گوشت طیور منبع ارزان و مغذی پروتئین حیوانی است و پرورش آن نقش کلیدی در اقتصاد کشاورزی، تامین غذا و درآمد کشاورزان دارد. با این حال، مقاومت چنددارویی به آنتیبیوتیکها چالش بزرگی برای سلامت جهانی ایجاد کرده و اثربخشی داروها را در درمان عفونتهای باکتریایی کاهش داده است. سازمان جهانی بهداشت، مقاومت ضدمیکروبی را یکی از ۱۰ تهدید برتر سلامت عمومی میداند. استفاده بیش از حد و نادرست آنتیبیوتیکها در صنعت طیور باعث توسعه سریع باکتریهای مقاوم شده و پاتوژنهای شایع مانند اشریشیا کلی، سالمونلا، استافیلوکوکوس اورئوس و انتروکوکوس مقاومت بالایی نشان میدهند. این مسئله سلامت طیور را تهدید میکند و از طریق زنجیره غذایی و محیط به انسان منتقل میشود. عواقب آن شامل دورههای طولانیتر بیماری، افزایش مرگومیر و ضررهای مالی گسترده در صنایع کشاورزی و غذایی است. یافتن منابع جدید و ایمنتر بعنوان محرک رشد ضروری است، زیرا عوامل ضدمیکروبی در روغنهای ضروری گیاهان پتانسیل قوی جایگزینی دارند.
مقاومت ضدمیکروبی چیست؟
مقاومت ضدمیکروبی پدیدهای است که در آن باکتریها در برابر داروهای ساخته شده بر علیه شان مقاوم میشوند. این مشکل جهانی، انسان، حیوان و محیط زیست را به طور متقابل تحت تاثیر قرار میدهد و مستقیماً با استفاده نادرست آنتیبیوتیکها در کشاورزی و دامپروری مرتبط است. رویکرد ” سلامت واحد” یا One health تاکید میکند که سلامت انسان، حیوان و طبیعت به هم پیوسته است و حفاظت مشترک از همه آنها ضروری است. علل اصلی شامل مدیریت ضعیف، تجویز نادرست و فشار انتخابی بر باکتریها است که منجر به مقاوم شدن چنددارویی میشود. مقاومت ضدمیکروبی در طیور یک نگرانی عمده سلامت جهانی را نشان میدهد، زیرا آنتیبیوتیکها هنوز به طور گسترده برای تقویت رشد و پیشگیری استفاده میشوند و شرایطی برای تکامل باکتریهای مقاوم ایجاد میکنند.
استفاده از آنتیبیوتیکها در طیور
آنتیبیوتیکها در طیور برای درمان، پیشگیری و تقویت رشد استفاده میشوند. کلاسهای اصلی شامل تتراسایکلینها (برای عفونتهای تنفسی و مایکوپلاسما)، فلوروکینولونها (مانند انروفلوکساسین علیه اشریشیا کلی و سالمونلا)، سولفونامیدها (ترکیب با تریمتوپریم برای کوکسیدیوز)، آمینوگلیکوزیدها (جنتامایسین و نئومایسین که عمدتاً برای درمان بیماریهای باکتریایی شدید، به ویژه عفونتهای ناشی از اشریشیا کلی و سالمونلا استفاده میشوند)، پلیپپتیدها (کلیستین به عنوان آخرین خط دفاع) و بتا-لاکتامها (پنیسیلین و سفالوسپورینها برای عفونتهای تنفسی و انتریت نکروتیک) هستند. باکتریهای عامل بیماری در طیور قادر به کلونیزه شدن در انسانها هستند و رابطه بین استفاده از آنتیبیوتیک در حیواناتی که مورد تغذیه انسان هستند و مقاومت آنتیبیوتیکی را برجسته میکنند. عوارض جانبی در طیور شامل آسیب کلیه، واکنشهای حساسیت، کاهش جذب مواد مغذی و ایجاد سموم رودهای است.
مقاومت آنتیبیوتیکی در طیور
باکتریها از مکانیسمهای متنوعی برای مقاومت استفاده میکنند:
- تولید آنزیمهای تخریبکننده (مانند بتا-لاکتامازها)
- تغییر سایت هدف (مانند جهش در gyrA ، ساختار پروتئینی که آنتیبیوتیک به آن متصل میشود، برای مقاومت به فلوروکینولون)
- پمپهای افلوکس تحت کنترل ژن Tet(A) در اشریشیا کلی
- انتقال ژن افقی (پلاسمیدهای حامل mcr-1 برای کلیستین)
- تشکیل بیوفیلم
- کاهش نفوذپذیری غشا
- پلاسمیدهای متحرک
مطالعات نشان داده اند که این مکانیسمها اثربخشی آنتیبیوتیکهای مهم را به شدت به خطر میاندازند. تراکم بالای جمعیت در مزارع طیور به راحتی باکتریهای مقاوم را گسترش میدهد.
واکسنهای باکتریایی
واکسنها علیه سالمونلا و اشریشیا کلی استفاده از آنتیبیوتیکها را کاهش میدهند، اما هزینه بالا، دسترسی محدود و نیاز به مدیریت دقیق چالشهایی هستند. این واکسنها سیستم ایمنی طیور را برای مبارزه با بیماریهای باکتریایی خاص فعال میکنند که با عفونتهای مرتبط با مقاومت ضدمیکروبی در تولید طیور مرتبط هستند. برخی محدودیتها شامل هزینه توسعه واکسنهای گران، در دسترس بودن برای جوامع کشاورزی کوچکمقیاس و مناسب بودن مدیریت واکسن است که هنوز چالشهایی برای غلبه هستند.
