استفاده از آنتی بیوتیک ها به عنوان محرک رشد به معنی استفاده از آنها به مقدار کم و دوزی پایین تر از دوز درمانی به منظور بهبود رشد و تولید گله است. عوامل بیماری زا و عفونی بازدهی گله را پایین می آورند، به همین دلیل برای مقابله با آنها از آنتی بیوتیک ها و سایر ترکیبات ضد میکروبی با دوز پایین استفاده می شود. این نوع استفاده از آنتی بیوتیک ها به خصوص در گله هایی که پرورش متراکم دارند، رواج دارد. بر اساس تعاریف، آنتی بیوتیک های محرک رشد به هضم بهتر مواد مغذی و بهره بردن حداکثری از آن در حیوانات در حال رشد کمک می کنند و سلامت آنها را نیز حفظ می کنند اما مکانیسم عمل آنها به طور دقیق شناخته شده نیست. احتمال می رود که این ترکیبات با کنترل جمعیت میکروبی روده و کاهش عفونت های گوارشی سبب بهبود عملکرد رشد می شوند.
با این حال امروزه بحث و جدل هایی بر سر استفاده از آنتی بیوتیک های محرک رشد در پرورش حیوانات وجود دارد. زیرا استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها در طی زمان های طولانی منجر به مقاوم شدن جمعیت های باکتریایی به آنتی بیوتیک ها گشته است.
بر اساس مطالعات انجام شده، مواجهه جمعیت های میکروبی با غلظت های پایین آنتی بیوتیک ها علاوه بر افزایش تعداد باکتری های مقاوم، سبب تولید گونه های فعال اکسیژن می شود و این ترکیبات نیز منجر به افزایش رخداد جهش و پیدایش باکتری هایی می شوند که به چندین آنتی بیوتیک مختلف مقاومند. به علاوه استفاده از آنتی بیوتیک های محرک رشد در خوراک دام و طیور پرورشی می تواند احتمال انتقال ژن های مقاومت باکتری ها از طریق فاژ (ویروس هایی که به باکتری ها حمله نموده و قطعات DNA آنها را از باکتری ای به باکتری دیگر منتقل می کنند) را افزایش می دهد در نتیجه سبب گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی می شوند. هم چنین استفاده از آنتی بیوتیک ها با دوز کمتر از دوز درمانی در انتقال افقی ژن های مقاومت آنتی بیوتیکی که روش اصلی گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی بین باکتری ها محسوب می شود، نیز نقش دارد.
تعداد حیواناتی که برای تامین خوراک انسان پرورش داده می شوند از تعداد انسان ها خیلی بیشتر می باشد. بنابراین استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها در حیوانات مزرعه سبب شکل گرفتن مخزن بزرگی از ژن های مقاومت می شود که حتی برای سلامت عمومی نیز خطرات بسیاری به همراه دارد. به همین دلیل هم بسیاری از کشور ها استفاده از آنتی بیوتیک ها به عنوان محرک رشد را ممنوع اعلام کرده اند تا از این طریق از گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی جلوگیری کرده باشند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد قوانین و محدودیت های استفاده از آنتی بیوتیک ها اینجا کلیک کنید.
