تاثیر عوامل عفونی مختلف بر سیستم ایمنی سگ و گربه
عوامل عفونی مختلف میتوانند به دو روش کلی به سیستم ایمنی گربه صدمه وارد کنند:
تخریب مستقیم سیستم ایمنی
مثال کلاسیک نقص ایمنی ناشی از یک عامل عفونی، سندرم نقص ایمنی اکتسابی انسان یا همان ایدز است که توسط ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) ایجاد می شود. در حیوانات هم معادل های این ویروس شناخته شده اند. برای مثال موارد زیر در گربه مستقیما به سیستم ایمنی حمله میکنند:
- رتروویروس گربه ها
- ویروس نقص ایمنی گربه (FIV)
و
- ویروس لوسمی گربه (FeLV)
تاثیر جزئی بر یک یا چند بخش از سیستم ایمنی
چندین پاتوژن دیگر نیز قادرند در عملکرد طبیعی سیستم ایمنی سگ و گربه اختلال ایجاد کنند. به عنوان مثال:
- آسیب به سد مخاطی دستگاه گوارش توسط پاروویروس سگ
- تخریب توربین های بینی با آسپرژیلوس
- فلج مژک های تنفسی توسط باکتری بوردتلا برونشی سپتیکا
- لنفوپنی و لکوپنی در دیستمپر سگ سانان
- کاهش عملکرد نوتروفیل ها توسط آناپلاسما فاگوسیتوفیلوم
عوامل عفونی سرکوب کننده ایمنی
بیماری دیستمپر سگ سانان
ویروس دیستمپر سگ سانان با استفاده از هماگلوتینین ویروسی، پروتئین V (فسفوپروتئین غیرساختاری) و پروتئین N (نوکلئوکپسید)، بر سیستم ایمنی سگ تاثیر میگذارد و موجب تخریب سلول های CD41، لوزه، تیموس، سلول های کوپفر کبدی، طحال، غدد لنفی، مغز استخوان و بافت لنفوئیدی میشود. پروتئین N از طریق گیرنده های CD32 به سلول های B متصل میشود و از تمایز آن به پلاسماسل جلوگیری میکند. پروتئین V نیز امکان تکثیر سریع را در سلول های T فراهم میکند و با سرکوب سایتوکاین ها باعث سرکوب ایمنی می شود.
حذف این ویروس از بدن به میزبان، ایمنی هومورال و ایمنی سلولی آن بستگی دارد. سیستم ایمنی بدن باید قبل از اعمال اثر لنفوسیتولیتیک ویروس، آن را از بدن حذف کند؛ در غیر این صورت احتمال غلبه ویروس و شدت گرفتن بیماری وجود دارد.
از آنجا که بیماری دیستمپر سگ سانان موجب نکروز سلول های خونساز مغز استخوان می شود، لکوپنی (کاهش گلبول های سفید خون) رخ میدهد. به علاوه؛ با کاهش لنفوسیت های B و T باعث لنفوپنی هم میشود.
برای آشنایی بیشتر با این بیماری به بیماری دیستمپر در سگ و علائم و درمان دیستمپر سگ مراجعه کنید.
پاروویروس سگ و پن لکوپنی گربه
ویروس پن لکوپنی گربه و پاروویروس هر دو موجب لکوپنی، نوتروپنی و لنفوپنی میشوند. در این وضعیت بدن قادر به مقابله با عوامل عفونی و مهار تکثیر باکتریها نخواهد بود (به ویژه در سنین و شرایط حساس).
ویروس لوسمی گربه سانان
ویروس لوسمی گربه یا سرطان خون گربه یکی دیگر از ویروس های تضعیف کننده سیستم ایمنی است. این ویروس از طریق بخش P15E که نوعی پپتید درون غشایی است آثار مخرب زیر را بر دستگاه ایمنی می گذارد:
- عملکرد سلولهای B و T را مهار میکند.
