کلیه ها نقش مهمی در تنظیم آب و الکترولیت های بدن ،pH خون، متابولیسم هورمون هایی مانند اریتروپوئتین و رنین و دفع سموم و ضایعات بدن دارند. بیماری های دستگاه ادراری در گربه های جوان می تواند مادرزادی یا اکتسابی باشد. به دنبال اختلال در دستگاه ادراری، انواع عفونت ها، سنگ ها و بیماری های حاد و مزمن می تواند رخ دهد. بیماری کلیه یکی از شایعترین بیماریها در گربههاست و با افزایش سن گربه، احتمال بروز آن بیشتر میشود.
کلیه گربه کجاست؟
گربه دو کلیه دارد که در دو طرف شکم قرار گرفتهاند و نقش حیاتی در تصفیه مواد زائد از بدن ایفا میکنند. علاوه بر این، کلیهها مسئول تنظیم تعادل مایعات، مواد معدنی و الکترولیتهای بدن هستند. آنها با تولید هورمونی به نام اریترپوئیتین (erythropoietin) نقش مهمی در حفظ فشار خون و تولید گلبولهای قرمز خون دارند.
کلیهها ظرفیت زیادی برای انجام عملکردهای مختلف خود دارند، بنابراین حداقل دو سوم (۶۷٪ تا ۷۰٪) از کلیهها باید دچار اختلال شوند تا علائم بالینی دیده شوند. در بسیاری از موارد، آسیب به کلیهها طی چند ماه یا چند سال (مزمن) قبل از بروز علائم رخ داده است. از این رو انجام چکاپ سالیانه و پیشگیری از پیشرفت بیماریهای کلیوی اهمیت ویژهای دارد.
“زمانی که حدود دو سوم عملکرد کلیه در گربه از بین برود، علائم بیماری ظاهر میشوند.”
بیماری مزمن کلیه عمدتاً در گربههای بالغ و مسن (هفت سال و بالاتر) رخ میدهد و تخمین زده میشود که ۳۰ تا ۴۰٪ از گربههای بالای ۱۰ سال و ۸۱٪ از گربههای بالای ۱۵ سال را تحت تأثیر قرار دهد. تنها حدود ۱۰٪ موارد در گربههای کمتر از سه سال رخ میدهد.
علل بیماری کلیه در گربهها
بیماری کلیوی در گربهها میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود:
- آسیب به کلیه:
در برخی گربهها، بیماری ممکن است پس از یک آسیب جدی به کلیه ایجاد شده باشد؛ مانند عفونتهای شدید (از جمله توکسوپلاسموز)، عفونتهای ادراری، سنگهای کلیه، بلع مواد سمی (مانند ضدیخ، برخی گیاهان یا سم موش)، یا مصرف برخی داروها (مانند داروهای ضدالتهابی مخصوص انسان مثل استامینوفن یا ایبوپروفن). - ارثی:
در برخی دیگر، بیماری میتواند ارثی باشد؛ مانند بیماری کلیه پلیکیستیک (نوع خاصی از بیماری کلیوی در گربهها) و آمیلوئیدوز که یک بیماری نادر اندامهاست و بیشتر در نژاد حبشی (Abyssinian) دیده میشود. - بیماریهای زمینهای:
همچنین ممکن است به بیماریهای زمینهای مانند بیماریهای قلبی عفونتهای ویروسی، مانند ویروس لوسمی گربهای (FeLV) و ویروس پریتونیت عفونی گربهها (FIP) مرتبط باشد.
انواع بیماریهای کلیوی در گربه
بیماریهای کلیوی در گربهها معمولاً به چند دسته اصلی تقسیمبندی میشوند تا بتوان بر اساس علت، تشخیص و درمان مناسبی ارائه داد:
-
- نارسایی حاد کلیه (Acute Kidney Injury – AKI)
یک کاهش ناگهانی و شدید در عملکرد کلیه که میتواند ظرف چند ساعت تا چند روز رخ دهد و معمولاً بر اثر مسمومیت، کم آبی، سنگ در مجاری ادراری یا عفونت شدید رخ میدهد. نارسایی حاد بدون درمان میتواند به نارسایی مزمن تبدیل شود و یا باعث مرگ حیوان شود.
- نارسایی حاد کلیه (Acute Kidney Injury – AKI)
- بیماری مزمن کلیوی (Chronic Kidney Disease – CKD)
یک بیماری پیشرونده و غیرقابل برگشت است که عملکرد کلیهها را به تدریج کاهش میدهد. این بیماری معمولاً در گربههای مسن شایع است. کنترل این بیماری با داروهای تقویتکننده کلیه و رژیم غذایی صورت میگیرد.
