بیماری‌های باکتریایی مانند سالمونلوز، کوریزای عفونی، کلی‌باسیلوز و مایکوپلاسموز از مهمترین چالش‌های پرورش طیور هستند که باعث کاهش تولید، تلفات بالا و افت عملکرد گله می‌شوند. کنترل این بیماری‌ها نیازمند بهبود شرایط بهداشتی، تقویت سیستم ایمنی و حفظ تعادل میکروبی روده است. در این زمینه، استفاده از مکمل‌های تغذیه‌ای مانند سین‌بیوتیک MLC می‌تواند با بازسازی باکتری‌های مفید روده، به افزایش مقاومت طیور در برابر عفونت‌ها و بهبود سلامت گوارشی کمک کند.
مهمترین بیماری های طیور
مهمترین عفونت های باکتریایی در طیور شامل:
بیماری سالمونلا (Salmonellosis) بیماری‌ای است که در اثر عفونت با باکتری سالمونلا پولوروم (Salmonella pullorum) ایجاد می‌شود. سالمونلا گونه‌ای از باکتری است که در روده بسیاری از حیوانات زندگی می‌کند و می‌تواند باعث مشکلات دستگاه گوارش شود.
این بیماری ممکن است در همه گروه‌های سنی رخ دهد؛ با این حال، پرندگان کمتر از ۴ هفته یا کمتر، بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند و ممکن است کمی پس از بیرون آمدن از تخم، در جوجه‌کشی بمیرند.
علائم بالینی شامل جمع شدن در نزدیکی منبع گرما، بی‌اشتهایی، ضعف و چسبندگی مدفوع سفید رنگ در اطراف مقعد (اسهال) می باشد.
بازماندگان این بیماری جثه کوچکی دارند. جوجه های متولد شده از مرغ های مبتلا نیز بیمار هستند. درمان گله‌های مبتلا به سالمونلا، توصیه نمی‌شود.
سالمونلا معمولاً در مواد غذایی خام (و همچنین خوراک کامل طیور) یافت می‌شود. در این حالت، حرارت شدید (زمان آماده‌سازی) در طول پلت کردن معمولاً سالمونلا را از بین می‌برد. با این حال، خوراک دام می‌تواند در مسیر خود از کارخانه خوراک دام به مزرعه دوباره آلوده شود. خنک‌کننده‌های پلت و کامیون‌های خوراک که از نظر سالمونلا مثبت هستند، منابع رایج آلودگی مجدد خوراک هستند.
بیشتر سروتیپ‌های سالمونلا در شرایط عادی برای طیور بیماری‌زا نیستند. با این حال، حیوانات دارای نقص ایمنی یا حیوانات بسیار جوان ممکن است در صورت مواجهه با دوزهای بسیار زیاد باکتری، مستعد ابتلا به سالمونلوز باشند.
“یک راه شایع انتقال عفونت، وجود سالمونلا روی پوسته تخم‌مرغ است.”
-
کریزای عفونی
کریزای عفونی (Infectious coryza) توسط باکتری معروف به هموفیلوس گالیناروم (Hemophilus gallinarum) ایجاد می‌شود. شیوع بیماری معمولاً ناشی از ورود پرندگان آلوده یا ناقل به گله است. انتقال عفونت از طریق تماس مستقیم یا از طریق هوا توسط گرد و غبار یا قطرات ترشحات تنفسی و نوشیدن آب آلوده به ترشحات عفونی بینی رخ می‌دهد. پرندگان مستعد معمولاً ظرف سه روز پس از قرار گرفتن در معرض بیماری علائمی را نشان می‌دهند. پرنده های بهبود یافته ممکن است طبیعی به نظر برسند اما برای مدت طولانی ناقل ارگانیسم باقی می‌مانند. پس از آلوده شدن یک گله، همه پرندگان باید به عنوان ناقل در نظر گرفته شوند.
