اسهال در خرگوش ها یک علامت جدی هشداردهنده است چرا که منجر به از دست رفتن آب و الکترولیت‌هایی مانند سدیم و پتاسیم می‌شود. این امر تعادل الکترولیتی بدن را به هم می زند و در صورت شدید و طولانی بودن منجر به افت فشار خون و حتی تهدید حیات حیوان می گردد. عوامل متعددی می‌توانند باعث بروز اسهال در خرگوش شوند؛ از جمله رژیم غذایی نامناسب (مانند مصرف زیاد کربوهیدرات، کمبود فیبر یا تغییر ناگهانی خوراک)، عفونت‌های باکتریایی، ویروسی یا انگلی ومصرف برخی داروهای خوراکی به‌ویژه بعضی آنتی‌بیوتیک‌ها. تشخیص علت زمینه‌ای بسیار مهم است؛ به‌ویژه در موارد اسهال مکرر که باید خرگوش توسط دامپزشک از نظر مشکلات دندانی و سایر بیماری‌های احتمالی به دقت معاینه شود. در صورتی که قبل از شروع اسهال، غذای جدید یا نامناسبی در اختیار خرگوش قرار گرفته باشد، باید فوراً مصرف آن متوقف شود، زیرا می‌تواند عامل اصلی مشکل باشد. استفاده از داروهای پروبیوتیکی گیاهی مانند سین بیوتیک MLC با فراهم کردن باکتری های مفید در روند پیشگیری و درمان اسهال موثر است.
اطلاعات بیشتر راجع به سین بیوتیک MLC اینجا را کلیک کنید.
خرید مکمل پروبیوتیک MLC اینجا را کلیک کنید.
تشخیص اسهال و مدفوع طبیعی در خرگوش
خرگوش‌ها برخلاف بسیاری از حیوانات دیگر، دو نوع مدفوع تولید می‌کنند، زیرا بخشی از غذای خود را دوباره مصرف می‌کنند. این فرآیند برای سلامت گوارش آن‌ها حیاتی است، اما گاهی باعث اشتباه گرفتن مدفوع طبیعی با اسهال می‌شود. اشتباه گرفتن سکوتروف با اسهال امری رایج میان صاحبین خرگوش است، از این رو شناخت مدفوع طبیعی خرگوش اهمیت بالایی دارد.
انواع مدفوع طبیعی در خرگوش
-
- پلت یا مدفوع سخت:
گلوله‌های گرد یا کمی بیضی با سطح خشک و بدون بوی بد. این مدفوع نشان‌دهنده عملکرد طبیعی روده و هضم کامل غذاست.
-
- سکوتروف (مدفوع سکومی یا شبانه):
توده‌ای نرم، چسبناک و تیره‌رنگ که سرشار از مواد مغذی است. خرگوش معمولاً بلافاصله پس از دفع، آن را می‌خورد. سکوتروف‌ها به ندرت دیده می‌شوند، زیرا بیشتر در شب تولید شده و سریعاً مصرف می‌شوند. این فرایند، امکان جذب دوباره و کامل مواد مغذی (مانند ویتامین‌های گروه B و اسیدهای چرب مفید) را فراهم می‌کند.
ویژگی‌های تشخیص اسهال از مدفوع طبیعی در خرگوش
برخلاف سکوتروف‌ها، اسهال شکل مشخصی ندارد و به‌صورت شل یا کاملاً آبکی دیده می‌شود. معمولاً بوی بسیار تند و ناخوشایندی دارد که ناشی از تخمیر و رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده است. رنگ آن ممکن است بسیار تیره یا غیرعادی روشن باشد. اسهال به‌ویژه زمانی که شدید باشد، نشان‌دهنده یک مشکل گوارشی جدی است و باید سریعاً بررسی شود.
انواع اسهال خرگوش
اسهال در خرگوش ها می تواند توسط علل عفونی و یا غیر عفونی ایجاد شود. در بسیاری از موارد، مشکلات زمینه‌ای مانند استرس یا ضعف سیستم ایمنی احتمال بروز اسهال را افزایش می‌دهند. آگاهی از علل شایع این اختلال به صاحبان کمک می‌کند تا پیشگیری و مدیریت بهتری داشته باشند.
- اختلالات تغذیه‌ای
یکی از رایج‌ترین دلایل اسهال در خرگوش‌ها، رژیم غذایی نامناسب است. مصرف بیش از حد غلات، خوراکی‌های تشویقی یا کمبود علوفه سبز و یونجه خشک می‌تواند تعادل گوارشی را بر هم بزند. خرگوش‌ها توانایی هضم مقادیر زیاد نشاسته و قند را ندارند و همین امر منجر به تخمیر بیش از حد این مواد در روده و اسهال می‌شود. برای پیشگیری، باید فیبر کافی (خصوصاً یونجه خشک با کیفیت) در جیره روزانه وجود داشته باشد و تغییر خوراک نیز به‌صورت تدریجی انجام گیرد. همچنین دسترسی همیشگی به آب آشامیدنی تازه ضروری است.