- سنگ و کریستالهای کلیوی (Urolithiasis / Nephrolithiasis)
علل وجود این سنگها معمولا عدم تعادل مواد معدنی در رژیم غذایی یا عفونتهای ادراری است. سنگها میتوانند سبب انسداد ادراری حاد شوند و نیاز به درمان فوری دارند.
عفونت باکتریایی کلیهها میتواند در اثر بیماریهای پیشزمینهای مانند دیابتملیتوس رخ دهد. این بیماری با علائمی مثا تب و بیحالی، افزایش تشنگی و ادرار و درد در ناحیه کلیه همراه است.
- بیماری کلیوی پلیکیستیک (Polycystic Kidney Disease – PKD)
این بیماری یک اختلال ژنتیکی که باعث تشکیل کیستهای متعدد در کلیه میشود.
” بیماری کلیه پلیکیستیک در نژادهایی مانند پرشین و اسکاتیش فولد شایع میباشد ”
علائم بیماری کلیه در گربهها
علائم بالینی بیماری کلیه در گربهها اغلب به شدت بیماری و علت زمینهای آن بستگی دارد. بیشتر گربهها علائم زیر را نشان میدهند:
- افزایش تشنگی
- تغییر در دفعات ادرار یا ناتوانی در ادرار کردن
- استفراغ
- کمآبی بدن
- زخمهای دهانی
- بوی بد دهان (معمولاً بویی شبیه آمونیاک)
- کاهش وزن
- تحلیل رفتن عضلات
- کاهش اشتها و حالت تهوع
- تغییرات دمای بدن (تب یا در مراحل پایانی، کاهش دمای بدن)
- دفع ادرار خارج از ظرف خاک
- ادم (تورم ناشی از تجمع مایع در اندامها)
- یبوست
- تغییرات رفتاری (مانند پنهان شدن، کاهش فعالیت یا گوشهگیری)
- فشار خون بالا
تشخیص بیماریهای کلیوی در گربه
بیماری کلیه معمولاً بر اساس آزمایشهای روتین خون و آزمایش ادرار تشخیص داده میشود. در این آزمایشها، بهطور خاص به شاخصهای مربوط به کلیه توجه میشود.
- موارد زیر در آزمایش خون مشاهده میشود:
- نیتروژن اوره خون (BUN):
این ماده محصول جانبی متابولیسم پروتئین است. افزایش مقدار آن میتواند نشاندهنده نارسایی کلیه باشد. - کراتینین (CREA):
اندازهگیری میزان کراتینین، که یک ماده زائد است، نشان میدهد کلیهها تا چه حد قادر به تصفیه مواد زائد از خون هستند. - فسفر:
بالا بودن سطح فسفر معمولاً نشاندهنده نارسایی کلیه است. - الکترولیتها:
سدیم، پتاسیم و کلراید اغلب تحت تأثیر بیماری اصلی قرار میگیرند، اما عوامل ثانویهای مانند استفراغ و کاهش اشتها نیز میتوانند باعث تغییر آنها شوند. - کلسیم:
افزایش سطح کلسیم (اگرچه شایع نیست) معمولاً با پیشرفت بیماری مشاهده میشود. - شمارش گلبولهای قرمز:
کمخونی یا کاهش تعداد گلبولهای قرمز میتواند نشاندهنده نارسایی کلیه باشد. - شمارش گلبولهای سفید:
افزایش تعداد آنها ممکن است نشاندهنده عفونت یا التهاب باشد. - موارد زیر در آزمایش ادرار مشاهده میشود:
- وزن مخصوص ادرار:
این شاخص نشان میدهد ادرار تا چه حد رقیق یا غلیظ است. معمولاً هرچه عدد پایینتر باشد، ادرار رقیقتر است. از آنجا که کلیه سالم باید بتواند آب را بازجذب کند و ادرار را غلیظ نماید، رقیق بودن ادرار میتواند نشانه بیماری کلیه باشد. - رسوب ادرار:
اینها ذرات میکروسکوپی موجود در ادرار هستند که از نظر وجود باکتری، گلبولهای سفید و قرمز، کریستالها، سلولهای اپیتلیال و سیلندرها بررسی میشوند. وجود برخی سلولها و سیلندرها میتواند نشاندهنده آسیب کلیوی باشد، در حالی که باکتریها و گلبولهای سفید نشاندهنده عفونت هستند. - نسبت پروتئین ادرار به کراتینین (UPC) برای تعیین میزان پروتئینی که از طریق ادرار دفع میشود.
- کشت ادرار، زیرا گربههای مبتلا به بیماری مزمن کلیه (CKD) بیشتر در معرض عفونتهای دستگاه ادراری هستند.