علائم بالینی کوریزای عفونی با علائم دستگاه تنفسی فوقانی همراه با کاهش قابل توجه مصرف خوراک و آب مشخص می‌شود. بارزترین علائم کوریزای عفونی شامل تورم ادماتوز صورت در اطراف چشم‌ها و ریش، ترشحات بینی و سینوس‌های متورم است. علائم تنفسی معمولاً شامل تورم زیر و اطراف چشم، ترشحات بینی و چشم و عطسه و خس خس سینه است. پرندگان اغلب افسرده و با فعالیت و صدای کمتر هستند؛ ممکن است به دلیل تب و عدم تغذیه، اسهال مشاهده شود. ترشحات آبکی از چشم‌ها اغلب منجر به چسبیدن پلک‌ها به هم می‌شود. بینایی ممکن است به دلیل تورم تحت تأثیر قرار گیرد. این بیماری منجر به کاهش مصرف خوراک و آب و افزایش تعداد پرندگان حذفی می‌شود.
“این بیماری در سراسر جهان رخ می‌دهد و فقط مرغ‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.”
تولید تخم مرغ در پولت‌های جوان مبتلا به کوریزای عفونی می‌تواند به تأخیر بیفتد و در مرغ‌های مولد مبتلا به شدت کاهش یابد. پرندگان مبتلا می‌توانند اسهال داشته باشند و مصرف غذا و آب معمولاً در مراحل حاد بیماری کاهش می‌یابد.
بیماری کلی باسیلوز (Colibacillosis) توسط باکتری اشرشیا کلای (Escherichia coli) ایجاد می‌شوند. شدت آنها تفاوت قابل توجهی دارد. عفونت‌ها ممکن است منجر به بیماری تنفسی ناشی از عفونت کیسه‌های هوایی، بیماری سپتی سمی (خونی) ناشی از عفونت‌های عمومی، التهاب روده ناشی از عفونت روده یا ترکیبی از هر یک یا همه این شرایط شوند.
همه سنین می‌توانند تحت تأثیر این بیماری قرار گیرند. با این حال، سپتی سمی حاد در بوقلمون‌های جوان و التهاب کیسه‌های هوایی در مرغ‌های جوان در پرندگان جوان در حال رشد شایع‌تر است.
علائم این بیماری توسط باکتری E. coli و سموم تولید شده در حین رشد و تکثیر آنها ایجاد می‌شود. سویه‌ها یا انواع سرولوژیکی مختلفی در گروه باکتری‌های E. coli وجود دارد. بسیاری از آنها به طور طبیعی در روده مرغ‌ها و بوقلمون‌ها ساکن هستند و در نتیجه ارگانیسم‌های رایجی در محیط پرندگان هستند.
مسیرهای اصلی تهاجم ارگانیسم، سیستم تنفسی و دستگاه گوارش است. التهاب ناف و عفونت‌ها در پرندگان جوان ممکن است ناشی از ورود از طریق ناف بهبود نیافته یا نفوذ به پوسته تخم مرغ قبل یا در حین جوجه‌کشی باشد.
علائم بالینی ممکن است آشکار نباشد و پرندگانی که در شرایط ظاهراً خوبی هستند ممکن است بمیرند. با این حال، در بیشتر موارد، پرندگان بی‌حال با پرهای ژولیده و تب دار هستند. علائم دیگری مانند تنگی نفس، سرفه گاه به گاه و خس خس سینه نیز ممکن است مشاهده شود. اسهال نیز ممکن است مشهود باشد.
شیوه‌های مدیریتی و بهداشتی طراحی شده برای کاهش تعداد این نوع ارگانیسم‌ها در محیط پرندگان ضروری است. علاوه بر این، کاهش عوامل استرس‌زا و سایر عوامل بیماری‌زا می‌تواند توانایی پرندگان را در دفاع در برابر عفونت‌های مضر افزایش دهد. فراهم کردن تهویه کافی، شرایط خوب بستر و مرتع، تجهیزات و تأسیسات تمیز و ضدعفونی شده مناسب و خوراک و آب با کیفیت بالا، وضعیت مقاومت پرندگان در برابر بیماری را بهبود می‌بخشد.
