سم سگ
متأسفانه در برخی کشورها یا مناطق، برخی افراد (به دلایل مختلف از جمله ترس، تنفر، یا حتی برای “پاکسازی” خیابان‌ها از سگ‌های ولگرد) از سم برای کشتن سگ‌ها استفاده می‌کنند. این کار معمولاً غیرانسانی، غیراخلاقی و غیرقانونی است. در اکثر کشورها (از جمله ایران)، استفاده از سم برای کشتن حیوانات، مخصوصاً حیوانات شهری مانند سگ و گربه، غیرقانونی و جرم محسوب می‌شود.
این کار ممکن است تحت عناوینی مثل «آزار و اذیت حیوانات»، «کشتار غیرقانونی حیوانات» یا «به خطر انداختن سلامت عمومی» پیگیری قانونی داشته باشد. در برخی جاها (به‌ویژه برای سگ‌های ولگرد) ممکن است شهرداری‌ها اقدام به معدوم‌سازی حیوانات کنند، ولی حتی این کار هم باید با روش‌های انسانی، قانونی و نظارت دامپزشکی انجام بشود نه با سم‌گذاری بی‌هدف.
در مواردی که افراد به‌صورت عمدی اقدام به مسموم کردن سگ‌ها می‌کنند، معمولاً سموم را در داخل مواد غذایی مورد علاقه سگ ها مانند کوفته، کباب، گوشت، استخوان، سوسیس یا شیرینی‌ها پنهان می‌کنند تا حیوان به‌راحتی آن را مصرف کند.
چه سم‌هایی برای سگ‌ها خطرناک یا کشنده هستند؟
برخی سموم حتی در مقادیر کم برای سگ‌ها کشنده هستند، از جمله موش‌کش‌های ضدانعقاد (مانند وارفارین)، حشره‌کش‌ها (ارگانوفسفات‌ها، متالدهاید)، ضدیخ (اتیلن گلیکول)، گیاهان سمی (خرزهره)، داروهای انسانی (استامینوفن، ایبوپروفن)، مواد شیمیایی (آرسنیک، استریکنین) و آفلاتوکسین در غذاهای کپک‌زده. این سموم می‌توانند باعث خونریزی داخلی، تشنج، نارسایی کلیه یا کبد و مرگ سریع شوند. در صورت بلع، مراجعه فوری به دامپزشک ضروری است. در صورت مسمومیت سگ با سموم خطرناک مانند موش‌کش‌ها، حشره‌کش‌ها یا مواد شیمیایی که به کبد و کلیه آسیب می‌زنند، داروهای گیاهی مانند هپامارین (تقویت‌کننده عملکرد کبد و دفع سموم) و لاوارن (حامی کلیه) می‌توانند به عنوان مکمل در کنار درمان اصلی تجویز شوند تا فرآیند دتوکسیفیکیشن (سم زدایی) و بهبود عملکرد اندام‌های حیاتی را تسریع کنند.
برای اطلاعات بیشتر راجع به داروی تقویت کلیه سگ لاوارن کلیک کنید.
برای خرید داروی کلیه سگ لاوارن اینجا را کلیک کنید.
- سموم ضد جونده (موش‌کش‌ها)
- وارفارین (Warfarin) و سایر ضدانعقادهای نسل اول و دوم مانند برومادیولون و دیفاسیونون: این ترکیبات با اختلال در فرآیند انعقاد خون، منجر به خونریزی داخلی و مرگ می‌شوند.
- زینک فسفید: (Zinc Phosphide) ترکیبی بسیار سمی که پس از ورود به معده، گاز فسفین آزاد کرده و مرگ سریعی ایجاد می‌کند.
- آفت‌کش‌ها و حشره‌کش‌ها
- ارگانوفسفات‌ها (مانند مالاتیون و کلروپیریفوس): این مواد از طریق مهار آنزیم کولین‌استراز، منجر به انقباض مداوم عضلات، تشنج و مرگ می‌شوند.
- کاربامات‌ها: عملکردی مشابه ارگانوفسفات‌ها دارند و معمولاً اثرات سریع‌تری از خود نشان می‌دهند.
