مقاومت آنتی بیوتیکی
در این وبلاگ به روش های درمان مقاومت آنتی بیوتیکی در انسان ها و حیوانات می پردازیم. برای شروع تعریف کوتاهی از مقاومت آنتی‌بیوتیکی ارائه می دهیم.
مقاومت آنتی‌بیوتیکی زیرمجموعه‌ای از مقاومت ضد میکروبی است. داروهای ضدمیکروبی از جمله آنتی بیوتیک ها، ضد ویروس ها، ضد قارچ ها و ضد انگلی ها داروهایی هستند که برای پیشگیری و درمان عفونت ها در انسان، حیوانات و گیاهان استفاده می شوند. مقاومت ضد میکروبی (AMR) یا Antimicrobial Resistance زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها در طول زمان تغییر می‌کنند و دیگر به داروها پاسخ نمی‌دهند و درمان عفونت‌ها را سخت‌تر می‌کنند و خطر گسترش بیماری، بیماری شدید و مرگ را افزایش می‌دهند. در نتیجه، داروها بی اثر می شوند و عفونت ها در بدن باقی می مانند و خطر سرایت به دیگران را افزایش می دهند.
مقاومت آنتی‌بیوتیکی به طور خاص به مقاوم شدن باکتری‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها اشاره دارد. آنتی‌بیوتیک‌ها داروهایی هستند که برای درمان عفونتهای باکتریایی به کار می‌روند. اما به مرور زمان، برخی از باکتری‌ها نسبت به اثرات این داروها مقاوم می‌شوند.
مهار مقاومت میکروبی
میکروارگانیسم هایی که مقاومت ضد میکروبی ایجاد می کنند به نام “ابر میکروب ها” یا “Superbug” نامیده می شوند. مقاومت آنتی‌بیوتیکی یک نگرانی جهانی رو به رشد است، اما روشهای مختلفی وجود دارد که می‌توانیم برای کاهش اثرات آن بکار ببریم. در اینجا 9 روش برای مبارزه با مقاومت آنتی‌بیوتیکی آورده شده است:
- استفاده معقول از آنتی‌بیوتیک‌ها:
از مصرف خودسرانه و بیش از حد تجویز شده آنتی‌بیوتیک‌ها یا استفاده از آنها برای عفونتهای ویروسی خودداری کنید. تکمیل دوره درمان می‌تواند به جلوگیری از توسعه مقاومت میکروبی کمک کند. چرا که قطع زودهنگام یک دوره آنتی بیوتیک منجر به مقاوم شده عفونت به درمان می شود. تحقیقات زیادی در مورد مدت زمان استفاده از آنتی بیوتیک انجام شده تا کوتاه ترین دوره ممکن برای از بین بردن کامل همه باکتری ها مشخص شود. اگر برای عفونت تحت درمان هستید، نوع آنتی بیوتیک هایی که پزشک شما تجویز می کند و طول دوره را بطور کامل رعایت کنید.
احساس بهبود یا کاهش علائم به هیچ وجه نشان‌دهنده از بین رفتن کامل عفونت نیست. پزشک شما سال‌ها آموزش‌های تخصصی دیده است و به جدیدترین شواهد علمی دسترسی دارد، بنابراین پیروی از توصیه‌های او ضروری است. شواهدی در حال ظهور است که نشان می دهد دوره‌های کوتاه‌تر آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است به اندازه دوره‌های طولانی‌تر برای برخی عفونت‌ها مؤثر باشد. درمان‌های کوتاه‌تر منطقی‌تر هستند. این روش ها عوارض جانبی کمتری دارند و همچنین احتمالاً ارزان‌تر هستند. آنها همچنین قرار گرفتن باکتری ها در معرض آنتی بیوتیک ها را کاهش می دهند و در نتیجه سرعت ایجاد مقاومت در پاتوژن را کاهش می دهند.
در پرورش حیوانات بویژه دام، طیور و آبزیان نیز دامپزشکان باید توجه داشته باشند که آنتی بیوتیک ها را در صورت ضرورت و تشخیص قطعی عفونت تجویز کنند و از مصرف آن با اهداف پیشگیرانه و به عنوان محرک رشد حیوان خودداری کنند.
- تقویت سیستم ایمنی:
سه اصل مهم رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و خواب کافی می تواتند به افزایش قدرت سیستم ایمنی کمک می کنند. یک رژیم غذایی متعادل که غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها (مانند ویتامین C و روی) باشد، از سیستم ایمنی سالم پشتیبانی میکند و بدن را در برابر عفونت‌ها مقاوم‌تر میکند. فعالیت بدنی متوسط می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت کند و توانایی بدن در مقابله با عفونت‌ها را افزایش دهد. استراحت مناسب برای عملکرد سیستم ایمنی ضروری است.
این موضوع در پرورش حیوانات نیز صادق است و از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که ضعف سیستم ایمنی باعث افت تولید و خسارات اقتصادی به دامدار می شود. سیستم ایمنی قوی حیوان منجر به اثربخشی بهتر واکسن ها و کاهش بروز عفونت ها شده در نتیجه نیاز به مصرف آنتی بیوتیک ها کاهش می یابد. تقویت سیستم ایمنی در حیوانات می تواند با استفاده از مکمل های سین بیوتیک (پروبیوتیک و پری بیوتیک) یا داروهای گیاهی و طبیعی انجام شود.
