جرب پوست گربه، از علت تا درمان

جرب در گربه‌ها 

جرب یا Mange یکی از  بیماری‌های پوستی در گربه‌هاست که به‌وسیله‌ی انگل‌های میکروسکوپی ایجاد می‌شود. این انگل‌ها در لایه‌های سطحی پوست زندگی و از سلول‌ها تغذیه می‌کنند. درنتیجه، سبب التهاب، خارش شدید، ریزش مو و پوسته‌ریزی می شوند. این بیماری در صورت تشخیص به موقع و درمان مناسب، به طور کامل قابل درمان است بنابراین شناخت نوع جرب و روش های کنترل آن نقش کلیدی در درمان جرب دارد. 

انواع جرب در گربه 

گربه‌ها به چندین نوع جرب بسیار حساس هستند:

1.جرب سگ‌سان یا canine scabies 

اگرچه این جرب  بیشتر در سگ‌ها رخ می‌دهد، اما در گربه‌هایی که با سگ‌های آلوده تماس داشته باشند نیز می‌تواند دیده شود. این کنه‌ها بسیار مسری هستند و می‌توانند انسان و حیوانات دیگر را هم آلوده کنند. جرب به راحتی از طریق تماس مستقیم بین حیوانات منتقل می‌شود. 

حیوان مبتلا دچار خارش شدید ناگهانی می‌شود. این خارش احتمالاً به دلیل حساسیت به مدفوع جرب ها است. در ابتدا، پوست آلوده با برآمدگی‌های کوچک و سفت پوشیده می‌شود. چون حیوان برای تسکین خارش خود را می‌خاراند یا گاز می‌گیرد، این برآمدگی‌ها و پوست اطراف آن آسیب می‌بیند و باعث ایجاد زخم‌های ضخیم و پوسته‌دار می‌شود. عفونت‌های ثانویه باکتریایی می‌توانند در پوست آسیب‌دیده ایجاد شوند. معمولاً زخم‌ها ابتدا در شکم، سینه، گوش‌ها، آرنج‌ها و پاها ظاهر می‌شوند. اگر جرب تشخیص داده و درمان نشود، زخم‌ها می‌توانند به کل بدن گسترش یابند. 

2. جرب گربه‌سان یا  feline scabies یا notoedric mange 

این نوع در گربه‌ها بسیار شایع بوده و از نظر ظاهری شبیه جرب سارکوپتیک در سگ‌ها می باشد و بسیار مسری است و می تواند به انسان منتقل شود. 

3. جرب‌های گوش یا otodectic mange   

این جرب یکی از شایع‌ترین مشکلات گوش در گربه‌ها محسوب می‌شود و معمولاً در عمق کانال گوش خارجی یافت می‌شوند، اما گاهی روی بدن هم دیده می‌شوند. حیوان آلوده سر خود را تکان می‌دهد و گوش های خود را می‌خاراند. ممکن است گوش خارجی افتاده به نظر برسد. در موارد شدید، گوش خارجی ممکن است ملتهب شود و چرک تولید کند؛ پارگی پرده گوش هم ممکن است رخ دهد. خارش، ترشحات تیره، تکان دادن سر از علائم این بیماری هستند. 

4. جرب دمودکس (Demodex)

این جرب معمولا در گربه های دارای نقص ایمنی سبب ایجاد بیماری می شود. دو گونه جرب دمودکس برای گربه مشکل ایجاد می کند: 1) D. cati  که داخل فولیکول مو زندگی می‌کند. 2) D. gatoi  که روی سطح پوست است.

جرب‌های Demodex cati به عنوان ساکنین طبیعی پوست گربه در نظر گرفته می‌شوند. Demodex gatoi کوچک‌تر و گردتر از Demodex cati است. این کنه معمولاً در گربه‌های جوان‌تر یافت می‌شود و مسری است. این جرب‌ها معمولاً میزبان خود را آزار نمی‌دهند، اما می‌توانند در گربه‌هایی که به دلیل بیماری دیگری بیمار شده‌اند، دمودکسیس ایجاد کنند. دمودکسیس می‌تواند به یک یا چند ناحیه در سر و گردن محدود شود، که در آن باعث ریزش مو می‌شود، یا می‌تواند در کل بدن پخش شود. دمودکسیس کل بدن می‌تواند با بیماری‌های سیستمیک دیگر، مانند دیابت ملیتوس، عفونت ویروس لوسمی گربه، عفونت ویروس نقص ایمنی گربه یا سرطان مرتبط باشد. 

