معضلی به نام “استرس گرمایی در طیور“!
استرس طیور به علل مختلف رخ میدهد که بدون شک، یکی از مهم ترینِ آنها، استرس گرمایی است. اگر میزان حساسیت دام را معیار قرار دهیم؛ با گرم شدن زمین، یکی از صنایعی که بیشترین آسیب را خواهد دید، صنعت پرورش طیور خواهد بود چرا که پرندگان غدد عرق کمی دارند و فعالیت متابولیکی بدنشان بالاست. با این وضعیت، بدیهی است که استرس گرمایی یکی از عوامل مهم خسارت رسیدن به صنعت طیور باشد. جالب است بدانید استرس گرمایی به تنهایی حدود 150 میلیون دلار در سال برای صنعت طیور هزینه دارد و انتظار می رود در سالهای آتی نیز این مقدار افزایش یابد.
میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد استرس گرمایی در طیور به این صفحه مراجعه کنید.
استرس گرمایی در طیور چه تاثیری بر سلامت حیوان دارد؟
اگر بخواهیم به صورت خلاصه تمام جنبه های آسیب زننده ی استرس گرمایی در طیور را نام ببریم، باید به موارد زیر اشاره کرد:
-
- کاهش مصرف خوراک و جذب مواد مغذی
- افزایش ضریب تبدیل خوراک (FCR)
- کاهش عملکرد گوارشی
- کاهش سطح ایمنی
- افزایش استرس اکسیداتیو
- بروز التهاب
برای اطلاع از نقش ایمونوپروپوفیت در برطرف کردن تاثیر سوء استرس گرمایی در طیور به این صفحه مراجعه کنید. در این رپورتاژ قصد داریم تغییرات دستگاه گوارش در پی استرس گرمایی در طیور و راه حل های آن را مورد بررسی قرار دهیم.
ارتباط مغز با دستگاه گوارش
مغز و دستگاه گوارش از طریق چندین مسیر پیچیده از جمله: سیستم عصبی روده (ENS)، سیستم عصبی خودمختار (ANS)، محور هیپوتالاموس-هیپوفیز (HPA) و سیستم عصبی مرکزی (CNS) به طور مداوم و دو طرفه با هم ارتباط برقرار می کنند. این شبکه دو طرفه به عنوان محور مغز- روده شناخته می شود. سیگنالهای دریافتی از مغز میتوانند عملکردهای حرکتی، حسی، ترشحی و ایمنی دستگاه روده را تغییر دهند و برعکس، پیامهای احشایی از دستگاه گوارشی پرنده، میتوانند بر عملکرد مغزتاثیر بگذارند.
ENS یک شبکه عصبی یکپارچه است که در کل دیواره دستگاه گوارشی پرنده قرار دارد و حاوی میلیون ها نورون و البته رگهای خونی بسیار است. این شبکه عصبی تمام حرکات، ترشحات برون ریز و درون ریز را کنترل می کند.
اگرچه درک عملکرد پیچیده تعاملات مغز و دستگاه گوارش در مورد استرس گرمایی در طیور، مسئله ای جدید است و نیاز به تحقیقات و مستندات بیشتری دارد؛ اما شواهد واضحی دال بر اختلالات عملکردی، التهاب و عفونتهای دستگاه گوارشی به دنبال استرس گرمایی در طیور، وجود دارد. استرس باعث تحریک محور هیپوتالاموس-هیپوفیز، فعال شدن سیستم عصبی خودمختار و همچنین افزایش سطح کورتیکوسترون و سیتوکین های پیش التهابی می شود. تمام این سیگنالها از طریق محور مغز-روده و با متابولیتهایی نظیر رادیکالهای آزاد، عوامل التهابی موضعی و سیتوکینها عمل میکنند و بر عملکرد هموستاتیک روده تأثیر میگذارند.