- عفونت‌های باکتریایی و ویروسی
عفونت‌های باکتریایی، به‌ویژه با باکتری های گونه‌ی کلستریدیوم (Clostridium)، یکی از عوامل مهم اسهال هستند. این مشکل اغلب پس از مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌ها رخ می‌دهد، زیرا فلور مفید روده از بین رفته و باکتری‌های پاتوژن رشد بیش از حد پیدا می‌کنند. عفونت‌های ویروسی نیز می‌توانند زمینه‌ساز رشد ثانویه باکتری‌های مضر شوند. در این شرایط، استفاده از مکمل‌های سین‌بیوتیک MLC (حاوی پروبیوتیک + پری‌بیوتیک) کمک‌کننده است؛ زیرا علاوه بر بازسازی فلور مفید، محیط مناسبی برای رشد و پایداری آن‌ها در روده فراهم می‌کند.
- عفونت‌های انگلی
یکی از شایع‌ترین علل اسهال در بچه‌خرگوش‌ها، ابتلا به کوکسیدیا است. کوکسیدیوز در خرگوش می‌تواند سبب اسهال آبکی، موکوسی یا حتی خونی شود. خرگوش‌های جوان در این وضعیت به سرعت ضعیف و بی‌حال می‌شوند، وزن کم می‌کنند و ممکن است دچار کم‌آبی شدید شوند. استفاده از داروهای گیاهی مانند کوکسی‌فیت ال با مکانیسم‌های چندگانه (ضد تکثیر انگل، تعدیل ایمنی و کاهش التهاب) نقش مؤثری در کنترل و درمان کوکسیدیوز ایفا می‌کند.
اطلاعات بیشتر راجع به کوکسی فیت ال اینجا را کلیک کنید.
خرید داروی گیاهی ضد انگل و بهبود دهنده گوارشی کوکسی فیت ال اینجا را کلیک کنید.
- استرس و تغییرات محیطی
خرگوش ها معمولا با اسهال به شرایط پر استرس پاسخ می دهند. جا به جایی و تغییر مکان خرگوش ها و همچنین گرمازدگی می تواند با تغییر حرکات روده و تغییر فلور میکروبی منجر به اسهال شود. در این شرایط، مصرف مکمل‌های پروبیوتیکی گیاهی مانند سین‌بیوتیک MLC با داشتن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، به تثبیت فلور روده کمک کرده و احتمال بروز اسهال ناشی از استرس را کاهش می‌دهد.
- بیماری‌های زمینه‌ای
بیماری های زمینه ای مانند بیماری های کبدی، نئوپلازی ها یا سرطان های روده و بیماری های متابولیک می تواند زمینه ساز بروز اسهال در خرگوش باشد. این مشکلات معمولاً به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر عملکرد روده اثر گذاشته و منجر به اسهال می‌شوند.
درمان سریع اسهال خرگوش
۱. درمان بر اساس علت اصلی
اولین گام در درمان اسهال، شناسایی و رفع علت زمینه‌ای است. بسته به اینکه عامل، تغذیه‌ای، عفونی یا انگلی باشد، دامپزشک درمان اختصاصی را تجویز می‌کند. برای مثال:
- در اختلالات تغذیه‌ای: اصلاح جیره و افزایش فیبر با افزایش مصرف یونجه.
- در انگل‌های روده‌ای: داروهای ضدانگل (مثل کوکسی‌فیت ال).
- در عفونت‌های باکتریایی: کنترل رشد پاتوژن‌ها و بازسازی فلور روده توسط مکمل های پروبیوتیکی مانند سین بیوتیک MLC.
- در موارد شدید: بستری و درمان حمایتی (سرم‌درمانی، داروهای ضدالتهاب، و مراقبت ویژه).
۲. غذا برای اسهال خرگوش
- در اسهال خفیف، استفاده از یک رژیم غذایی مناسب اسهال توصیه می‌شود. این رژیم شامل مصرف یونجه خشک و سبزیجات تازه با فیبر بالا برای چند روز تا چند هفته تا برطرف شدن اسهال می باشد.
- غذاهای حاوی کربوهیدرات بالا و تشویقی‌ها باید کاملاً حذف شوند.
- استفاده از مکمل‌های پروبیوتیک گیاهی مانند سین بیوتیک MLC می‌تواند روند بازسازی فلور روده را تسریع کند، تعادل میکروبی را بهبود دهد و از رشد بیش از حد باکتری‌های پاتوژن جلوگیری نماید. علاوه بر کمک به تثبیت فلور روده، به بهبود جذب مواد مغذی و تقویت ایمنی دستگاه گوارش کمک کرده و نیاز به مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌ها را کاهش می‌دهد.
۳. اقدامات مراقبتی
- تمیز نگه داشتن ناحیه اطراف مقعد در زمان اسهال اهمیت بالایی دارد، زیرا باقی ماندن مدفوع باعث تحریک پوست می‌شود. تمیز کردن روزانه با دستمال مرطوب یا شستشو با آب ولرم توصیه می شود.
- در تابستان بهتر است خرگوش مبتلا به اسهال به داخل خانه منتقل شود تا خطر تجمع مگس در ناحیه مقعد کاهش یابد.
- خرگوش مبتلا به اسهال به‌سرعت آب و الکترولیت از دست می‌دهد. بنابراین باید دسترسی دائمی به آب تازه داشته باشد.در صورت که خرگوش میلی به نوشیدن آب نداشته باشد، می‌توان از سرنگ آب یا محلول الکترولیت خوراکی استفاده کرد. در موارد شدید بی آبی، سرم درمانی توسط دامپزشک ضروری می باشد.