- مورفولوژی و توزیع مونوسیت ها را تغییر میدهد.
- پاسخ لنفوسیت های سیتوتوکسیک را مهار میکند.
- بازدهی و میزان تولید سایتوکاین ها را کاهش میدهد.
ویروس نقص ایمنی گربه سانان
FIV از طریق گیرنده CD134 روی لنفوسیت های T CD41، لنفوسیت های B و ماکروفاژهای فعال به سلول ها حمله می کند. ویروس نقص ایمنی گربه مانند ویروس لوسمی گربه از رتروویروس های تضعیف کننده ی سیستم ایمنی است.
کرونا ویروس گربه سانان
عفونت کرونا ویروسی گربه یا FIP با کاهش شدید سلول های CD41 و CD81 و هیپرگاماگلوبولینمی، آپوپتوز و کاهش تعداد سلول های T، کاهش مونوسیت و ماکروفاژها و اختلال در عملکرد سلولهای ارائهدهنده آنتیژن (بهویژه سلولهای دندریتیک) موجب کاهش سطح ایمنی میشود.
عفونت های باکتریایی سرکوب کننده ایمنی
-
ارلیشیوز
اختلال در عملکرد لکوسیت، لنفوپنی سیکلیک CD81، کاهش بیان مولکولهای چسبندگی و MHC کلاس II از مکانیسم های کاهش سطح ایمنی در ارلیشیوز است.
-
آناپلاسموز
سرکوب سیستم ایمنی ناشی از آناپلاسموز در درجه اول ناشی از اختلال در عملکرد نوتروفیل توسط باکتری است. پس از ورود باکتری فاگوسیتوفیلوم با اتصال به لیگاندهای سیالیله روی سطح نوتروفیل ها و از طریق اندوسیتوز وارد نوتروفیل ها می شود و مسیرهای فاگولیزوزومی را دور می زند. سپس فاگوسیتوفیلوم به طور فعال عملکردهای باکتری کش نوتروفیل، به ویژه تولید سوپراکسید نوتروفیل را غیرفعال می کند و به این ترتیب قدرت بقای خود را ارتقا می دهد. فاگوسیتوفیلوم همچنین تحرک نوتروفیل ها، فاگوسیتوز، چسبندگی اندوتلیال و انتقال نوتروفیل ها را کاهش می دهد.
عفونت های تک یاخته ای و قارچی
عفونت قارچی می تواند سیستم کمپلمان را مهار کند، سیستم ایمنی سلولی را تضعیف کند و از مهاجرت نوتروفیل ها به بافت و فاگوسیتوز جلوگیری کند. گفته شده که آنزیم اوره آز کریپتوکوک ها باعث تجمع سلولهای دندریتیک نابالغ در ریه میشود و به این ترتیب معرفی آنتی ژنهای بیماری زا را به سیستم ایمنی مختل میکند.
عفونت تک یاخته ای لیشمانیا در سگ نیز میتواند از راه های زیر موجب تضعیف ایمنی بشود:
- حمله به فاگوسیت های تک هسته ای
- اختلال در ارائه آنتی ژن از طریق مهار بیان مولکول MHC کلاس I و II
- کاهش کموتاکسی ماکروفاژ و نوتروفیل
- مهار سلول های کشنده طبیعی
عملکرد داروی ایمونوپروپوفیت در برابر بیماری های عفونی سگ و گربه
داروی ایمونوپروپوفیت که با سه عصاره بره موم (پروپولیس)، اکیناسه و شیرین بیان فرموله شده است؛ میتواند با تعدیل سیستم ایمنی سگ و گربه از بیماری های فوق الذکر پیشگیری و به درمان آن ها کمک کند.
