در طی سال های اخیر فواید استفاده از افزودنی ها و مکمل های گیاهی در خوراک دام ها به منظور افزایش عملکرد تولیدی و کیفیت محصولات به اثبات رسیده است. در این رابطه، تاثیر استفاده از تانن ها بر سرنوشت پروتئین مصرفی و عملکرد تولیدی دام ها نیز مورد مطالعه قرار گرفته است.
تانن ها در حقیقت یک سری ترکیبات فنولی موجود در گیاهان هستند که از آنها در برابر جانوران گیاه خوار و عوامل بیماری زا محافظت کرده و در حفظ انرژی و نیتروژن نیز نقش دارند.
تانن ها برای یک مدت طولانی به عنوان ترکیبات ضد تغذیه ای شناخته می شدند، اما مطالعات جدیدتر نشان دادند که این ترکیبات، اگر به مقدار مناسب مصرف شوند، می توانند اثرات مفید و مثبتی داشته باشند.
تانن چه اثرات مثبتی بر سلامت و عملکرد دام دارد؟
برخی از اثرات مثبت تانن ها در دام عبارتند از:
- بهبود استفاده از پروتئین خوراک
- کنترل جمعیت انگل های داخلی
- ضد نفخ
- بهبود رشد دام
- افزایش تولید گوشت و شیر
- بهبود وضعیت آنتی اکسیدانی
- بهبود وضعیت ایمنی
تانن ها چگونه سبب بهبود استفاده از پروتئین های خوراک می شوند؟
تانن ها می توانند با پروتئین ها کمپلکس هایی تشکیل بدهند که در pH شکمبه (5 تا 7) پایدارند اما در pH های بالاتر (روده) یا پایین تر (شیردان)، این کمپلکس ها شکسته شده و پروتئین ها آزاد می شوند. به این ترتیب از تخریب پروتئین ها در شکمبه جلوگیری می کنند و در نتیجه منجر به بهبود استفاده و جذب پروتئین می شوند. هم چنین به دلیل کاهش تجزیه پروتئین در شکمبه تولید آمونیاک را هم تا 21% کاهش می دهند و سبب افزایش جریان پروتئین قابل متابولیسم به روده می شوند.
اثرات آنتی اکسیدانی تانن ها به چه صورت است؟
استفاده از تانن در خوراک دام ها سبب بهبود وضعیت آنتی اکسیدانی، سلامت و عملکرد گاو ها می شود. تانن ها می توانند رادیکال های آزاد را از بین ببرند و از کبد و کلیه و سایر اندام ها در برابر اکسیدان ها محافظت کنند و از این طریق منجر به کاهش رخداد مشکلاتی از قبیل کبد چرب و کتوز می شوند. هم چنین میزان ایمونوگلوبولین G در آغوز را افزایش می دهند و در نتیجه سبب بهبود کیفیت آن می شوند. عملکرد غده تیروئید را هم بهتر می کنند و اثرات منفی استرس گرمایی را هم کاهش می دهند.
اثرات ضد میکروبی تانن ها چه فوایدی برای دام ها دارد؟
تانن ها با جلوگیری از رشد و تکثیر بیش از حد استرپتوکوکوس بوویس (از مهم ترین باکتری های اسیدی کننده شکمبه) و کنترل جمعیت آنها، سبب کاهش رخداد اسیدوز شکمبه در گاو های شیری و گوشتی می شوند و در نتیجه مشکلاتی که متعاقب اسیدوز شکمبه اتفاق می افتند مانند لنگش، آبسه های کبدی و … را هم کاهش می دهند. به علاوه با کنترل جمعیت باکتری های گرم مثبت تولید کننده گاز و با جلوگیری از تجزیه پروتئین ها در شکمبه از نفخ گازی و کفی هم جلوگیری می کنند. هم چنین با کاهش تعداد باکتری های تولید کننده متان، تولید متان و گاز های گلخانه ای را هم بین 13 تا 30% کاهش می دهند.
پودر مخلوط در خوراک کوکسی فیت و محلول خوراکی کوکسی فیت ال از عصاره گیاهان جفت بلوط، سیر و آرتمیزیا تشکیل شده اند که از جمله مهم ترین و عمده ترین ترکیبات موثره در این دو محصول، تانن موجود در جفت بلوط می باشد. در نتیجه با استفاده از محصولات کوکسی فیت می توان از خواص تانن که پیشتر ذکر شد، استفاده نمود.
