گوسفندان سرمایه دامداران هستند و مریضی یا مرگ آن ها می تواند بار اقتصادی و فشار روانی بالایی برای آنها داشته باشد. تصور کنید که دامداری شب گذشته به تمام گوسفندانِ به ظاهر سالمش آب و غذا داده و هیچ نشانی از بیماری در آنها ندیده باشد اما در آغاز روز با لاشه یک یا چند تا از آنها مواجه شود! این رخداد احتمالاً تلخ ترین خاطره دامدار میشود!
مرگ ناگهانی گوسفند چیست؟
مرگ ناگهانی گوسفند در واقع مرگ گوسفندانی است که طی 12 تا 24 ساعت قبل مورد بررسی و معاینه قرار گرفته و هیچ علائمی از بیماری نداشته اند اما به یکباره می میرند. البته این اصطلاح در مورد حیواناتی که تحت درمان هستند و انتظار می‌رود که به زودی بهبود یابند ولی به طور غیر منتظره می‌میرند هم استفاده میشود.
علت مرگ ناگهانی گوسفند چیست؟
مرگ ناگهانی گوسفند ممکن است در نتیجه طیفی از شرایط مختلف رخ دهد. اگر مرگ ناگهانی گوسفند به طور همزمان در چندین حیوان رخ دهد، وضعیت بسیار نگران کننده است چرا که میتواند نشان دهنده مسمومیت یا شیوع یک بیماری عفونی حاد باشد.
به طور کلی بیماری ها و شرایطی که موجب مرگ ناگهانی گوسفند می شوند عبارتند از:
- هیپوکلسمی
- انتروتوکسمی یا قلوه نرمی
- سیاه زخم یا شاربن
- شاربن علامتی یا بلک لِگ
- ادم بدخیم
- بیماری سیاه یا هپاتیت نکروزان عفونی گوسفند
- برق گرفتگی
- خفگی
- مسمومیت با موننسین و مس
- اختلالات گوارشی و اسیدوز شکمبه
- نفخ
- استرس
- تروما (آسیب حمل و نقل، حمله حیوانات درنده، آسیب با اجسام خارجی)
- اشکالات قلبی (فشار خون بالا یا اختلالات ریتم قلبی)
- مشکلات تنفسی (آسم یا عفونت‌های ریه)
- گرما یا سرما
- کمبود غذا یا آب
- شرایط نامناسب آب و هوایی
- انسداد عروق خونی (تشکیل لخته خون یا سایر مشکلات عروقی)
- بیماری‌های انگلی مانند کوکسیدیوز
- لیستریوز
- بیماری لوپینگ
- فاسیولوز
- بیماری عضله سفید
- پاسترولوز
6 روش پیشگیری از مرگ ناگهانی گوسفند
از آنجا که مرگ ناگهانی گوسفند علت های مختلفی دارد، پیشگیری از آن نیز منحصر به یک راه نیست و بر چند پایه اساسی مدیریتی و بهداشتی استوار است. به طور کلی برای پیشگیری از مرگ ناگهانی گوسفند، 6 اقدام زیر ضروری است:
- واکسیناسیون
پیشگیری از بیماری همیشه بهتر از درمان است. در صورتی که واکسیناسیون به درستی انجام شود تا حد مطلوبی میتوانیم جلوی مرگ ناگهانی گوسفند را بگیریم.
- مراقبت دامپزشکی
تشخیص سریع و به موقع پله اول درمان است. بنابراین باید گله گوسفندان مرتباً در فواصل زمانی منظم مورد بررسی قرار بگیرد
- مدیریت خوراک
تغذیه سالم به بهبود شرایط ایمنی و کاهش ابتلا به بیماری های عفونی کمک خواهد کرد.
- فراهم کردن شرایط بهداشتی مناسب
بهتر است دام در شرایط بهداشتی و مدیریتی مطلوب قرار داشته باشد
- مدیریت استرس
کاهش عوامل استرسی مانند تغییرات محیطی ناگهانی، صداهای بلند، حمل و نقل، بیماری، تراکم بالا، تنش گرمایی و امثالهم میتواند جلوی مرگ ناگهانی گوسفند را بگیرد.
- شناسایی و کنترل مسمومیت‌ها
شناسایی مواد مسمومیت زا و دور کردن آن از دام راه موثر کنترل مسمومیت ها است.
بهتر است در صورت بروز مرگ ناگهانی گوسفند با دامپزشک تماس بگیرید.
