هپامارین؛ درمان بیماری هپاتیت سگ

بیماری هپاتیت سگ چیست؟

بیماری هپاتیت سگ شایع‌ترین بیماری‌ کبدی در سگ‌هاست که به تمام بیماری‌های التهابی کبدی اطلاق میشود. انواع هپاتیتی که سگ ها به آن مبتلا می شوند عبارتست از: 

• هپاتیت حاد (AH)
• هپاتیت مزمن (CH، با یا بدون سیروز کبدی)

و به میزان کمتر:

• هپاتیت لوبولار (LH)
• هپاتیت گرانولوماتوز (GH)
• هپاتیت ائوزینوفیلیک (EH)

علت بروز بیماری هپاتیت سگ چیست؟

بیماری هپاتیت سگ ها می تواند علل مختلفی داشته باشد. 

• میکروارگانیسم ها (لپتوسپیروز یا هپاتیت عفونی سگ سانان)
• سموم و داروها
• واکنش های خودایمن
• استعداد ژنتیکی برخی نژادها
• اختلالات ارثی متابولیسم مس

و

•  موارد ناشناخته 

از مهم ترین علت های بروز بیماری هپاتیت در سگ ها است.

چالش های پیش رو در بیماری کبدی سگ

در مورد بیماری کبدی سگ یک سری چالش وجود دارد که تشخیص به موقع و درمان را با پیچیدگی همراه میکند:

1. برخلاف گربه ها؛ بیماری های کبدی سگ معمولاً بافت کبدی را درگیر میکنند. زردی هم که یکی از علائم شناخته شده بیماریهای کبدی است، بیشتر در آسیب مجاری بروز میکند و در درگیری های خود بافت کبد رخ نمی دهد. به همین خاطر شروع و پیشرفت نسبی بیماریهای کبدی معمولاً مقفول میماند.
2. روند بیماریهای کبدی در سگ عموماً مزمن است و آهسته پیشرفت میکند.
3. علائم بیماری کبدی سگ ها ناواضح و غیر اختصاصی است.
4.  امکان فیبروزه شدن و سیروز کبدی قبل از بروز علائم شدید، بسیار زیاد است.
5. داشتن سیکل کبدی-کلیوی بسیاری از داروها نیز چالش دیگریست که راه درمان را ناهموار میسازد.

بیماری هپاتیت سگ منجر به چه عوارضی میشود؟

بیماری هپاتیت سگ بسته به عامل ایجاد کننده می تواند علائم مختلفی ایجاد کند. علائم اولیه می تواند بسیار مبهم و مشابه علائم التهاب روده و معده (اسهال و استفراغ) و ادراری (پرنوشی/ پرادراری، سختی در دفع ادرار و انسداد ادراری) باشد. اما با پیشرفت بیماری و از دست رفتن بافت عملکردی و سالم کبد، کم کم علائم پیشرفته تری بروز میکند:

• زردی (در سگ کمتر و دیرتر رخ میدهد)
• آسیت (تجمع مایعات در حفره شکمی)
• خونریزی زیر پوستی
• شوک هیپوگلیسمی (کاهش قند خون به زیر 70)
• هپاتوانسفالوپاتی (از دست رفتن بینایی، علائم عصبی، چرخیدن به دور خود، عدم تعادل و مرگ)

تمام این ها کبد را به سمت آپوپتوز(مرگ سلولی) یا نکروز سلولهای کبدی، نفوذ سلول های التهابی تک هسته ای و فیبروز میبرد.

درمان بیماری هپاتیت سگ

درمان بیماری هپاتیت سگ، بر روی مقابله با عوارض مخرب این بیماری در کبد، متمرکز است. بنابراین بهترین دارو، دارویی است که به صورت چند جانبه بر بازسازی سلول های آسیب دیده، جلوگیری از مرگ سلولی و کاهش روند التهاب تاثیر بگذارد و علائم درگیری کبد را از بین ببرد. هیچ داروی شیمیایی‌ تمام این اثرات را به صورت یکجا ندارد، ضمن اینکه مصرف آن ها یک سری عوارض نیز به دنبال دارد. از طرفی تمام یا بخشی از متابولیسم بسیاری از داروها توسط کبد انجام میشود و این می تواند خود باری اضافه بر کبدی باشد که خود درگیر بیماری هپاتیت است.

داروی مناسب برای درمان بیماری هپاتیت سگ

در مقابل داروهای شیمیایی تک اثره، داروی طبیعی هپامارین قرار دارد. این گیاه بر پایه عصاره گیاه خار مریم تهیه شده و ماده موثره اصلی آن، سیلیمارین و سیلیبین است. هپامارین، می توانند به چندین روش مختلف بر سلامت کبد اثر بگذارد و کارایی آن را ارتقاء دهد.