استرس گرمایی در طیور چه تاثیری بر یکپارچگی روده می گذارد؟
سد روده ای اساساً یک لایه منفرد از سلول های انتروسیتی، غشاء آنها و اتصالات محکم بین آنهاست که توسط یک لایه مخاطی پوشیده شده است و با اجزای هومورال و سلولی سیستم ایمنی محافظت می شود. یکپارچگی سد روده ای در سلامت طیور از اهمیت بالایی برخوردار است و اختلال عملکردی آن منجر به افزایش نفوذ پذیری روده می شود. افزایش نفوذپذیری روده معمولاً منجر به واکنشهای التهابی موضعی و احتمالاً سیستمیک میشود. به این وضعیت “نشت رودهای” گفته می شود. بسیاری از عوامل استرس زا از جمله استرس گرمایی، می توانند بر یکپارچگی سد روده تأثیر منفی بگذارند.استرس گرمایی در طیور باعث افزایش نفوذ پذیری روده به اندوتوکسین و جابجایی پاتوژن های روده می شود. این افزایش نفوذ پذیری روده به دلیل اختلال در اتصالات محکم بین سلولی (داخل سلولی) و همچنین پاراسلولی (بین سلولی) ایجاد می شود.
جالب است که استرس گرمایی در طیور، بر بخش های مختلف روده اثر متفاوتی می گذارد. ارزیابی بیومارکرهای مختلف، از جمله پروتئینهای شوک حرارتی (HSP)، عوامل شوک حرارتی (HSF)، اتصالات چسبنده (AJ)، اتصالات محکم (TJ)، سیتوکین ها و نشانگرهای استرس اکسیداتیو نشان داده که ایلئوم در مقایسه با ژژنوم حساسیت بیشتری به استرس گرمایی در طیور دارد.
استرس گرمایی در طیور و التهاب روده
در شرایط استرس گرمایی، کاهش خون رسانی و کاهش مصرف خوراک، دسترسی به اکسیژن و مواد مغذی را محدود می کند و منجر به تغییرات مورفولوژیکی و آسیب مخاطی روده می شود که در نتیجه استرس اکسیداتیو و التهاب ایجاد می شود. علاوه بر این، افزایش سطح سرمی کورتیکوسترون و کاتکولامین ها (اپی نفرین و نوراپی نفرین) ناشی از استرس گرمایی در طیور نیز بر اتصالات بین سلول های روده و سیستم ایمنی تاثیر می گذارد. اگر باکتری های مهاجم به دلیل برهم خوردن میکروبیوتای روده، تکثیر و به روده حمله کنند، میزان هتروفیل ها افزایش می یابد. مطالعات نشان می دهد که درجوجه های گوشتی تحت استرس گرمایی، غلظت سرمی کورتیکوسترون، لیپوپلی ساکارید اندوتوکسین (LPS)، سیتوکین های التهابی سیستمیک، هتروفیل، TNF-α و IL-2 افزایش می یابد.
تغییرات مورفولوژیک روده بر اثر استرس گرمایی در طیور
ثابت شده که استرس گرمایی در طیور می تواند موجب تغییرات مورفولوژیک و هیستوپاتولوژیک دستگاه گوارشی شود. به طور معمول این تغییرات عبارتند از:
- کاهش ارتفاع و افزایش عمق پرزها
- افزایش عرض قاعده پرزها
- کاهش سطح سلول های اپیتلیال در مخاط دوازدهه، ژژنوم و ایلئوم
چگونه میتوانیم از این آثار مخرب جلوگیری کنیم؟
معرفی گیاه گزنه
گیاه گزنه متعلق به خانواده Urticaceae است و از نظر مورفولوژیکی با زوائد گزنده ای که روی برگ و گل های آن وجود دارد؛ شناخته می شود. از قدیم الایام، چای تهیه شده از برگ های گزنه به عنوان تصفیه کننده خون و عامل افزایش غلظت هموگلوبین استفاده میشد. در حالی که گیاه کامل ادرار آور، ضد آسم، ضد التهاب، آنتی اکسیدان، کاهش دهنده قند خون، ضد شوره و قابض است. علاوه بر این، عصاره گزنه برای تسکین و بهبود علائم عفونت دستگاه ادراری تحتانی نیز مفید است. لکتین های جدا شده از دانه های این گیاه فعالیت هیپوگلیسمی و قدرت بازسازی سلول های B را از خود نشان داده است. گزنه گیاهی غیر سمی محسوب می شود و هیچ گونه اثر جهش زایی ندارد. علاوه بر این، گیاه گزنه برای درمان دردهای روماتیسمی، سرماخوردگی و سرفه استفاده می شود و در درمان نارسایی کبدی نیز کاربرد دارد.
