کوکسیدیوز از جمله شایع ترین و زیان بار ترین بیماری ها در صنعت طیور می باشد که توسط گونه های مختلف انگل تک یاخته آیمریا ایجاد می شود و روده طیور را درگیر می کند. شایع ترین و بیماری زا ترین گونه آیمریا، آیمریا تنلا می باشد که منجر به تلفات بالا و ضایعات خون ریزی دهنده می شود.
اهمیت بیماری کوکسیدیوز
بیماری کوکسیدیوز به دلیل ایجاد تلفات، کاهش رشد و هزینه های مربوط به کنترل، پیشگیری و درمان هر ساله خسارت های اقتصادی زیادی در سراسر دنیا به وجود می آورد. حتی در فرم های تحت بالینی بیماری که گله به نظر سالم می رسد، کوکسیدیوز می تواند منجر به کاهش وزن گیری و افزایش ضریب تبدیل خوراک شود و از این طریق به مرغداران ضرر برساند. یکی از مشکلات مهمی که متعاقب کوکسیدیوز می تواند اتفاق بیفتد این است که این بیماری طیور را مستعد ابتلا به آنتریت های کلستریدیایی از جمله آنتریت نکروتیک می کند.
با اینکه در گذشته تصور می شد بیماری کوکسیدیوز فقط در گله های گوشتی اتفاق می افتد اما گزارش های متعددی از شیوع آن در گله های تخم گذار نیز وجود دارد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد کوکسیدیوز در طیور تخم گذار اینجا کلیک کنید.
خسارات اقتصادی ناشی از کوکسیدیوز در گله های طیور در سراسر دنیا به صورت سالیانه بیش از 3 میلیارد دلار تخمین زده شده است.
چالش های پیشگیری و کنترل کوکسیدیوز در صنعت پرورش طیور
پیشگیری از کوکسیدیوز از جمله اقدامات ضروری در صنعت پرورش طیور می باشد زیرا این بیماری بر روی رشد جوجه ها تاثیر منفی گذاشته و خسارات اقتصادی زیادی وارد می کند. برای این منظور معمولا از دارو های ضد کوکسیدیوز (کوکسیدیواستات ها) داخل خوراک طیور استفاده می کنند ولی به دلیل استفاده بیش از حد از این دارو ها به مرور علیه آنها مقاومت ایجاد شده و عملا این ترکیبات بی اثر گشته اند.
هم چنین استفاده از این ترکیبات نیازمند دوره پرهیز از مصرف می باشد و بنابراین قبل از عرضه طیور یا محصولات آنها به بازار باید مصرف دارو متوقف شده تا بقایای دارو از گوشت و تخم مرغ طیور پاک شود. این دوره باعث می شود تا پرنده در معرض عفونت قرار بگیرد و کاملا بی دفاع خواهد بود.
هم چنین این ترکیبات شیمیایی دارای بقایای محیطی می باشند و می توانند منجر به آلودگی محیط زیست شوند.
داروهای ضدکوکسیدیوز مناسب
می توان برای پیشگیری و درمان کوکسیدیوز در طیور گوشتی و تخم گذار از محصولات کوکسی فیت (مخلوط در دان) و کوکسی فیت ال (محلول خوراکی) استفاده نمود. این محصولات بر پایه ترکیبات موثره موجود در جفت بلوط، سیر و آرتمیزیا آنوآ فرموله شده و علاوه بر اینکه دارای خاصیت ضد کوکسیدیوزی می باشد، به دلیل اثر ضد باکتریایی ترکیبات خود از ورم روده های کلستریدیایی نیز پیشگیری می کند و ضریب تبدیل خوراک را هم بهبود می بخشد. هم چنین امکان ایجاد مقاومت دارویی علیه آن وجود ندارد و به دلیل نداشتن بقایای بافتی نیازی به دوره پرهیز از مصرف ندارد.
