بیماری تب برفکی یا FMD یک عفونت ویروسی شدید و بسیار مسری است که خسارت های اقتصادی زیادی به بار می آورد. این بیماری نشخوارکنندگان زوج سم مثل گاو، گاومیش، گوسفند و بز را درگیر می کند و تاثیر وسیعی بر صنعت پرورش دام دارد و به تجارت های محلی و حتی بین المللی آسیب می رساند. سرایت پذیری بیماری در گله تا 100% هم می رسد ولی تلفات ناشی از آن زیاد نیست و بیشتر در دام های جوان ممکن است تلفات دیده شود.
بیماری تب برفکی به خصوص در مناطق آفریقا، خاورمیانه، آسیا و برخی نواحی آمریکای جنوبی دیده می شود.
اهمیت بیماری تب برفکی
عامل بیماری تب برفکی آفتوویروس از خانواده ویروسی پیکورناویریده می باشد که به شدت در محیط مقاوم و پایدار است. این بیماری می تواند منجر به کوری پستان شود که خود سبب کاهش شدید شیر و حتی قطع شیر می شود. هم چنین سقط جنین و ضایعات دستگاه تولید مثلی و تخمدان ها و ناباروری هم ممکن است در اثر این بیماری اتفاق بیفتد. تب برفکی می تواند به دلیل التهاب عضله قلب (میوکاردیت) سبب تلفات در دام های جوان و شیر خوار شود. به علاوه شدت ضایعات تب برفکی در برخی دام ها به حدی است که دیگر نگهداری دام فایده و صرفه اقتصادی ندارد و در نتیجه منجر به حذف دام از گله می شود. از آنجاییکه نژاد های پرتولید بیشتر به این بیماری حساس هستند، بنابراین ممکن است دامدار ها تمایل کمتری به نگهداری از این نژاد ها نشان دهند که خود سبب کاهش تولید و درآمد گله می شود. به علاوه وجود یا احتمال وجود این بیماری در منطقه، مانع از دست یابی به بازار های پر سود جهانی می شود. سرعت بالای انتشار و عفونت زایی شدید ویروس تب برفکی باعث می شوند تا این بیماری جزء مهم ترین بیماری های ویروسی دام محسوب شود و کنترل، پیشگیری و مدیریت آن هم هزینه های زیادی در بر دارد.
در مجموع این بیماری منجر به کاهش تولید شیر (25 %)،گوشت (25 %) و پشم (25 %) در گله می شود و تا 5% هم تلفات در دام های جوان ایجاد می کند. علاوه بر این خسارت ها باید هزینه های درمان، محدودیت های تجاری و … را نیز در نظر گرفت.
کنترل و پیشگیری بیماری تب برفکی
پیشگیری و کنترل بیماری تب برفکی بر اساس مانیتورینگ و پایش موثر و اصولی و تشخیص سریع بیماری صورت می گیرد. در مجموع کنترل این بیماری امری دشوار است. زیرا ویروس عامل بیماری به شدت در محیط مقاوم است و تا مدت ها در محیط باقی می ماند. هم چنین تنوع بالای ژنتیکی آن باعث می شود تا کنترل این بیماری از طریق واکسیناسیون سخت باشد. وجود دام های ناقل و حاوی ویروس هم سبب باقی ماندن ویروس در گله می شود و کنترل بیماری را دشوار می کند.
پروتکل کنترل این بیماری شامل 3 اصل می باشد:
- اقدامات امنیت زیستی و قرنطینه
- مانیتورینگ و پایش گله
- واکسیناسیون
یکی از اقداماتی که می توان برای کنترل و پیشگیری بیماری زیان بار تب برفکی انجام داد، استفاده از داروی کاملا طبیعی ایمونوپروپوفیت است. این محصول حاوی عصاره اکیناسه (سرخارگل)، شیرین بیان و پروپولیس است و منجر به تقویت ایمنی سلولی و همورال می شود، با افزایش تولید آنتی بادی ها پاسخ به واکسیناسیون را تقویت می کند، سبب کاهش دفع و انتشار یا شدینگ ویروس می شود و مقاومت دام به عفونت ها را افزایش می دهد.
برای اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.
