بیماری تب برفکی دام
شیوع تب برفکی (FMD) یکی از مشکلات بزرگی است که می‌تواند آسیب‌های قابل توجهی به صنعت دامداری وارد کند. این بیماری ویروسی عمدتاً بر گاوها، گوسفندان، بزها و دیگر حیوانات نشخوارکننده تأثیر می‌گذارد و باعث کاهش تولید گوشت، شیر و دیگر محصولات دامی می‌شود.
تخمین‌های دقیق میزان آسیب مالی از تب برفکی دشوار است. این موضوع بسته به شدت شیوع، اندازه صنعت دامداری و سیستم‌های پیشگیری و کنترل در کشورهای مختلف متفاوت است، اما در مجموع می‌توان گفت که این بیماری می‌تواند میلیاردها دلار به صنعت دامداری ضرر وارد کند.
شیوع تب برفکی
شیوع بیماری تب برفکی (FMD) که از سال 2021 آفریقای جنوبی را تحت تأثیر قرار داده است، علیرغم تلاش‌های کنترل دولت، همچنان در برخی مناطق این کشور گسترش می‌یابد. مقامات استان کوازولو ناتال(KwaZulu-Natal) با شناسایی حیوانات بیمار که به طور مکرر به تعداد آنها افزوده می شد نگرانی خود را نسبت به این موضوع اعلام کردند. شیوع تب برفکی (Foot And Mouth disease) در اواخر فوریه 2025 به شدت به صنعت دامداری این کشور آسیب زده است. همچنین در در ماه آوریل 2025 پس از شیوع بیماری تب برفکی در شهر لول (Levél) مجارستان، قرار است هزاران حیوان مزرعه ای سلاخی شده در نزدیکی مرز مجارستان با اتریش دفن شوند. اروپای مرکزی نیز بیش از 50 سال است که از این بیماری پاک بوده است، اما در ژانویه امسال در منطقه براندنبورگ آلمان (Brandenburg) دوباره ظاهر شد. کشتار دام های آلوده و نحوه خلاص شدن از شر هزاران جسد عفونی بالقوه نیز چالشی برای مقامات است. در ایران نیز با ورود غیر قانونی دام از کشور پاکستان کانون های جدید تب برفکی در کشور ایجاد و گسترش یافته است.
در ادامه به بررسی 4 تاثیر عمده و مخرب بیماری تب برفکی بر اقتصاد و صنعت دامپروری میپردازیم.
- کاهش تولید شیر و گوشت:
تب برفکی می‌تواند باعث کاهش شدید تولید شیر و گوشت در دام‌ها شود. دام‌های مبتلا معمولاً دچار لنگش و کاهش اشتها می‌شوند که موجب کاهش توانایی تولید آنها می‌شود.
- هزینه‌های درمان و مدیریت بیماری:
هزینه‌های درمان و واکسیناسیون برای کنترل شیوع تب برفکی بالا است. علاوه بر این، هزینه‌های بهداشتی و قرنطینه نیز چالش برانگیز است.
- بازارهای صادراتی و محدودیت‌ها:
کشورهای مختلف به دلیل خطر شیوع تب برفکی ممکن است واردات دام یا محصولات دامی از مناطقی که درگیر این بیماری هستند را محدود کنند. این محدودیت‌ها می‌تواند به کاهش دسترسی به بازارهای بین‌المللی منجر شود و خسارت مالی وارد کند.
- کاهش بهره‌وری و هزینه‌های اضافی:
در نتیجه کاهش تولید، هزینه‌های اضافی برای تولیدکنندگان دام و افزایش قیمت‌ها در بازار ممکن است رخ دهد که بر روی کل زنجیره تولید تأثیر می‌گذارد.
درمان قطعی تب برفکی
متأسفانه، درمان قطعی و خاصی برای تب برفکی وجود ندارد. این بیماری به‌طور عمده توسط ویروس‌هایی از خانواده پیکورناویروس (Picornavirus) ایجاد می‌شود و به دلیل ویژگی‌های خاص این ویروس، درمان قطعی برای آن توسعه نیافته است. در موارد خفیف تب برفکی، بیماری ممکن است بدون نیاز به درمان خاصی بهبود یابد. در چنین مواردی، بدن دام معمولاً قادر است با ویروس مقابله کرده و به تدریج بهبود یابد. با این حال، حتی در موارد خفیف نیز نیاز به مراقبت‌های حمایتی برای تسکین علائم و جلوگیری از عوارض وجود دارد.
