آلرژی پوستی گربه یا همان حساسیت پوستی گربه یکی از مشکلات شایع در گربه‌هاست که می‌تواند کیفیت زندگی حیوان و آرامش صاحبش را به طور جدی تحت‌تأثیر قرار دهد. در این راهنما علل، علائم، روش‌های تشخیص و گزینه‌های درمانی متداول به زبان ساده و کاربردی بررسی می‌شود.
علت های حساسیت پوستی در گربه ها
از بین دلایلی که باعث آلرژی گربه می شوند، حساسیت به نیش کک یکی از شایع‌ترین علل و اساسی‌ترین عامل است که حتی در صورت وجود تعداد کمی کک نیز می‌تواند باعث واکنش شدید شود. به غیر از حساسیت به کک در گربه‌ها عوامل اصلی آلرژی پوستی معمولاً شامل آلرژی غذایی، درماتیت آتوپیک گربه، واکنش به تماس با مواد شیمیایی یا شامپوها و نیز انگل‌ها هستند.
آلرژی پوست گربه به کک
در موارد حساسیت به کک، یک یا چند نیش کک کافی است تا گربه شروع به خاراندن شدید، جوش زدن یا ریزش مو کند. درمان موفقیت‌آمیز اغلب با کنترل مداوم عوامل محیطی و داروی موضعی کک حاصل می‌شود. این موضوع یکی از پایه‌های پروتکل‌های درمانی در کلینیک‌های دامپزشکی معتبر است.
درماتیت آتوپیک: آلرژی شدید پوست
درماتیت آتوپیک (فصلی یا غیرفصلی) مربوط به حساسیت به آلرژن‌های تنفسی یا محیطی است و در گربه‌ها می‌تواند به شکل‌های متفاوتی مثل خارش عمومی، ریزش مو و ضایعات پوستی ظاهر شود. درمان بلندمدت معمولاً ترکیبی از کنترل عامل‌های تشدید کننده، درمان های حمایتی و گاهی ایمونوتراپی اختصاصی است.
تشخیص عوامل آلرژی پوستی گربه توسط دامپزشک
دامپزشک برای تشخیص از روش هایی نظیر بررسی تاریخچه بالینی، معاینه دقیق پوستی، آزمایشات سیتولوژی پوست (برای یافتن عفونت ثانویه) و بررسی رژیم غذایی استفاده می کند. تشخیص دقیق معمولاً مرحله‌به‌مرحله و بر اساس راهنمایی‌های علمی و پروتکل‌های به‌روزی است که در کلینیک‌های تخصصی پیروی می‌شود.
دامپزشک برای آگاهی از تاریخچه پزشکی گربه از شما دربارهٔ الگوی خارش (فصلی یا دائمی)، محل‌های درگیر (صورت، پشت، دم، پاها)، شروع علائم، درمان‌های قبلی، رژیم غذایی، و تماس با سایر حیوانات یا محیط‌های خارجی می‌پرسد. معاینه بالینی پوست برای کشف عفونت های ثانویه نظیر بوی بد و ترشحات غیر طبیعی لازم است.
آلرژی یا حساسیت پوستی گربه چطور درمان می شود؟
در موارد آلرژی غذایی می توان با حذف ماده آلرژی زا از رژیم غذایی گربه، حساسیت را کنترل کرد. اگر علت آن عوامل محیطی و ذرات موجود در هوا باشد درمان قطعی آن دشوار است؛ هر چند که با استفاده از دارو می توان آن را کنترل کرد. برای کاهش التهاب پوستی و تورم موضعی و جلوگیری از بروز عفونت های ثانویه ناشی از آلرژی گربه از اسپری های ضد التهاب و ضد خارش نظیر اسپری ترمیم پوست ساناورا (SanaVera) استفاده می شود.
اگر عامل حساسیت پوستی نیش کک باشد، برای مداوای آن کک از پوست خارج می شود و در صورت بروز عفونت های ثانویه از دارو های موضعی و خوراکی استفاده می شود. برای اطلاعات بیشتر درباره ی آلرژی به کک به مقاله زیر رجوع کنید.
از درماتیت آلرژی به کک (FAD) در سگ و گربه چه می‌دانید؟
مراحل درمان حساسیت پوستی گربه
به طور کلی برای مداوا از استراتژی های زیر استفاده می شود:
- حذف یا کنترل عامل: محرک را حذف یا کنترل کنید. محیط را تا حد امکان از هرگونه آلرژن نظیر شوینده های شیمیایی خالی نگه دارید.