دامپزشک شما احتمالاً انجام آزمایشهای تشخیصی تکمیلی زیر را نیز توصیه میکند:
- اندازهگیری فشار خون برای بررسی اینکه آیا فشار خون بالا علت یا پیامد بیماری کلیه است.
- رادیوگرافی یا سونوگرافی شکمی برای بررسی وجود سنگهای کلیه و کیستها.
- بیوپسی کلیه برای تعیین نوع بیماری گلومرولی (واحدهای فیلترکننده کلیه).
پس از تشخیص، بیماری کلیه در گربهها بر اساس شدت علائم بالینی و نتایج آزمایشگاهی به چهار مرحله تقسیم میشود:
- مرحله ۱ : معمولاً علائم بالینی مشخصی وجود ندارد.
- مرحله ۲: برخی علائم بالینی مشاهده میشود.
- مرحله ۳: علائم بالینی متعددی دیده میشود و گربهها اغلب حال عمومی خوبی ندارند.
- مرحله ۴ : بیشتر علائم بالینی وجود دارد و گربهها معمولاً در وضعیت بحرانی مراجعه میکنند.
داروی کلیه برای گربه
مدیریت بیماری کلیه در گربهها عمدتاً با استفاده از داروها، رژیم غذایی و تأمین آب مناسب انجام میشود. درمان بستگی به علت زمینهای بیماری (در صورت مشخص بودن) و مرحله بیماری دارد.
علاوه بر این، در تمام مراحل بیماری کلیه، دسترسی دائم به آب تازه ضروری است. تشویق به نوشیدن آب و تأمین تغذیه مناسب روزانه بسیار مهم است.
- رژیمهای درمانی : رژیمهای کم پروتئین و کم فسفر به کاهش مواد زائد در خون کمک میکنند. این رژیمها میتوانند در خانه تهیه شوند یا از دامپزشکی تهیه شود.
- ضد استفراغ : برای گربههایی که دچار استفراغ هستند، داروهای ضد استفراغ باعث کاهش تهوع و بهبود اشتها میشوند.
- داروهای کاهشدهنده فشار خون : بسیاری از گربههای مبتلا به نارسایی کلیه فشار خون بالایی دارند که باعث آسیب بیشتر کلیه میشود و با دارو قابل کنترل است.
تقویت کلیه گربه
نارسایی مزمن کلیه معمولا به صورت خاموش بروز پیدا میکند و تا از کار افتادن بیش از 70 درصد کلیه از طریق علائم بالینی قابل تشخیص نیست. از طرفی نارسایی کلیه معمولا درمانی نداشته و میتواند مشکلات زیادی را برای گربه ایجاد کند. از این رو کنترل پیشروی نارسایی کلیه به وسیلهی داروی گیاهی بدون علائم بالینی تاثیر به سزایی در روند درمان دارد. لاوارن، داروی صد درصد گیاهی بهبود دهنده کلیه حیوانات خانگی است. این دارو بر پایه ترکیبات موثره عصاره گز نه فرموله شده است.
برای اطلاعات بیشتر قطره کلیه لاوارن اینجا را کلیک کنید.
برای خرید قطره کلیه لاوارن اینجا را کلیک کنید.
مواد موثره موجود در لاوارن با افزایش حجم و جریان ادرار، از احتباس ادرار در مجاری ادراری جلوگیری کرده و منجر به دفع رسوبات از کلیه و جلوگیری از تشکیل سنگ های کلیه و مثانه می گردند. لاوارن در پیشگیری و بهبود عفونتهای ادراری موثر است. عصاره گزنه با داشتن خواص ضد التهابی از طر یق مهار آنز یم های سیکلواکسیژناز، لیپوکسیژناز ، کاهش تولید سایتوکینها و مهار فعال سازی فاکتور هسته ای kB-NF به کاهش التهاب و درد مجاری ادراری کمک میکند. از طرفی فعالیت ضد میکروبی گزنه در برابر باکتریهای گرم مثبت و گرم منفی از جمله اشرشیا کلای و گونه های مختلف استافیلوکوکوس که از عوامل شایع در ایجاد عفونتهای دستگاه ادراری محسوب میشوند به ضدعفونی مجاری ادراری کمک میکند. گزنه به دلیل مقادیر بالای آهن و ویتامین C موجود در آن عملکرد آنتی اکسیدانی و ضد استرس نیز دارد. گزنه با تقویت میزان گلوتاتیون و کاهش مالون دی آلدهید و کمک به کنترل کراتینین سرم و نیتروژن اوره خون خاصیت آنتی اکسیدانی خود را اعمال کرده و با تاثیر مثبت بر کلیه ها و کاهش بار کلیوی، موجب بهبود عملکرد کلیه و افزایش اشتها و آب مصرفی میگردد.