چه ترکیباتی در گیاه گزنه وجود دارد؟
مطالعات نشان داده که گیاه گزنه از نظر فیبر و پروتئین بسیار غنی است. همچنین ترکیبات شیمیایی گیاه گزنه منبع خوبی از کاروتن (50 میکروگرم در گرم)، ریبوفلاوین (4 میکروگرم در گرم)، ویتامین E و ویتامین C است. ترکیبات فنلی مختلفی نیز در این گیاه وجود دارد.
تاثیر عصاره گیاه گزنه بر عواقب گوارشی استرس گرمایی در طیور
همانطور که پیش تر گفتیم، استرس گرمایی در طیور به سه طریق عمده بر سلامت گوارشی حیوان تاثیر می گذارد:
- بر هم زدن میکروبیوتای روده
- افزایش نفوذ پذیری روده
- افزایش التهاب و استرس اکسیداتیو
نقش لاوارن در مقابله با استرس اکسیداتیو
شرح وضعیت
داروی لاوارن فرمولاسیونی اختصاصی بر پایه ترکیبات موثره گیاه گزنه است.اخیراً فیتوکمیکالهای مختلف و اثرات آنها بر سلامت طیور، بهویژه در زمینه سرکوب گونههای فعال اکسیژن توسط آنتیاکسیدانهای طبیعی، بسیار مورد مطالعه قرار گرفته اند. در حال حاضر رایج ترین آنتی اکسیدان های مورد استفاده هیدروکسی آنیزول بوتیله (BHA)، هیدروکسی تولوئن بوتیله (BHT)، پروپیل گالات (PG) و ترت بوتیل هیدروکینون (TBHQ) هستند. با این حال، این آنتی اکسیدان ها استعداد آسیب کبدی و سرطان را در حیوانات آزمایشگاهی افزایش داده اند. بنابراین، توسعه و استفاده از آنتی اکسیدان های موثرتر با منشاء طبیعی مورد نظر همگان قرار گرفته است.
برای اطلاعات بیشتر محصول لاوارن اینجا کلیک کنید.
برای خرید محصول لاوارن اینجا کلیک کنید.
مکانیسم عمل لاوارن در کاهش استرس اکسیداتیو
از آنجا که ویتامین E و C و همچنین ترکیبات فنلی مختلفی (مانند اسیدهای فنولیک، فلاونوئیدها، تانن ها و آنتوسیانین ها) در این گیاه وجود دارند، همزمان با خاصیت ضد التهابی، پتانسیل بسیاری در مقابله و از بین بردن رادیکالهای آزاد نیتروژن (RNS) و اکسیژن (ROS) دارد.
همچنین گیاه گزنه در افزایش بیان ژن های کاتالاز (CAT) و سوپراکسید دیسموتاز 1 (SOD1) در کبد و ریه نقش بسزایی دارد. پراکسیداسیون لیپیدی پس از مصرف گزنه به طور قابل توجهی سرکوب می شود.
