امروزه یکی از بزرگترین چالش های بهداشت عمومی، شیوع آنفولانزای طیور بین پستانداران از جمله گله گاوهای شیری و سایر حیوانات است. متاسفانه سایت آنفلوانزا صرفاً محدود به یک گله نبوده و چندین گله گاو شیری مختلف در ایالات متحده آمریکا به صورت گروهی به ویروس آنفولانزای پرندگان مبتلا شده اند. پیش از این، بیماری آنفولانزای طیور تنها از تماس مستقیم و طولانی مدت پرنده آلوده با پستانداران و به صورت تکی رخ میداد. بنابراین انتقال بیماری به صورت افقی (از یک گاو به گاو دیگر) می تواند زنگ هشداری برای عموم مردم و مسئولین باشد.
چه کسانی مسئول کنترل و مدیریت خطر همه گیری آنفلوانزای طیور هستند؟
وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA)، سازمان غذا و دارو (FDA)، مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها (CDC)، سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سازمان بهداشت جهانی حیوانات (WOAH) و مقامات مسئول بهداشت عمومی همگی با استفاده از رویکرد سلامت واحد (One Health) با هم در مورد خطرات سرایت و همه گیری آنفولانزای طیوربه پستانداران همکاری می کنند.
آیا شیوع آنفلوانزای طیور بین گله گاوهای شیری، سلامت انسان را تهدید میکند؟
بله! اگرچه این خطر، تهدیدی جدی نیست اما نگرانی های زیادی ایجاد کرده است. جهش این ویروس و سازگار شدن آن برای آلوده کردن جمعیت پستانداران مسئله بعیدی نیست. تا به امروز (14 ژوئن 2024)، 3 نفر در نتیجه ی تماس با گاوهای مبتلا به ویروس آنفولانزای پرندگان، بیمار شده اند که هر سه مورد هم در تماس مستقیم با گاوهای آلوده بوده اند. بخش سلامت حیوانات USDA، گزارش داده که 92 گله گاو شیری در 12 ایالت به ویروس H5N1 آنفولانزای طیور مبتلا شده اند و گسترش آلودگی همچنان رو به پیشرفت است.
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها (CDC) به تازگی مطالعه جدیدی منتشر کرده که در آن احتمال انتقال ویروس آنفلوانزای طیور انسانی به موش و از طریق عفونت چشمی بررسی شده است. در این مطالعه ویروس آنفلوانزای 2.3.4.4b H5N1 جدا شده از انسان مبتلا به آنفلوانزای طیور استخراج شد و از طریق مخاط چشمی به موش القا گردید. در نتیجه موش به فرم شدید آنفلوانزای طیور مبتلا گردید. این مطالعه تاییدی بر احتمال انتقال بین گونه ای و رخداد فاجعه ای مرگبار است!
چگونه میتوان از سرایت آنفلوآنزای طیور به انسان جلوگیری کرد؟
از آنجا که چالش های واکسیناسیون طیور بسیارند، راه کنترل و پیشگیری قطعی وجود ندارد و همین هم کنترل ویروس آنفلوانزای طیور را دشوار کرده است. به علاوه؛ بر خلاف تصور عموم، واکسیناسیون آنفولانزای فصلی، موجب تولید آنتی بادی علیه ویروس‌های H5N1 در انسان نمیشود.
این مسئله نگرانی ها را در مورد سرایت و شیوع آنفلوانزای طیور در جمعیت پستانداران بیشتر میکند. چرا که ایمنی نسبت به این ویروس وجود ندارد و اگر فردی در معرض آن قرار بگیرد؛ به راحتی آلوده می شود، عفونت را از فردی به فرد دیگر انتقال میدهد و با توجه به نداشتن ایمنی؛ بیشتر جمعیت نیز مستعد ابتلا خواهند بود.
خوشبختانه تجزیه و تحلیل های قبلی نشان داده است که ویروس آنفولانزای طیور به داروهای ضد ویروسی آنفولانزا حساس هستند. به حداکثر رساندن محافظت از کارگران نیز یکی دیگر از استراتژی های پیشگیری است.
توصیه های CDC برای پیشگیری از سرایت آنفولانزای طیور به پستانداران
- تا حد امکان از قرار گرفتن در معرض حیوانات بیمار یا مرده از جمله پرندگان وحشی، طیور، سایر پرندگان اهلی و حیوانات وحشی یا اهلی (از جمله گاو) خودداری کنید.
- در صورت امکان از برخورد با مدفوع حیوانات، بستر، شیر خام یا مواد و ابزاری که توسط پرندگان یا سایر حیوانات مبتلا یا لمس شده، اجتناب کنید.
- شیر خام و پاستوریزه نشده، نخورند. فرایند پاستوریزه کردن، ویروس آنفولانزا را از بین می برد.
- اگر شغل شما به نحوی است که مرتباً با حیوانات سروکار دارید؛ باید از خطرات آنفولانزا آگاه باشید و اقدامات احتیاطی مناسب را انجام دهید.