انواع جرب ها و ویژگی های آن ها در جدول زیر خلاصه شده است: 

علائم جرب در گربه

 جرب‌هایی که روی پوست گربه می‌خزند یا داخل آن فرو می‌روند ناراحتی زیادی را در گربه ایجاد می‌کنند. شدت علائم جرب بستگی به نوع جرب و پاسخ ایمنی گربه دارد، اما معمولاً ترکیبی از موارد زیر مشاهده می‌شود:

• خارش شدید (Pruritus) که باعث خراشیدن مکرر پوست می‌شود.
• ریزش مو  (Alopecia)، به‌ویژه در اطراف گوش‌ها، صورت و گردن.
• قرمزی، التهاب و زخم‌های سطحی پوست.
• پوسته‌ریزی و ضخیم شدن پوست در مراحل پیشرفته.
• در موارد شدید، ممکن است کاهش وزن، بی‌قراری و حتی عفونت‌های ثانویه باکتریایی نیز دیده شود.
• در جرب گوش، گربه معمولاً سر خود را زیاد تکان می‌دهد و داخل گوش ترشحات تیره و خشک به رنگ قهوه‌ای مایل به سیاه دیده می‌شود.

انتقال جرب گربه به انسان 

وقتی جرب گربه روی پوست انسان قرار بگیرد، معمولاً نمی‌تواند چرخه زندگی خود را کامل کند، چرا که پوست انسان میزبان مناسبی برای آن نیست. با این حال در صورت تماس با گربه آلوده علائمی مانند ایجاد دانه های قرمز کوچک، پوسته ریزی در برخی نقاط بدن و خارش شدید در نقاطی که در تماس با گربه بوده مشاهده می شود. این علائم معمولاً ظرف ۱ تا ۳ هفته خودبه‌خود برطرف می‌شوند. 

برخی از انواع جرب ها مانند Notoedres cati  می‌توانند به انسان منتقل شوند، اگرچه معمولاً در انسان بیماری خفیف و موقتی ایجاد می‌کنند.در صورت مشاهده خارش یا ضایعات پوستی پس از تماس با گربه مبتلا، بهتر است با پزشک مشورت شود.

“ برخی از جرب‌های گربه‌ می‌توانند به انسان منتقل شوند، اما شدت و دوره بیماری در انسان معمولاً کم و موقتی است.”

تشخیص جرب گربه

تشخیص دقیق جرب فقط با معاینه و آزمایش توسط دامپزشک امکان‌پذیر است. جهت بررسی جرب های گوش، ترشحات گوش را مورد بررسی قرار می دهند. برای جرب های پوستی از روش های زیر استفاده می شود:  

1. خراش پوستی (Skin Scraping) :
   دامپزشک نمونه‌ای از پوست را با تیغ مخصوص بر می دارد و زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند تا جرب ها یا تخم های آن‌ها را ببیند.

1. تست چسب شفاف (Scotch Tape Test):
   برای تشخیص انواع سطحی‌تر جرب ها به کار می‌رود.

درمان بیماری جرب در گربه 

زخم های پوستی یکی از مشکلات شایع در درگیری با جرب هاست. حیوان مبتلا به جرب معمولا دچار خارش های شدید می شود. گربه خودش را می خاراند یا گاز می گیرد، سطح پوست آسیب دیده و زخم های عمیقی را ایجاد می کند. این زخم ها محل مناسبی را برای ابتلا به عفونت های باکتریایی ثانویه فراهم می کنند. از این رو کنترل این زخم ها اهمیت ویژه ای دارد. اسپری ترمیم کننده حیوانات خانگی ساناورا  داراي خواص گسترده ترمیم کنندگی، ضد التهابي، ضد میکروبی، آنتي اكسيدانی و تقويت ايمنی موضعی بوده که مجموعا موجب تسريع روند بهبودی زخم و جلوگیری از ایجاد اسکار می شوند. ترکیبات موثره اصلی این محصول شامل عصاره های کالاندولا (همیشه بهار)، آلوئه ورا و پروپولیس است. ساناورا با دارا بودن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی قوی گیاهی از جمله فلاونوئیدها، ویتامین‌های E و C، زینک و سلنیوم، رادیکال‌های آزاد مضر را از بین می‌برد و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی سلولی را افزایش می‌دهد. ترکیبات فلاونوئیدی و فنولیک موجود در ساناورا دارای اثرات ضد میکروبی قوی علیه قارچ ها، باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی و از ایجاد و گسترش عفونت در محل زخم جلوگیری می‌کنند.

برای اطلاعات بیشتر راجع به داروی موضعی ساناورا  اینجا را کلیک کنید.

 برای خرید اسپری موضعی ساناورا اینجا را کلیک کنید.

درمان جرب گوش گربه 

درمان جرب گوش گربه شامل تمیز کردن گوش‌ها و استفاده از داروهای ضدانگل مخصوص است. برای اثر بخشی بهتر قطره های ضد انگل، دامپزشک ابتدا ترشحات گوش را پاک می کند تا اثربخشی محلول یا قطره گوش افزایش یابد. سپس از قطره های ضد انگل مانند Selamectin ،Moxidectin یا Ivermectin استفاده می شود.