تاثیرات مقاومت آنتیبیوتیکی بر زندگی انسان
مقاومت باعث شکست درمان، افزایش مرگومیر (تا ۱۰ میلیون مرگ سالانه تا ۲۰۵۰)، بار اقتصادی سنگین (۱۰۰ تریلیون دلار ضرر جهانی)، انتقال زئونوتیک (از طریق تماس مستقیم یا مصرف گوشت آلوده) و آلودگی محیطی (زباله طیور که آب و خاک را آلوده میکند) میشود. شکست درمان مقاومت به آنتیبیوتیکها اثربخشی درمانها را کاهش میدهد و طول بیماری، نرخ عوارض و نتیجه درمان را تحت تاثیر منفی قرار میدهد. عفونتهای ناشی از استافیلوکوکوس آرئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA) باعث عفونتهای جریان خون کشنده میشوند که منجر به نرخ مرگومیر بالا میشود، و انتروباکتریاسه مقاوم به کارباپنم مسئول عفونتهای مهاجم با نرخ مرگومیر ۳۰ تا ۵۰ درصد هستند.
چالشها در پرداختن به مقاومت آنتیبیوتیکی در طیور
چالشها شامل استفاده نابجا و گسترده آنتیبیوتیکها، فشارهای اقتصادی (حاشیه سود کم کشاورزان)، کمبود آگاهی، نظارت ضعیف، تکامل سریع پاتوژنها و هماهنگی ناکافی بین دامپزشکی و کشاورزی است. اتحادیه اروپا از ۲۰۰۶ استفاده از آنتیبیوتیکها به عنوان تقویتکننده رشد را ممنوع کرد، اما در بسیاری کشورها همچنان ادامه دارد. استفاده نامناسب از آنتیبیوتیکها توسط انسان ها و واحدهای پرورش حیوانات یکی از علل اصلی است، به ویژه در کشورهای کمتر توسعهیافته که برای جلوگیری از بیماریها و افزایش بهرهوری استفاده میشوند.
راه درمان مقاومت آنتی بیوتیکی
جایگزینهای موثر شامل پروبیوتیکها (لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم برای بهبود فلور روده و کاهش پاتوژنها)، پریبیوتیکها (دکسترانالیگوساکاریدها برای تحریک باکتریهای مفید)، ترکیبات فیتوژنیک (ترکیبات گیاهی با خواص ضدمیکروبی و آنتیاکسیدانی)، آنزیمها (گلوکز اکسیداز، فیتاز، زایلاناز، سلولاز و پروتئاز برای بهبود هضم و کاهش فاکتورهای ضدتغذیهای) و روغنهای ضروری هستند.
سین بیوتیک هایی مانند سین بیوفیت پی عملکرد رشد، سلامت روده و ایمنی را بهبود میبخشند بدون ایجاد مقاومت دارویی و بازمانده های شیمیایی. پروبیوتیکها سطوح اپیتلیال روده را کلونیزه میکنند و ترکیبات ضدمیکروبی تولید میکنند، در حالی که پریبیوتیکها pH روده را پایین میآورند تا رشد پاتوژنها را مهار کنند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد پودر مخلوط در خوراک سین بیوفیت پی اینجا کلیک کنید
برای خرید پودر مخلوط در خوراک سین بیوفیت پی اینجا کلیک کنید
چهارچوب “سلامت واحد” یا One Health: تحلیل عمیقتر مکانیسمهای انتقال مقاومت ضدمیکروبیرویکرد سلامت واحد تاکید میکند که مقاومت از طریق مسیرهای محیطی (آلودگی آب و خاک)، تماس مستقیم و انتقال ژن بین گونهها پخش میشود. نظارت جامع و هماهنگ ضروری است. شواهد نشان میدهد آلودگی محیطی مهمترین عامل انتشار است و از طریق تعاملات اکولوژیکی منتقل میشود. باکتریهای مقاوم از زباله کشاورزی، فاضلاب و سطوح آلوده پخش میشوند، و عناصر ژنتیکی متحرک مانند پلاسمیدها انتشار را تسهیل می کنند. بنابر این نظارت باید رویکرد جامع شامل همه سیستمهای اکولوژیکی را پوشش دهد.
استفاده از آنتیبیوتیک و مقاومت در پرورش طیور در کشورهای در حال توسعه
در بسیاری از کشورها دسترسی بدون نسخه به داروهایی مانند آموکسیسیلین و کلیستین و نظارت ضعیف باعث تشدید مقاومت شده است. استفاده گسترده و کنترلنشده از آنتیبیوتیکها در پرورش طیور یکی از عوامل کمککننده به گسترش مقاومت است. کشاورزان در جنوب آسیا همچنان از آنتیبیوتیکها برای تقویت رشد و پیشگیری بدون نظارت استفاده میکنند که شانس انتقال باکتریهای مقاوم به انسانها را افزایش میدهد. تمایل به استفاده بیرویه از تتراسایکلینها و فلوروکینولونها مسئله را به نگرانی سلامت عمومی تبدیل کرده، و نیاز به مقررات موثرتر، آموزش و نظارت را نشان میدهد. استفاده از آنتی بیوتیک گیاهی آریوبیوتیک به عنوان اولین و تنها آنتی بیوتیک صددرصد گیاهی جهان می تواند جایگزین آنتی بیوتیک های شیمیایی بوده و بعنوان یک وسیله قدرتمند در اجرای رویکرد One health مورد بهره برداری قرار گیرد، بدون ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی و قابلیت استفاده در تمام مراحل پرورش و فاقد دوره پرهیز از مصرف .
برای اطلاعات بیشتر درمورد آنتی بیوتیک گیاهی آریوبیوتیک اینجا کلیک کنید