- استفاده از داروهای گیاهی:
گیاهان دارویی به دلیل دارا بودن ترکیبات فعال زیستی همچون فلاونوئیدها، آلکالوئیدها، تانن‌ها و ترپن‌ها می‌توانند اثرات ضدباکتریایی قابل توجهی داشته باشند. برخلاف آنتی‌بیوتیک‌های شیمیایی که معمولاً بر یک مسیر متابولیکی خاص اثر می‌گذارند، ترکیبات گیاهی اغلب چند هدفی عمل می‌کنند و از این رو احتمال بروز مقاومت در برابر آنها کمتر است. علاوه بر این استفاده از داروهای گیاهی در حوزه دامپزشکی، به ویژه در صنایع دام و طیور، نه تنها می‌تواند به کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها کمک کند، بلکه با کاهش باقیمانده‌های دارویی در محصولات دامی، سلامت مصرف‌کننده را نیز تضمین می‌نماید.
- استفاده از سین بیوتیک ها (پروبیوتیک‌ها و پری بیوتیک ها):
حفظ تعادل جمعیت میکروبی نرمال روده از بروز عفونت‌ها جلوگیری کند. برخی پروبیوتیک‌ها حتی ممکن است باکتریهای مضر را از بین ببرند و نیاز به آنتی‌بیوتیک‌ها را کاهش دهند. سین بیوتیک ها با ترکیب پروبیوتیک ها (میکروارگانیسم های زنده مفید) و پری بیوتیک ها (ترکیبات غیرقابل هضم که رشد باکتری های خوب را تحریک می کنند)، تعادل میکروبیوتای روده را بهبود میبخشند. این تعادل نه تنها به هضم بهتر و جذب مواد مغذی کمک میکند، بلکه سیستم ایمنی را تقویت کرده و از رشد باکتریهای بیماریزا جلوگیری می نماید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر راجع به سین بیوتیک MLC کلیک کنید.
برای خرید مکمل پروبیوتیک سین بیوتیک MLC اینجا را کلیک کنید.
- درمان با باکتریوفاژ:
استفاده از باکتریوفاژها (ویروس‌هایی که به باکتری‌ها حمله می‌کنند) یک روش درمانی امیدوارکننده به جای آنتی‌بیوتیک‌ها است. این درمان به طور خاص به باکتری‌ها حمله میکند بدون اینکه به باکتریهای مفید آسیب بزند یا باعث ایجاد مقاومت شود. تحقیقات نشان داده که فاژتراپی در درمان عفونتهای مقاوم و زخم های مزمن مؤثر هستند. هرچند چالشهایی مانند نیاز به تشخیص دقیق پاتوژن و استانداردسازی روشهای درمانی وجود دارد.
- واکسیناسیون:
واکسن‌ها یکی از موثرترین روش‌ها برای پیشگیری از عفونت‌ها و کاهش نیاز به آنتی‌بیوتیک‌ها هستند. واکسیناسیون در دامپزشکی نیز بسیار اهمیت دارد چرا که استفاده از واکسن در حیوانات مزرعه از بروز عفونت ها پیشگیری کرده و نیاز به مصرف آنتی بیوتیک ها را در صنعت دامپروری کاهش می دهد، که این امر به نوبه خود از گسترش باکتری های مقاوم در محیط و زنجیره غذایی جلوگیری می کند.
- بهداشت و نظافت صحیح:
رعایت بهداشت شخصی در انسان ها و نظافت محیط زیست حیوانات در دامداری ها اولین قدم در کاهش ابتلا به عفونت ها و گسترش آن هاست. در مراکز درمانی، رعایت پروتکل‌های کنترل عفونت، مانند استریل‌کردن تجهیزات پزشکی و استفاده صحیح از وسایل حفاظت فردی، می‌تواند از بروز عفونتهای بیمارستانی جلوگیری کند. در صنعت دامپروری نیز رعایت اصول بهداشتی در پرورش حیوانات، ازجمله تمیز نگه‌داشتن محیط زندگی آنها و واکسیناسیون به موقع، می‌تواند از شیوع بیماری‌های باکتریایی جلوگیری کرده و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را کاهش دهد. این کار نه‌تنها از ایجاد باکتریهای مقاوم در حیوانات پیشگیری میکند، بلکه از ورود آنها به زنجیره غذایی انسان نیز جلوگیری می‌نماید.
- آنتی‌بیوتیک‌های گیاهی:
در عصر افزایش نگرانی‌ها درباره مقاومت آنتی‌بیوتیکی، توسعه پژوهش‌ها در زمینه ترکیبات گیاهی ضدباکتری و استانداردسازی فرآورده‌های گیاهی افق‌های جدیدی در مبارزه با مقاومت آنتی‌بیوتیکی گشوده است. گیاهان دارویی به عنوان گزینه‌ای امیدبخش مورد توجه قرار گرفته‌اند. بسیاری از گیاهان مانندآویشن دارای ترکیبات فعالی هستند که خواص ضدباکتریایی قوی از خود نشان می‌دهند. این ترکیبات طبیعی نه‌تنها می‌توانند در درمان عفونتهای باکتریایی مؤثر باشند، بلکه برخلاف آنتی‌بیوتیک‌های شیمیایی، کمتر باعث ایجاد مقاومت دارویی می‌شوند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر راجع به آنتی بیوتیک گیاهی آریوبیوتیک کلیک کنید.
- درمان های حمایتی برای کنترل عفونت ها:
در مواجهه با چالش جهانی مقاومت آنتی‌بیوتیکی، درمان‌های حمایتی به‌عنوان راهکاری مؤثر برای کنترل عفونت‌ها و کاهش مصرف نابجای آنتی‌بیوتیک‌ها مطرح شده اند. این رویکرد که بر تقویت سیستم ایمنی و ایجاد شرایط نامطلوب برای رشد عوامل بیماریزا تمرکز دارد، شامل اقداماتی مانند تغذیه درمانی، هیدراتاسیون (آب کافی)، کنترل تب و التهاب، کاهش استرس، تسکین علائم و استراحت کافی می‌شود.