• تاثیر هپامارین بر التهاب و استرس اکسیداتیو

فاکتور هسته ای NF-kB، مولکولی است که در نهایت موجب تولید واسطه های التهابی اینترلوکین (1و6) میشود و به تولید فاکتور نکروز تومور TNF-a، فاکتور تحریک کننده کلنی ماکروفاژ گرانولوسیت (GM-CSF) و اینترفرون گاما نیز کمک می کند. عملکرد اصلی سیلیمارین برای مقابله با التهاب، از مهار فاکتور هسته ای NF-kB منشاء می‌گیرد. سیلیمارین همچنین سیلیمارین تولید نیتریک اکسید (NO) ناشی از IL-1b و اینترفرون گاما را مهار میکند.

• فاکتور تحریک کننده کلنی ماکروفاژ گرانولوسیت نوعی فاکتور رشد گلیکوپروتئینی است هستند که به تولید تعداد بیشتری از سلولهای التهابی کمک می‌کنند. فاکتورهای تحریک کننده کلنی گروهی از سیتوکین ها هستند که از سلول‌های گوناگون و بیشتر در پاسخ به یک تحریک، ترشح می‌شوند. وظیفه آن ها اتصال به گیرنده ها و انتقال پیام بین سلول‌ها را برعهده دارند. تولید این ماده توسط داروی هپامارین مهار می شود.
• فاکتور نکروز تومور آلفا، گروهی از سیتوکین ها هستند که موجب آپوپتوز(مرگ سلولی) سلول‌ها می‌شوند. سیلیمارین با مهار فاکتور هسته ای NF-kB تولید فاکتور نکروز تومور را مهار میکند.
• اینترفرون گاما با تولید گشادکننده های عروقی موجب تشدید روند التهاب میشود. سیلیمارین از تولید این ماده و عملکرد مواد واسطه مترشحه از آن جلوگیری میکند.
• اینترلوکین 1 و 6 از واسطه های التهابی معروف هستند که با مکانیسم های مختلف باعث پیشرفت التهاب میشوند. مهار آنها تاثیر شگرفی بر مهار روند التهاب میگذارد.

• نیتریک اکسید (NO) با مهار انقباض عضله صاف عضلانی موجب اتساع عروقی و تشدید روند التهابی میشود. سیلیمارین به طور موثری نیتریک اکساید را مهار میکند.

یکی دیگر از تاثیراتی که سیلیمارین بر روند التهاب می‌گذارد، مربوط به خاصیت آنتی اکسیدانی این ماده است. سیلیمارین می تواند به روش های مختلف بر بهبود استرس اکسیداتیو اثر مفید بگذارد. از جمله:

• • مهار مستقیم رادیکال های آزاد
  • جلوگیری از تشکیل رادیکال های آزاد با مهار آنزیم های خاص مسئول تولید رادیکال های آزاد
  • حفظ یکپارچگی زنجیره انتقال الکترون میتوکندری در شرایط استرس
  • فعال کردن طیف وسیعی از آنزیم های آنتی اکسیدانی و آنتی اکسیدان های غیر آنزیمی
  • تنظیم فاکتورهای رونویسی از جمله Nrf2 و NF-κB
  • فعال کردن مجموعه‌ای از ویتامین‌ها که مسئول سنتز مولکول‌های محافظ، از جمله تیوردوکسین (Trx) و سیرتوئین‌ها هستند
  • سیلیمارین با افزایش در دسترس بودن سیستئین و القای سنتز سیستئین و در عین حال مهار کاتابولیسم آن به تورین، تولید گلوتاتیون کبدی را افزایش می دهد. تنظیم سنتز سیستئین متعاقباً به دفاع آنتی اکسیدانی کمک میکند.

• تاثیر هپامارین بر آپوپتوز سلولی

ثابت شده که سیلیمارین با تنظیم پروتئین های دخیل در تنظیم رشد و تکثیر سلولی، بر تنظیم کننده های چرخه سلولی تاثیر می گذارد و پروتئین های دخیل در آپوپتوز را مهار یا تعدیل میکند. 

• تاثیر هپامارین در جلوگیری از فیبروز کبد

متاسفانه با گذشت زمان هپاتیت حاد میتواند به فرم مزمن تبدیل شود و در مراحل بعد فیبروز و سیروز کبدی را ایجاد کند. رسیدن به مراحل فیبروز و سیروز کبدی درمان را دشوار و غیر ممکن میسازد. تحقیقات نشان داده استفاده از سیلیمارین در فیبروز کبدی، انباشت کلاژن را تا 30 درصد کاهش میدهد. همچنین نشانگرهای فیبروزی مانند اکتین عضله صاف، کلاژن I و نشانگر سمیت سلولی کاسپاز در پی استفاده از داروی طبیعی هپامارین کاهش می یابد.

برای کسب اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر در مورد مکانیسم اثر داروی طبیعی هپامارین، می توانید به رپورتاژ “هپامارین، یک دارو و هزار درمان” مراجعه کنید.