چندین روش برای کنترل و مدیریت تب برفکی وجود دارد از جمله واکسیناسیون. یکی از مؤثرترین راه‌ها برای پیشگیری از تب برفکی، واکسیناسیون دام‌ها است. واکسن‌ها می‌توانند دام‌ها را در برابر ویروس‌های مختلف تب برفکی محافظت کنند. در کشورهایی که تب برفکی شایع است، واکسیناسیون دام‌ها به‌طور منظم انجام می‌شود تا شیوع بیماری کنترل شود.
اگرچه درمان قطعی برای تب برفکی وجود ندارد، اما دام‌های مبتلا معمولاً درمان‌های حمایتی برای کاهش علائم و عوارض بیماری دریافت می‌کنند. برای پیشگیری از عفونت های ثانویه از آنتی بیوتیک ها استفاده می شود. از داروهای ضدالتهابی برای کاهش تب و درد استفاده می شود.
درمان تب برفکی شامل کنترل علائم، کاهش عوارض و مراقبت‌های ویژه است. اما در صورتی که بیماری به شدت پیشرفته باشد یا به سرعت در بین دام‌های دیگر گسترش یابد، ممکن است مجبور به کشتار حیوانات آلوده برای جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری و محافظت از سایر دام‌ها شویم.
سیستم ایمنی دام نقش بسیار مهمی در مقابله با این ویروس ایفا می‌کند و می‌تواند در پیشگیری و کنترل شیوع بیماری نقش کلیدی داشته باشد. تقویت سیستم ایمنی علاوه بر اینکه اثربخشی واکسیناسیون را افزایش می دهد، به دام‌ها کمک می کند تا در صورت ابتلا به بیماری، به‌طور مؤثرتری با ویروس مقابله کند و علائم کمتری داشته باشند. این امر می‌تواند باعث شود دام مبتلا سریع‌تر بهبود یابد و میزان تولید شیر یا گوشت کاهش کمتری پیدا کند. تقویت عمومی سیستم ایمنی دام از طریق تغذیه مناسب، کاهش استرس، مدیریت بهداشتی صحیح و استفاده از مکمل ها و داروهایی مثل ایمونوپروپوفیت انجام می شود.
برای اطلاعات بیشتر راجع به داروی تقویت سیستم ایمنی دام ایمونوپروپوفیت کلیک کنید.
برای خرید داروی تقویتی دام ایمونوپروپوفیت اینجا را کلیک کنید.
درمان زخم های دهان دام
یکی از شایع‌ترین و دردناک‌ترین علائم این بیماری، زخم‌های دهانی به‌ویژه در ناحیه زبان، لثه‌ها و لب‌هاست. درمان و مراقبت مناسب از این زخم‌ها نقش مهمی در روند بهبودی دام و جلوگیری از بروز عوارض ثانویه دارد. زخم‌های دهانی باعث درد شدید در هنگام غذا خوردن می‌شوند و در نتیجه، دام از خوردن و آشامیدن امتناع می‌کند. این موضوع می‌تواند به کاهش شدید وزن، ضعف بدنی، کم‌آبی و حتی مرگ در موارد شدید منجر شود. علاوه بر این، باز بودن زخم‌ها زمینه را برای عفونت‌های ثانویه باکتریایی فراهم می‌کند که ممکن است وضعیت دام را وخیم‌تر کرده و درمان را دشوارتر سازد.
زخم‌های دهانی زمانی به وجود می‌آیند که این ویروس به بافت‌های نرم دهان حمله کرده و سبب شکافتن و تشکیل تاول‌های کوچک می‌شود. این تاول‌ها سپس می‌ترکند و به زخم‌های دردناک تبدیل می‌شوند. زخم‌ها معمولاً در مناطق حساس دهان و زبان ایجاد می‌شوند و از آنجا که این بیماری معمولاً با تب همراه است، باعث ایجاد درد و مشکلات در خوردن و آشامیدن می‌شود.
برای درمان زخم‌های دهانی تب برفکی، استفاده از اسپری‌های گیاهی مانند ماریمند 5 می‌تواند کمک‌کننده باشد. گیاهان دارویی خاصیت ترمیم کنندگی، ضدباکتری، ضد التهابی، ضد ویروسی و ضد دردی دارند که می‌توانند به کاهش درد و تسریع فرآیند التیام زخم‌ها کمک کنند. این اسپری شامل عصاره‌های گیاهانی مانند کالاندولا (گل همیشه بهار) و شیرین بیان و عصاره هایی طبیعی نظیر پروپولیس بوده و درمان ضایعات دهانی ایجاد شده توسط بیماری های تب برفکی، اکتیمای واگیردار و بلوتانگ (زبان آبی) کاربرد دارد.
برای اطلاعات بیشتر راجع به داروی ترمیم زخم های دهانی دام ماریمند 5 کلیک کنید.
برای خرید اسپری طبیعی ترمیم زخم دهانی دام ماریمند 5 کلیک کنید.