- مدیریت عفونت‌های ثانویه: دامپزشکان با ضدعفونی ضایعات پوستی، مراقبت از پوست ملتهب و استفاده از اسپری های موضعی ضد التهاب می توانند به جلوگیری از ابتلای مجدد گربه به عفونت های ثانویه کمک کنند.
- کاهش خارش و التهاب: در طول مدتی که دامپزشک عوارض احتمالی را پایش و درمان را بر اساس پاسخ گربه تنظیم می‌کند؛ برای کاهش عوارض جانبی از دارو های ضدخارش و ضدالتهاب استفاده می شود.
- تغذیه و مکمل‌ها: حذف مواد غذایی آلرژی زا و استفاده از مکمل‌هایی مثل امگا-3 در رژیم گربه؛ می‌توانند سلامت پوست را تقویت کنند.
دارو های رایج برای حساسیت پوستی گربه
دارو های موضعی که برای آلرژی گربه استفاده می شوند، با کاهش نفوذ سلول‌های التهابی و تقویت تولید کلاژن به ترمیم سد پوستی و کاهش قرمزی و درد کمک می‌کنند. آنتی هیستامین ها در برخی گربه‌ها تا حدی خارش را کاهش می‌دهند ولی اثربخشی‌شان متغیر است و معمولاً همراه با سایر داروها استفاده می‌شوند.
در صورت بروز واکنش های آلرژیک حاد و شدید ممکن است دامپزشک از کورتیکواستروئیدها (کورتون)، برای کاهش التهاب، خارش و بی قراری گربه استفاده کند. این دارو ها که به صورت خوراکی و موضعی در دسترس هستند، در صورت عدم پاسخگویی گربه بیمار به درمان های دیگر و در شرایط خاص استفاده می شوند.
هشدار: کورتن ها باید با نظارت دامپزشک معالج و با احتیاط فراوان استفاده شوند. عوارض جانبی این دارو شامل افزایش خطر دیابت، سرکوب سیستم ایمنی و افزایش اشتها و وزن در گربه می باشد.
ساناورا اسپری موضعی ضد التهاب برای حساسیت های پوستی
ساناورا (SanaVera) یک اسپری موضعی ضدالتهاب و آرام‌کننده پوست است که برای کاهش قرمزی و خارش موضعی در گربه‌ها طراحی شده است. مطالعات فراوان در دهه اخیر، نشان دهنده اثربخشی این دارو در بهبود زخم و کاهش التهاب سلولی است و می‌تواند تورم موضعی را کم کند و فرایند ترمیم را تسهیل نماید. اسپری گیاهی ساناورا (SanaVera) با مهار رشد میکروب‌ها و کاهش تشکیل بیوفیلم و تعدیل پاسخ ایمنی موضعی می‌تواند مانع تشدید عفونت‌های ثانویه و التهاب پوستی شود.
برای اطلاعات بیشتر راجع به اسپری ضدالتهاب موضعی ساناورا کلیک کنید.
برای خرید اسپری گیاهی ترمیم پوست گربه ساناورا کلیک کنید.
سوالات متداول درباره آلرژی پوستی گربه (FAQ)
- آیا آلرژی پوستی گربه به انسان منتقل می‌شود؟
خودِ آلرژی (حساسیت ایمنی) به انسان منتقل نمی‌شود؛ اما کک و انگل‌ها می‌توانند بین حیوان و انسان منتقل شوند و تماس با پوست مخدوش یا آلوده ممکن است در پوست حساسیت ایجاد کند. - چه زمانی باید به دامپزشک مراجعه کنم؟
در صورت مشاهده خارش شدید و مداوم، زخم باز، ریزش موی موضعی یا علائم عفونت (ترشح، بوی بد) دارد، سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید؛ تشخیص زودهنگام از پیشرفت بیماری و عوارض جلوگیری می‌کند. - چرا در آلرژی پوستی خارش شدید را در گربه شاهد هستیم؟
خارش نتیجه آزاد شدن واسطه‌های التهابی در پوست پس از تماس با آلرژن است. واسطه های التهابی (inflammatory mediators) مولکول هایی هستند که در پاسخ به حمله آلرژن ها توسط سلول های ایمنی آزاد می شوند و باعث تورم، درد و التهاب در بدن گربه می شوند.
برخی گربه‌ها پاسخ ایمنی بسیار قوی‌تری به آلرژن‌ها نشان می‌دهند و همین باعث خارش مداوم و در نتیجه ایجاد زخم‌ها و عفونت‌های ثانویه می‌شود.
