آسپرژیلوزیس (Aspergillosis) در گربه یک عفونت قارچی ساده است که در گربه هایی با سیستم ایمنی ضعیف می تواند خطرناک بوده و مشکل ساز شود.
آسپرژیلوزیس چیست؟
آسپرژیلوزیس در گربه ها توسط قارچی به نام آسپرژیلوس (Aspergillus) ایجاد می شود. قارچ آسپرژیلوس معمولا برروی برگ های مرده، دانه های ذخیره شده و به طور کلی برروی گیاهان در حال پوسیدگی رشد می کند.
اگرچه اکثر کپک ها بی ضرر هستند، اما تعداد کمی از آن ها می توانند باعث ایجاد بیماری های جدی در گربه هایی با سیستم ایمنی ضعیف شوند.
اگر گربه شما قبلا به بیماری لوسمی گربه و یا پریتونیت عفونی گربه آلوده شده است،مراقب بیماری آسپرژیلوزیس در گربه باشید.
شایع ترین گونه های آسپرژیلوس که باعث ایجاد بیماری آسپرژیلوزیس در گربه می شوند کدامند؟
– آسپرژیلوس فومیگاتوس (Aspergillus fumigatus)
– آسپرژیلوس فلیس (Aspergillus felis)
گربه ها چگونه به آسپرژیلوزیس میتلا می شوند؟
قارچ آسپرژیلوس که باعث ایجاد بیماری آسپرژیلوزیس در گربه می شود، به عنوان یک پاتوژن فرصت طلب در نظر گرفته می شود و معمولا حیواناتی را که سیستم ایمنی آن ها مختل و یا ضعیف شده مورد هدف قرار می دهد ،هاگ های آسپرژیلوس به داخل هوا ریخته شده و به راحتی استنشاق می شوند.
خوشبختانه، در بدن گربه ها مکانیسم های دفاعی متعددی تعبیه شده است تا از ایجاد عفونت جلوگیری کنند.
این مکانیسم ها شامل موارد زیر می باشد:
_ سینوس های بینی برای به دام انداختن زباله های استنشاقی
_ لایه های مخاطی که مجرای بینی را پوشانده و باعث جلوگیری از ایجاد بیماری می شود.
_ توانایی گربه در عطسه کردن و بیرون راندن اجسام خارجی و زباله های استنشاقی
در قسمت های داخلی تر هم پوشش مخاطی مجاری تنفسی، زباله هایی را که وارد راه های هوایی شده به دام انداخته و مژک های ریز مو مانندی که دائما در حرکت هستند، مخاط و باقی مانده های به دام افتاده را به سمت بالا و خارج از مجاری تنفسی می کشند.
اگر اسپورهای آسپرژیلوس،به نام کنیدیا، استنشاق شده و بتوانند از مکانیسم های تنفسی دفاعی بدن گربه عبور کنند می توانند شروع به رشد کرده و بنابراین حذف آن برای بدن گربه دشوارتر خواهد بود.
برخی از گونه های قارچ بیش از سایرین بیماری زا هستند و یا ممکن است گربه در معرض تعداد زیادی هاگ قرار گیرد که بر سیستم دفاعی گربه غلبه کرده و می تواند باعث ایجاد بیماری مثل بیماری آسپرژیلوزیس در گربه شود.
آسپرژیلوزیس در گربه زمانی آغاز می شود که گربه های حساس، اسپورهای کپک را استنشاق کنند.اکثر این عفونت ها دربینی موضعی هستند، اما برخی از گربه ها نیز به عفونت های ریوی خفیف تا جدی مبتلا می شوند.
کشنده ترین شکل آسپرژیلوزیس در گربه،آسپرژیلوزیس سیستمیک یا منتشر،زمانی رخ می دهد که عفونت به خارج از ریه ها و به سایر اندام ها گسترش یابد.
حتی اگر آسپرژیلوزیس منتشر به موقع کشف و درمان شود،بازهم کشنده است.
نشانه های بالینی بیماری عفونت قارچی در گربه چیست؟
دو شکل آسپرژیلوزیس به طرق مختلف بر گربه ها تاثیر می گذارد.
عفونت قارچی (آسپرژیلوزیس) بینی به دو شکل دیده می شود:
- شکل کمتر رایج آسپرژیلوزیس در گربه ها،آسپرژیلوز سینوسی بینی (SNA) نامیده می شود،به این معنی که قارچ، استخوان های ظریف سینوس را از بین می برد که باعث ایجاد تجمع مخاط و قارچ می شود که معمولا به آن “توپ قارچی” یا آسپرژیلوم گفته می شود.
علائم آسپرژیلوز سینوسی بینی SNA :
صاحب گربه ای که دچار عونت قارچی شده است، ترشحات مزمن بینی را مشاهده می کند که اغلب دارای بوی قوی است. این عفونت قارچی هفته ها تا ماه ها ادامه دارد و به آنتی بیوتیک ها و سایر درمان های رایج پاسخ نمی دهد و معمولا فقط یک سوراخ بینی را درگیر می کند.
در این نوع از عفونت قارچی، خونریزی ممکن است به طور متناوب رخ دهد و لبه های سوراخ های بینی اغلب ناهموار، ملتهب و زخمی هستند. عطسه و پنجه زدن در بینی نیز ممکن است رخ دهد.
