کوکسیدیوز بوقلمون
عفونت گوارشی “کوکسیدیوز” (Coccidiosis) در بوقلمون ها نه تنها به خاطر ایجاد اسهال، کاهش رشد و افزایش ضریب تبدیل خوراک، بلکه به این دلیل که عاملی برای بروز سایر عفونت ها مثل آنتریت نکروتیک (Necrotic enteritis) است، یک بیماری مهم به حساب می آید. کوکسیدیوز توسط انگل های جنس آیمریا (Eimeria) در طیور، از جمله مرغ و بوقلمون، ایجاد می شود. داروهای ضد کوکسیدیوزی مثل سالینومایسین (salinomycin) و ناراسین (narasin) باعث ایجاد مسمومیت در بوقلمون ها می شوند از این رو گزینه های درمانی کوکسیدیوز در بوقلمون محدودتر و چالش برانگیز هستند.
علت کوکسیدیوز در بوقلمون
کوکسیدیوز در بوقلمون ها توسط انگل تک سلولی از جنس آیمریا Eimeria ایجاد می شود که سلول های مخاط روده را آلوده می کنند. هفت گونه از انگل آیمریا وجود دارند که می توانند بوقلمون ها را آلوده کنند:
- E. meleagridis: ایمریا مله اگریدیس
- E. dispersa: ایمریا دیسپِرسا
- E. gallopavonis: ایمریا گالوپاونیس
- E. meleagrimitis: ایمریا مله اگریمیتیس
- E. innocua: ایمریا اینوکوآ
- E. adenoeides: ایمریا آدنوئیدس
- E. subrotunda: ایمریا سابروتوندآ
این گونه ها قسمت‌های مختلف دستگاه گوارش را با شدت‌های متفاوت درگیر میکنند که علائم و ضایعات مشاهده شده درکالبد گشایی می‌تواند به تشخیص آن هاکمک کند.
از میان هفت گونه، چهار گونه – E. adenoeides، E. meleagrimitis، E. gallopavonis و E. dispersa – به عنوان بیماری‌زا برای بوقلمون‌ها شناسایی می‌شوند که در بین این چهار گونه، E. adenoeides، E. gallopavonis و E. meleagrimitis به عنوان بسیار بیماری زا و E. dispersa به عنوان بیماری زا خفیف در نظر گرفته می شوند.
چرخه زندگی انگل کوکسیدیوز
انتقال بیماری زمانی که بوقلمون ها اووسیست های عفونی را میخورند از راه مدفوعی-دهانی (Oral-fecal) صورت میگیرد. سپس در روده، اسپوروزویت‌های موجود در اووسیست آزاد شده و به سلول‌های مخاط گوارشی حمله میکنند. در داخل آن ها، چندین مرحله از تولید مثل غیرجنسی و جنسی رخ می دهد که منجر به آسیب گسترده سلول های روده می شود. هنگامی که مرحله تولیدمثل جنسی کامل می شود، هزاران اووسیست تشکیل می شود که از طریق مدفوع دفع و پس از مدتی با خورده شدن مجدد توسط پرنده دیگر، عفونی می شود تا چرخه دیگری را شروع کند.
آسیب مخاط روده باعث ایجاد علائم بالینی و ضایعات در حیوان میشود که شامل اسهال، تاخیر در رشد و بدتر شدن ضریب تبدیل خوراک می باشد. علاوه بر این، سایر میکروب های بیماری زا از مخاط ضعیف شده و خوراک هضم نشده برای تکثیر و آلوده کردن حیوان استفاده می کنند. این مورد در چندین گونه باکتری کلستریدیوم (Clostridium) دیده میشود که عامل ایجاد کننده آنتریت نکروتیک هستند.
علائم کوکسیدیوز در بوقلمون
بوقلمون های درگیر بیماری کوکسیدیوز علائم افسردگی نشان می دهند شده و تمایل دارند در نزدیک منبع گرما جمع شده و روی هم بخوابند. بوقلمون های درگیر همچنین اشتها به غذا خوردن را از دست می دهند. بسته به نوع گونه ایمریا، تعداد اووسیست های خورده شده، سن و وضعیت جسمانی حیوان، علائم و ضایعات کوکسیدیوز در بوقلمون ها متفاوت است. شدت، محل و ظاهر ضایعات می تواند به تشخیص کمک کند، زیرا بسته به گونه های موجود متفاوت است، اگرچه برخی از آنها قسمت های مشابه دستگاه گوارش را درگیر می کنند.
عفونت های تحت بالینی باعث به تاخیر افتادن رشد و بدتر شدن تبدیل خوراک می شود. موارد شدیدتر می تواند باعث مرگ و میر شود. مدفوع آبکی و در نتیجه کیفیت بد بستر و ضایعات کف پا نیز قابل مشاهده است. از شایع ترین ضایعات کوکسیدیوز در بوقلمون ها، ضخیم شدن دیواره و وجود محتوای آبکی یا خونی در روده است. در شدیدترین موارد، ممکن است زخم و محتوای نکروز فیبرینی وجود داشته باشد. اغلب کوکسیدیوز با عفونت های ثانویه مانند آنتریت نکروتیک مشخص می شود که باعث ضایعات گسترده و شدیدتر در مخاط روده می شود.
