پرورش متراکم ماهی
افزایش تقاضای بازار برای غذاهای دریایی و محدودیت فضاهای پرورشی، صنعت آبزی پروری را به سمت پرورش آبزیان با تراکم بالا سوق داده است. از طرفی تعیین تراکم مناسب به عنوان یک پیش نیاز برای پیش بینی کارایی اقتصادی پرورش ماهیان است، چرا که بسیاری از پرورش دهندگان ترجیح می دهند با افزایش تراکم ماهی (یا سایر آبزیان) در طول دوره پرورش آن ها حداکثر بهره برداری را از آب و فضای موجود برای رسیدن به بیشترین مقدار تولید داشته باشند.
تراکم در واقع به معنی حداکثر ظرفیت نگهداری ماهی در واحد حجمی استخر است که اگر بیش از حد تحمل آبزی باشد، می تواند بر سیستم فیزیولوژی، هورمونی و ایمنی آنها تأثیر داشته باشد.
اهمیت تراکم در پرورش ماهی
تراکم فاکتور اصلی و تاثیرگذار روي رشد، زنده ماندن، رفتار، سلامت، کیفیت، تغذیه و تولید آبزیان می باشد. تراکم مناسب ماهی در محیط پرورش باید برای هر گونه ماهی و هر مرحله تولید تعیین گردد تا مدیریت کارآمد و بالاترین منفعت از تولید با کمترین آلودگی محیطی ایجاد شود. در مراکز پرورش ماهی به دلیل کمبود فضا از حوضچه های پرورش ماهی با تراکم بالا استفاده می شود و ممکن است آثار و عواقب منفی بر کیفیت تولید و زنده مانی ماهیان بگذارد. در این شرایط، افزایش تراکم و نگهداري بچه ماهیان در یک فضای محدود به علت عدم توزیع یکنواخت غذا، باعث افزایش تعداد طبقات رشد و بالا رفتن درصد تلفات خواهد شد.
اثرات منفی تراکم بر عملکرد ماهی
- عامل تراکم می تواند به عنوان یک عامل بازدارنده و تاثیر گذار بر کاهش عملکرد ماهی مطرح باشد. زیرا هر چه تراکم افزایش یابد فضای زیستی ماهی کاهش یافته و امکان گرفتن و فرصت دریافت خوراک بطور یکسان برای همه ماهیان کاهش می یابد. بصورتیکه ماهیانی که فعال تر بوده و از چابکی بیشتری برخوردارند مانع از دریافت خوراک کافی توسط ماهیان ضعیف تر می گردند.
- افزایش تراکم با ایجاد استرس در ماهی باعث کاهش رشد و عملکرد ضعیف تر ماهی می شود.
- در تراکم بالاتر تولید کورتیزول،لاکتات و گلوکز بیشتر، باعث کاهش رشد ماهی می شود چرا که انرژی جذب شده از غذا در ماهی به جای رشد، صرف مقابله با شرایط استرس زا می شود.
- افزایش تراکم باعث افزایش مواد آلی سیستم و کاهش کیفیت آب و در نتیجه کاهش نرخ رشد ویژه و راندمان مصرف غذا و تضعیف ایمنی بدن میشود. این عوامل میتوانند مصرف غذا و ضریب تبدیل غذایی را در ماهیان تحت تأثیر قرار دهند.
دلایل محدود کننده تراکم بر عملکرد ماهی
- ایجاد استرس
- کاهش اکسیژن محلول در آب
- افزایش مواد نیتروژن دار و فسفات آب
- تضعیف سیستم ایمنی ماهی
- افزایش بروز بیماری ها
- عدم توزیع یکنواخت غذا
جه رابطه ای بین میزان تراکم ماهی و ایجاد استرس وجود دارد؟
تراکم میتواند موجب افزایش استرس و کاهش توانایی ماهی در پاسخ به استرس شود. پاسخ به یک عامل استرس زا، مانند تراکم، در تلاش براي جبران شرایط تحمیل شده، سه مسیر متوالی برای پاسخ دارد:
- مسیر اول، رهاسازي سریع هورمونهاي استرس شامل کاتکول آمین ها (آدرنالین و نورآدرنالین) و کورتیزول به سیستم گردش خون
- مسیر دوم، آزاد سازي کورتیزول و ایجاد پاسخ ثانویه اسارت شامل تغییرات و تنظیمات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی مرتبط با استرس و افزایش سوخت و ساز (افزایش گلوگز خون، رهاسازي لاکتات، به حرکت در آوردن ذخایر انرژی و گلیکوژنولیز)
- مسیر سوم، بروز استرس مزمن و ایجاد تغییرات در سطح جمعیت بصورت سرکوب دستگاه ایمنی، افزایش حساسیت به بیماریها و کاهش رشد
برای اطلاعات بیشتر مکمل سین بیوتیک MLC برای آبزیان اینجا کلیک کنید.
برای خرید مکمل سین بیوتیک MLC برای آبزیان اینجا کلیک کنید.
کنترل استرس ناشی از تراکم
کنترل استرس براي تضمین سلامت و رشد بهینه ماهیان از اهمیت بسزایی برخوردار است. بنابراین، پرورش متراکم و فوق متراکم ماهیان در تراکم هاي نگهداري در گونه ها و مراحل مختلف رشد بایستی به نحوي مدیریت شود تا ضمن دستیابی به سود اقتصادي و پایدار، عواقب و پیامدهای منفی ناشی از افزایش بیش از حد نرمال تراکم، موجب کاهش رشد و یا بروز استرس مزمن براي ماهی نگردد. استفاده از پری بیوتیک ها ( میتو) و سین بیوتیک ها (MLC) جهت تقویت سیستم ایمنی آبزیان حین مواجهه با شرایط استرس زا عامل مهمی جهت پیشگیری از بروز بیماری و بهبود عملکرد ماهی می باشد. برای مطالعه رپورتاژ در خصوص فواید استفاده از پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها و سین بیوتیک ها در پرورش ماهی و میگو اینجا را کلیک کنید.