- متالدهاید: به عنوان طعمه حلزون‌کش استفاده می‌شود و در صورت بلع توسط سگ، موجب تشنج شدید و مرگ می‌گردد.
- پیرترین‌ها و پیرتروئیدها: اگرچه عموماً برای سگ‌ها کمتر سمی‌اند، اما مصرف دوز بالا یا برخی ترکیبات خاص می‌تواند موجب لرزش، تهوع و مرگ شود.
- مواد شیمیایی صنعتی یا خانگی
- اتیلن گلیکول (ماده فعال در ضد یخ خودرو): مصرف ضدیخ توسط سگ یا گربه حتی مقادیر اندک آن می‌تواند منجر به نارسایی کلیه و مرگ شود. بدلیل شیرین بودن، سگ ها ممکن است به راحتی آن را بخورند.
- فرمالین، بنزین، تینر، نفت سفید: تماس یا مصرف این مواد می‌تواند اثرات سمی شدید به‌همراه داشته باشد.
- مواد سفیدکننده و شوینده‌های قوی: تماس با این مواد ممکن است موجب سوختگی‌های داخلی، تهوع، و آسیب به بافت‌های دستگاه گوارش شود.
- سموم زیستی و طبیعی
- آفلاتوکسین: سمی طبیعی که توسط قارچ‌ها تولید می‌شود و در مواد غذایی کپک‌زده مانند نان خشک یا غذاهای مانده یافت می‌شود. این ماده باعث آسیب شدید کبدی می‌گردد.
- گیاهان سمی مانند خرزهره، دیفن‌باخیا، و لاله: مصرف این گیاهان می‌تواند علائم مسمومیت شدید در سگ‌ها ایجاد کند.
- داروهای انسانی یا مواد مخدر
- داروهای انسانی مانند استامینوفن، ایبوپروفن، داروهای ضدافسردگی، و آرام‌بخش‌ها: این داروها برای سگ‌ها دوز ایمن ندارند و ممکن است منجر به نارسایی کبد یا کلیه شوند.
- مواد مخدر مانند تریاک، هروئین، و متادون: مصرف این مواد حتی به مقدار کم، کشنده است.
- آرسنیک :(Arsenic) ترکیبی بسیار سمی و خطرناک است که ممکن است در برخی آفت‌کش‌های قدیمی یا سموم صنعتی وجود داشته باشد. این ماده پس از بلع، موجب اختلال شدید در عملکرد سلولی، درد شکمی، اسهال خونی، استفراغ، تشنج، و در نهایت مرگ می‌گردد. علائم معمولاً طی چند ساعت بروز می‌کنند و مسمومیت با آرسنیک معمولاً کشنده است، مگر آنکه درمان فوری انجام شود
- .استریکنین(strychnine): باعث تشنج شدید و مرگ دردناک می‌شود.
مواد غذایی سمی برای سگ‌ها
در اینجا فقط به برخی از غذاهایی که باعث مسمومیت سگ می شوند می پردازیم. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به وبلاگ 22 خوراکی و غذای ممنوعه برای سگ ها مراجعه نمایید.
شکلات ها به ویژه شکلات های تلخ می توانند در صورت مصرف باعث مرگ سگ شوند.
انگور و کشمش حاوی ترکیبات سمی (فلاونوئیدها) هستند که در سگ‌ها باعث نارسایی کلیوی حاد، استفراغ، اسهال و در موارد شدید مرگ می‌شوند. بنابراین بخاطر داشته باشید که در مسمومیت‌های شدید مانند مصرف انگور، باید فوراً به دامپزشک مراجعه شود.
زایلیتول نیز که به عنوان قند مصنوعی در آدامس های بدون قند استفاده می شود در سگ‌ها باعث ترشح ناگهانی و شدید انسولین از لوزالمعده می‌شود که منجر به هیپوگلیسمی (افت قند خون) شدید، ضعف، تشنج و حتی نارسایی کبدی می‌گردد. این ماده به‌سرعت جذب می‌شود و حتی مقادیر کم آن (۰.۱ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن سگ) نیز می‌تواند خطرناک باشد، بنابراین باید فوراً به دامپزشک مراجعه شود.