-
مایکوپلاسموز
مایکوپلاسما گالی سپتیکوم (Mycoplasma gallisepticum) بیماری‌زاترین مایکوپلاسما در پرندگان است. مایکوپلاسما گالی سپتیکوم معمولاً در بیماری مزمن تنفسی مرغ‌های گوشتی نقش دارد. در مرغ‌های تخم‌گذار و مادر، معمولاً بدون علاوئم بالینی است اما باعث کاهش تعداد تخم‌های گذاشته شده به ازای هر مرغ در طول چرخه تولید می‌شود. بوقلمون‌ها بیشتر به مایکوپلاسما گالی سپتیکوم حساس هستند و عفونت اغلب منجر به تورم سینوس‌های زیر چشمی می‌شود (از این رو نام رایج آن “سینوزیت عفونی” است). عفونت‌های مایکوپلاسما گالی سپتیکوم مرغ‌ها و بوقلمون‌ها را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث بیشترین خسارات اقتصادی در عملیات تجاری بزرگ می‌شود.
علائم بالینی عفونت‌های ناشی از مایکوپلاسما شامل علائم تنفسی حاد و مزمن قابل توجه (مانند سرفه، عطسه، عفونت‌های سینوسی، ترشحات چشم و بینی) و مشکلات “ثانویه” از جمله تورم و عفونت مفاصل در مفصل و کف پا، بدشکلی‌های اسکلتی، ضعف، تخم‌گذاری ضعیف و مرگ و میر جنین می‌باشد.
مایکوپلاسما گالی سپتیکوم در درصد کمی از تخم‌های جوجه‌کشی از مرغ‌های مادر آلوده به فرزندان و یا از طریق وسایل (کفش، تجهیزات و غیره) یا از طریق جابجایی پرندگان ناقل حاد یا مزمن آلوده، منتقل می‌شود.
در بسیاری از موارد شیوع، منبع عفونت ناشناخته است. هوای سرد، کیفیت پایین هوا یا ازدحام جمعیت، عفونت‌های همزمان و برخی واکسیناسیون‌های ویروس زنده ممکن است علائم بالینی را تشدید کنند.
درمان مهمترین بیماری های طیور
جهت درمان عفونت های باکتریایی در طیور از آنتی بیوتیک ها و مکمل های تغذیه ای جهت بهبود علائم استفاده می شود. با توجه به انتشار مقاومت های آنتی بیوتیکی متنوع توسط باکتری های پاتوژن، استفاده از آنتی بیوتیک ها مورد تجدید نظر قرار گرفته و استفاده از جایگزین های آن ها مطرح شد:
- آریوبیوتیک اولین آنتی بیوتیک گیاهی بر پایه ترکیبات موثره گیاهی است که در دو شکل محلول خوراکی و پودر نانوانکپسوله محلول در آب فرموله شده و برای درمان عفونت های باکتریایی گرم مثبت و گرم منفی کاربرد دارد و برعکس آنتی بیوتیک های شیمیایی باقیمانده های مضر در گوشت و تخم مرغ بجای نمی گذارد. این آنتی بیوتیک حاوی ترکیبات فعال مختلف است که هرکدام با طریق مکانیسم های متعددی سبب از بین بردن باکتری ها می شوند و به همین دلیل احتمال ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی در باکتری عملا ممکن نیست.
برای اطلاعات بیشتر در مورد آنتی بیوتیک گیاهی آریوبیوتیک اینجا کلیک کنید.
- همراه با استفاده از مکمل های تغذیه ای جهت بازیابی باکتری های مفید روده توصیه می شود:
سین بیوتیک به نوعی مکمل غذایی گفته می‌شود که باعث تنظیم بالانس باکتری ها در روده می‌شود. سین بیوتیک ترکیبی متشکل از پروبیوتیک و پری بیوتیک است. مزیت استفاده از ترکیب سین بیوتیک این است که نه‌تنها میکروارگانیسم‌های مفید را وارد بدن می‌کنند، بلکه محیط مناسبی برای رشد و بقای آنها فراهم می‌آورند. که این امر باعث بازسازی و تنظیم فلور میکروبی روده، بهبود هضم و جذب مواد مغذی، تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از بروز بیماری های عفونی و مشکلات گوارشی نظیر اسهال و یبوست در زمان درگیری با بیماری های باکتریایی می شود.
برای اطلاعات بیشتر محصول (پروبیوتیک+پری بیوتیک) سین بیوتیک MLC اینجا کلیک کنید.