نقش لاوارن در مقابله با التهاب
روند ایجاد التهاب در اثر استرس گرمایی در طیور
قبل از آن که بدانیم نقش لاوارن در التهاب ناشی از استرس گرمایی چیست، باید از چگونگی ایجاد التهاب آگاه باشیم. اسید آراشیدونیک (AA) پیش ساز اصلی ایکوزانوئیدها و مادهای اساسی در تمام سلولهای بدن است. فعال شدن آنزیمهای مختلف فسفولیپاز، _عمدتاً فسفولیپاز A2_ باعث آزاد شدن اسید آراشیدونیک از فسفولیپید غشا میشود. اسید آراشیدونیک از مسیرهای مختلفی متابولیزه میشود و محصولات اکسیژندار متعددی به نام ایکوزانوئیدها را تولید می کند. سیکلواکسیژناز (COX)، پروستاگلاندینها (PGs) و ترومبوکسان را تشکیل میدهد و لیپوکسیژناز (LOX)، منجر به تولید لکوترینها (LTs) و لیپوکسینها (LXs) می شود. ایکوزانوئیدها فرآیندهای التهابی و هموستاتیک مختلفی را تنظیم می کنند. فعالیت پیش التهابی واسطههای مشتق شده از لیپید نیز کاملا ثابت شده است. 5-لیپواکسیژناز (5-LOX) برای بیوسنتز لکوترینها که واسطه های کلیدی فرآیندهای التهابی و آلرژیک هستند؛ حیاتی است. بنابراین، مهار 5-LOX رویکردی امیدوار کننده برای مهر انواع التهاب ها است. لکوترین B4 با فعال شدن نوتروفیل و تشکیل سوپراکسید مرتبط است. علاوه بر این، تولید اینترلوکین 6 (IL-6) را افزایش میدهد و رونویسی اولیه ژن سایر سایتوکینها را تحریک میکند. فاکتور فعال کنندهی پلاکت (PAF) که توسط سلول های التهابی مختلف از جمله ماکروفاژها، نوتروفیل ها، ائوزینوفیل ها و سلول های اندوتلیال، تولید میشود؛ واسطه دیگری است که باعث انقباض برونش، فعال شدن پلاکتها و کموتاکسی میشود. سیتوکینها پاسخهای ایمنی و فرآیند التهابی را تنظیم میکنند. فاکتورهای نکروز تومور، اینترفرون ها، اینترلوکینها و فاکتورهای محرک کلنی از جمله سیتوکینهای مهم دخیل در روند التهابی هستند. این سیتوکینها بیان مولکول چسبندگی، رشد سلولی، تقسیم سلولی، آپوپتوز، تولید ایمونوگلوبولین و کموتاکسی را در سلولهای هدف تنظیم میکنند. تحریک مونوسیتها و ماکروفاژها باعث آزاد شدن سیتوکینهای پیش التهابی مانند TNF-α ،IL-1β و IL-6 می شود.
مکانیسم عمل لاوارن در کاهش التهاب
خواص ضدالتهابی داروی گیاهی لاوارن به ترکیبات فنلی مختلف آن نسبت داده شده است، که به ویژه در سرکوب التهاب مزمن، نتایج خوبی به دنبال خواهد داشت. این فعالیت ضد التهابی به دلیل مهار سیکلواکسیژناز، لیپواکسیژناز و تولید سایتوکاین ها است. بررسی ها نشان می دهد که عصاره گزنه موجود در گیاه لاوارن با کاهش فعال سازی فاکتور هسته ای (NF-kB) اثر ضد التهابی خود را اعمال می کند. از آنجایی که اثبات گشته که NF-kB در بروز التهاب نقش پاتوفیزیولوژیکی مهمی دارد، استفاده از عصاره گیاه گزنه در تسکین التهاب مورد تایید است.
معرفی سین بیوتیک MLC به منظور تنظیم ایمنی و میکروبیوتای روده
برای آشنایی بیشتر با انواع پروبیوتیک، پری بیوتیک و سین بیوتیک ها و همچنین انتخاب بهترین گزینه از میان آن ها، به این صفحه مراجعه کنید.
همچنین در رپورتاژ استرس گرمایی طیور و کنترل آن؛ چرایی و تاثیر استفاده از سین بیوتیک به هنگام استرس گرمایی در طیور، به وضوح توضیح داده شده است.