عصاره گیاه اکیناسه یا سرخارگل
عصاره گیاه اکیناسه یا سرخارگل اتصال بسیاری از ویروس ها به سلول های سالم را مهار می کند. این عصاره با مهار اتصال هماگلوتینین ویروس به گیرنده میزبان و مهار اتصال پروتئین N به گیرنده های CD32، از ورود آن به داخل سلول و ایجاد عفونت جلوگیری میکند. این ویژگی منحصر به فرد میتواند از وخیم شدن حال سگ و گربه ای که با ویروس های کشنده دست و پنجه نرم میکنند، جلوگیری کند. علاوه بر این، عصاره گیاه اکیناسه باعث افزایش درصد لنفوسیت های CD49+ و CD19+ در طحال میشود و به این طریق به ارتقاء ایمنی سلولی سگ و گربه کمک شایانی میکند. درمان بیماری های عفونی با عصاره اکیناسه بر کنترل فرایند التهابی هم موثر بوده است چرا که تولید IL-4، IL-10 و اینترفرون-α را افزایش میدهد و از انتشار فاکتور نکروز تومور-γ و اینترلوکین IL-1β جلوگیری میکند.
به طور کلی عصاره اکیناسه از راه های زیر با روند تخریبی بیماری های عفونی مقابله میکند:
- جلوگیری از اتصال ویروس به سلول های سالم
- تحریک تولید لنفوسیت B و T
- بهبود روند التهابی بیماریها با تولید سایتوکاین های ضدالتهابی
- افزایش فعالیت سلول های کشنده طبیعی
- افزایش ایمونوگلوبولین های سرمی
- فعال کردن فاگوسیتوز
- تحریک فیبروبلاست ها
بره موم یا پروپولیس
جزء دیگر داروی ایمونوپروپوفیت بره موم یا پروپولیس است. پروپولیس بر ماکروفاژهای صفاق و ریه اثر تعدیلی نشان داده و فعالیت میکروبکشی آنها را افزایش میدهد. فن اتیل استر کافئیک اسید (CAPE) جزء فعال بره موم است که فعالیت ضد ویروسی و ضد سرطانی آن به اثبات رسیده است. CAPE همچنین با مهار بیان ژن iNOS در سطح رونویسی از تولید نیتریک اکساید جلوگیری میکند و به این ترتیب نقش ضدالتهابی خود را ایفا میکند. ثابت شده که بره موم بیان COX-2، IL-1β، IL-6 را نیز کاهش می دهد. بره موم یک محصول طبیعی پیچیده فوق العاده است که کشف خواص گسترده آن همچنان ادامه دارد.
عصاره ریشه گلیسیریزا گلابرا (شیرین بیان)
بخش سوم داروی ایمونوپروپوفیت، عصاره شیرین بیان است.
فلاونوئیدها و گلیسیریزین، دو جزء فعال زیستی این عصاره هستند که خواص دارویی شیرین بیان به آن ها نسبت داده میشود. ریشه این گیاه اثرات آنتی اکسیدانی، ضد ویروسی، ضد باکتریایی و ضد التهابی دارد و از گذشته تا به امروز برای تعدیل سیستم ایمنی، درمان بیماریهای کبد و ریه مورد استفاده قرار میگیرد.
شیرین بیان دارای فلاونوئیدهای فراوان و اسیدهای سرنگیک، آبسیزیک، ترانس فرولیک، 2،5-دی هیدروکسی بنزوئیک، آبسیزیک و سالیسیلیک است. فلاونوئیدها از طریق مهار کینازهای گیرنده سلولی اولین گام از بروز عفونت ویروسی را مهار کرده و از اتصال ویروس به سلول جلوگیری میکنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به رپورتاژ محصول ایمونوپروپوفیت مراجعه کنید.

جمع بندی
بیماری های عفونی بسیاری می توانند بر عملکرد سیستم ایمنی سگ و گربه موثر باشند. داروی ایمونوپروپوفیت، یک محلول دارویی طبیعی است که میتواند با اثر ایمونوساپرسیو (مهار کنندگی سیستم ایمنی) بیماریهای عفونی مقابله کند.