- در بیماری آسپرژیلوزیس در گربه ها، وضعیتی به نام آسپرژیلوز سینو اوربیتال (SOA) بیشتر رخ می دهد.
علائم آسپرژیلوز سینو اوربیتال SOA :
در این نوع از بیماری عفونت قارچی یک توده قارچی واکنشی در پشت چشم ایجاد شده که منجر به اگزوفتالموس (یک چشم برآمده) می شود. بسته به میزان این تورم، ناهنجاری های چشمی و احتمالا ناهنجاری های عصبی نیز با پیشرفت بیماری ممکن است رخ دهد.
عفونت قارچی ( آسپرژیلوزیس) سیستمیک یا منتشر:
در آسپرژیلوزیس سیستمیک یا منتشر، قارچ از طریق دستگاه تنفسی وارد بدن گربه شده و از طریق جریان خون وارد قسمت های دیگر بدن شده و عفونت قارچی عمومی یا سیستماتیک جدی تری ایجاد می کند. علائم بالینی آسپرژیلوزیس سیستمیک به محلی که قارچ دربدن مستقر شده است بستگی دارد.
محل های رایج عفونت قارچی در گربه ها موارد زیر است:
1) ریه ها
2) دستگاه گوارش
3) سیستم عصبی مرکزی
اگر هر یک از موارد نام برده شده به عفونت قارچی آلوده شده باشند،دارای علائم بالینی شامل :سرفه، تنفس سریع، صداهای خفه شده ریه، بی اشتهایی، اسهال، درد شکم یا تغییرات عصبی خواهند بود.
اکثر گربه های مبتلا به آسپرژیلوزیس سیستمیک علائم مربوط به بینی ندارند.
عفونت قارچی (آسپرژیلوزیس ) در گربه چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص آسپرژیلوز بینی، حداقل دو مورد از چهار معیار زیر برای اکثر گربه ها باید رعایت شود:
- رادیوگرافی (اشعه ایکس)، سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) یا MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) تغییراتی را نشان می دهد که نشان دهنده عفونت قارچی است که MRI یا CT بیشتر از اشعه ایکس تشخیصی هستند.
- پلاک‌های قارچی یا آسپرژیلوم‌ها ممکن است با رینوسکوپی قابل مشاهده باشند (تکنیکی که در آن یک دوربین سوزنی مانند باریک به داخل بینی وارد می‌شود)
- ارگانیسم های آسپرژیلوس در بیوپسی بافت دیده می شوند یا از آن کشت می شوند. این قارچ معمولاً در ترشحات بینی دیده نمی شود اما ممکن است با شستشوی حفره بینی بهبود یابد.
- آزمایش خون برای آنتی بادی علیه گونه های آسپرژیلوس مثبت است. این تست ها باید با احتیاط تفسیر شوند چون از آنجایی که گونه‌های مختلف آسپرژیلوس در آزمایش‌ها واکنش متقابل نشان نمی‌دهند،برای هرگونه آزمایش‌های جداگانه‌ای مورد نیاز است.
- آزمایش DNA روی کلونی های قارچی کشت شده یا نمونه های بیوپسی گاهی برای شناسایی گونه های قارچی استفاده می شود، اما تفسیر آنها نیز می تواند دشوار باشد.
عفونت قارچی (آسپرژیلوزیس) در گربه چگونه درمان می شود؟
عفونت های قارچی به طور کلی نیاز به درمان طولانی مدت دارند و بسیاری از داروهایی که به طور سنتی برای درمان آسپرژیلوز استفاده می شوند دارای عوارض جانبی سمی هستند. پیشرفت در تکنیک ها و داروها باعث موفقیت بهتر در درمان آسپرژیلوز بینی شده است، اما آسپرژیلوزیس سیستمیک هنوز برای درمان چالش برانگیز است.
پیش آگهی عموماً برای مواردی که آسپرژیلوزیس موضعی بینی دارند خوب است. پیش آگهی آسپرژیلوزیس سیستمیک بسیار ضعیف است.
آیا احتمال انتقال عفونت قارچی از گربه به صاحب آن وجود دارد؟
پرندگان شایع ترین منبع عفونت قارچی هستند، در حالی که احتمال انتقال عفونت قارچی از گربه ی شما به شما وجود دارد. با این حال اگر بهداشت شخصی را رعایت کرده و دست های خود را مرتب بشویید و از دست زدن به ترشحات گربه خود اجتناب کنید احتمال کمی وجود دارد که شما به عفونت قارچی مبتلا شوید.
احتمال انتقال عفونت قارچی (آسپرژیلوزیس) از گربه ی شما به شما وجود دارد.
پیشگیری از آسپرژیلوزیس:
همانطور که در بالا خاطرنشان شد احتمال ابتلای گربه های با سیستم ایمنی ضعیف به عفونت قارچی بیشتر از سایر گربه ها می باشد.بنابراین می توان با تقویت سیستم ایمنی آن ها،از ابتلای گربه ها به عفونت قارچی جلوگیری کرد. داروی ایمونوپروپوفیت یک داروی کاملا طبیعی اختصاصی تقویت سیستم ایمنی در گربه و سگ بوده که باعث تقویت ایمنی سلولی و همورال شده و از این طریق منجر به افزایش مقاومت بدن در برابر عفونت ها و همچنین کوتاه شدن طول دوره بیماری و تسریع روند درمانی می گردد.
