زردی یا یرقان در سگ و گربه ها به معنی تجمع بیش از حد رنگدانه های زرد بیلی روبین در خون یا بافت های مختلف بدن است و نشان دهنده یک اختلال زمینه ای می باشد. در صورتی که به مدت طولانی مقدار بیلی روبین در خون بیش از حد بالا بماند، سبب زرد شدن بافت های مختلف از جمله پوست می شود. چون سطح بدن سگ و گربه ها از مو و خز پوشیده شده است، ممکن است زرد شدن پوست به راحتی دیده نشود اما زردی در گوش ها، لثه ها و سفیدی چشم به خوبی قابل مشاهده است.
تشخیص زردی در سگ هایی که پوست و لثه های تیره رنگ دارند، به سختی انجام می شود.
عوامل و اختلالات متنوعی می توانند در ایجاد زردی نقش داشته باشند که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
چه عواملی در ایجاد زردی در سگ و گربه ها نقش دارند؟
علل ایجاد کننده زردی در سگ و گربه ها به 3 دسته کلی تقسیم می شوند:
- تخریب گلبول های قرمز خون: به فرایند تخریب و از بین رفتن گلبول های قرمز خون، همولیز گفته می شود. همولیز می تواند داخل عروق یا در اندام هایی مانند کبد و طحال رخ دهد. برخی عفونت ها، سموم، داروها، بیماری های متابولیک، اختلالات ایمنی، مشکلات مادرزادی و ژنتیکی و … می توانند در از بین بردن گلبول های قرمز نقش داشته باشند. با تخریب گلبول های قرمز، هم (heme) موجود در آن آزاد و دچار یکسری تغییرات می گردد و در نهایت به بیلی روبین تبدیل می شود. در صورت افزایش بیش از حد بیلی روبین در خون و بافت ها نیز زردی ایجاد می شود.
- بیماری های کبدی: هر عامل و اختلالی که به سلول های کبدی آسیب برساند، مانند کبد چرب، بیماری های عفونی کبد مثل لپتوسپیروز، توکسوپلاسموز و …، التهاب کبد، سیروز کبدی و ….، می تواند منجر به زردی شود.
- انسداد مجاری صفراوی: صفرا در کبد تولید و در کیسه صفرا ذخیره شده و از طریق مجرای صفراوی وارد روده باریک می شود. در صورت التهاب و ضخیم شدن دیواره مجرای صفراوی، تشکیل سنگ های صفراوی، التهاب کبد و فشار وارد کردن به مجرای صفراوی و هر عامل دیگری که سبب انسداد کامل یا نسبی این مجرا گردد با جلوگیری از خروج صفرا، سبب پس زده شدن آن به کبد و سپس خون می شود و زردی ایجاد می کند.
چه علائم بالینی دیگری همراه با زردی در سگ و گربه ها ممکن است دیده شود؟
-
- تب
- درد در ناحیه شکم
- بی اشتهایی
- کاهش وزن
- رنگ پریدگی
- تغییر رنگ ادرار و مدفوع (تیره و نارنجی شدن)
- افزایش حجم و دفعات ادرار
- عطش و افزایش مصرف آب
- مشکلات عصبی (در موارد شدید)
- خون ریزی (به خصوص در سگ و گربه ها با بیماری کبدی شدید و پیشرفته)
چگونه می توان زردی را در سگ و گربه ها برطرف نمود؟
خود زردی بیماری نیست، بلکه علامت یک بیماری است. بنابراین با درمان بیماری اولیه که سبب این حالت شده است، زردی یا یرقان نیز برطرف می شود. اگر علت ایجاد کننده زردی، بیماری ها و مشکلات کبد و کیسه صفرا باشد، می توان از داروی گیاهی هپامارین برای درمان آن استفاده کرد. هپامارین حاوی عصاره گیاه خارمریم (سیلیمارین) بوده و دارای اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است و علاوه بر محافظت از سلول های کبد، به ترمیم و بازسازی آنها نیز کمک می کند و جلوی فیبروز و سیروز کبدی را می گیرد. در مجموع هپامارین با بهبود عملکرد کبد و کیسه صفرا از زردی در سگ و گربه ها جلوگیری می نماید.