تشخیص کوکسیدیوز در بوقلمون
تشخیص بر اساس محل ضایعات درشت در روده، ارزیابی میکروسکوپی ضایعات مخاطی و PCR است.
- ضایعات بزرگ
گونه های ایمریا باعث ایجاد ضایعات موضعی خاصی در دستگاه روده می شوند. دیواره روده باید از نظر وجود هر گونه ضایعه مانند پتشی (petechiae) و خونریزی از خارج سروز (serosa) و داخلی مخاط (mucosa) بررسی و ارزیابی شود. ضخامت، شکنندگی روده باید ارزیابی شود. محتویات روده نیز باید از نظر قوام و وجود محتویات طبیعی/غیر طبیعی ارزیابی شود.
- ارزیابی میکروسکوپی
بررسی میکروسکوپی ضایعات مخاطی ممکن است به تشخیص اووسیست‌ها و تایید گونه‌های ایمریا بر اساس ویژگی‌های مورفولوژیکی اووسیست‌ها مانند اندازه، شکل و مورفولوژی کمک کند، اما معمولا پیچیده است زیرا اندازه و شکل برخی از گونه‌های ایمریا اغلب با هم شبیه هستند. وجود اووسیست در ارزیابی میکروسکوپی نشان دهنده وجود عفونت است اما نشان دهنده بیماری بالینی نیست.
- PCR
PCR روشی آسان، سریع و بسیار دقیق برای تشخیص گونه های آیمریا است.
پیشگیری از کوکسیدیوز در بوقلمون ها
- داروهای ضد کوکسیدیوزشیمیایی و یونوفور (chemical and ionophore coccidiostats) که از طریق آب آشامیدنی داده میشود.
- واکسیناسیون:با استفاده از سویه های طبیعی و ضعیف شده می باشد.
- Bio-shuttle: شامل واکسن به همراه یونوفور می باشد.
- داروهای ضد کوکسیدیوز گیاهی
بهترین داروی ضد کوکسیدیوز برای بوقلمون
از آنجا که کوکسیدیوز دربوقلمون ها اغلب تحت بالینی است، بنابراین هیچ اقدامی برای پیشگیری یا درمانی انجام نمی شود مگر اینکه عفونت ثانویه رخ دهد. کوکسی فیت داروی ضد کوکسیدیوز کاملا گیاهی است که در دو شکل پود مخلوط در خوراک (کوکسی فیت) و ضد کوکسیدیوز محلول در آب آشامیدنی (کوکسی فیت ال) موجود می باشد. محصول کوکسی فیت، برخلاف ترکیبات شیمیایی و یونوفوره‌های ضدکوکسیدیوزی، هیچ اثری از باقی‌مانده دارویی در گوشت یا سایر محصولات دامی باقی نمی‌گذارد. این ویژگی باعث میشود بتوان آن را در تمامی مراحل پرورش و تولید بدون محدودیت استفاده کرد، زیرا نیازی به دوره پرهیز از مصرف ندارد. با توجه به فرمولاسیون غنی از ترکیبات گیاهی موثر و متنوع، احتمال ایجاد مقاومت دارویی در برابر این محصول بسیار پایین است و امکان استفاده طولانی‌مدت و متناوب از آن فراهم می‌باشد.
برای اطلاعات بیشتر ضد کوکسیدیوز کوکسی فیت ال اینجا را کلیک کنید.
برای خرید محصول اینجا را کلیک کنید.
در دوزهای پیشگیرانه، کوکسی فیت به طور موثری از شیوع و گسترش کوکسیدیوز در گله جلوگیری کرده و گزینه‌ای ایمن و کارآمد به جای داروهای متداول ضدکوکسیدیوزی محسوب میشود. این محصول نه تنها در پیشگیری، بلکه در درمان و مدیریت کوکسیدیوز نیز عملکرد بسیار خوبی دارد. مصرف دوز درمانی آن در گله‌های مبتلا، به کاهش دفع اووسیست‌ها، جلوگیری از تخریب اپیتلیوم روده و کاهش تلفات کمک شایانی می‌کند.
کاربرد کوکسی فیت به تنهایی برای پیشگیری و درمان کوکسیدیوز کافی بوده و نیازی به ترکیب با سایر داروهای شیمیایی یا یونوفوره‌ها وجود ندارد. استفاده مداوم از این محصول در دوره پرورش می‌تواند به طور قابل توجهی بهره‌وری گله را افزایش دهد، به طوری که ضریب تبدیل خوراک بهبود یافته و وزن نهایی دام‌ها افزایش می‌یابد.
خواص ضدباکتریایی ترکیبات فعال کوکسی فیت همچنین مانع از بروز عفونت‌های گوارشی، از جمله آنتریت‌ها، میشود که معمولاً پس از ابتلا به کوکسیدیوز ظاهر می‌شوند. تانن موجود در این محصول، با تاثیر مستقیم بر پروتئین‌ها، جذب آنها را بهبود می‌بخشد و به وزن‌گیری بهتر حیوانات، به ویژه در شرایط ابتلا به کوکسیدیوز، کمک می‌کند. این ویژگی، به کاهش خسارات ناشی از بیماری کمک شایانی می‌نماید.
برای اطلاعات بیشتر ضد کوکسیدیوز کوکسی فیت اینجا را کلیک کنید.
