آبزی پروری یکی از روشهای مهم تولید غذا در جهان بوده و پرورش میگو نیز نقش مهمی را در این صنعت ایفا می کند. متاسفانه سیستم های پرورشی متراکم که با هدف افزایش تولید و سودآوری بیشتر انجام میشود باعث ایجاد شرایط استرس زا برای میگو، گسترش بیماری ها و نیز تخریب محیط زیست شده است. به همین دلیل استفاده از محرک های ایمنی به منظور افزایش ایمنی، ایجاد مقاومت در مقابل بیماری ها و بهبود فاکتورهای رشد، توسعه زیادی یافته است.
استفاده از برخی مکمل های خوراک باعث افزایش و بهبود عملکرد رشد میگو می شـوند کـه از جملـه آن ها می توان به پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها و سین بیوتیک ها اشاره کرد. استفاده از سین بیوتیک ها یک رویکرد نسبتا جدید در صنعت آبزی پروری بوده که با توجه به اثرات مثبت آن به سرعت در حال گسترش است. این ترکیبات کیفیت آب استخر پرورشی و پاسخ های فیزیولوژیکی و ایمنی میگو را بهبود بخشیده و باعث کاهش عوامل بیماریزا میشوند.
سین بیوتیک چیست ؟
سین بیوتیک (Synbiotic) ترکیبی از پروبیوتیک (میکروب های زنده مفید) و پری بیوتیک (ترکیبات غیرقابل هضم برای رشد پروبیوتیک ها) اســت کــه با اثرات سینرژیستی منجر به ارتقا سلامت و بهبود رشد و علمکرد حیوان می شود. با توجه مکانیسم عمل مشابه و مکمل پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها، استفاه توام آن ها (سین بیوتیک) کارآیی بالاتری نسبت به مصرف هر جز به تنهایی دارد. البته استفاده از پربیوتیک سازگار با پروبیوتیک با نسبت مناسب در محصول سین بیوتیک شاخص کلیدی تعیین کننده اثربخشی آن است. همچنین استفاده از سین بیوتیک ها بایستی در دوز صحیح و موثر خود صورت گرفته و مصرف بیش از حد یا طولانی مدت آنها میتواند منجر به سرکوب سیستم ایمنی گردد.
پروبیوتیک آبزیان
پروبیوتیک (probiotic) در واقع افزودنی حاوی ارگانیسم های زنده است که از طریق غذا وارد دستگاه گوارش شده و با تغییر جمعیت میکروبی به سمت میکروب های مفید باعث بهبود ایمنی، فیزیولوژی، فعالیتهای تغذیه ای و در نهایت سلامت حیوان می شود. بهترین پروبیوتیکی که برای سخت پوستان از جمله میگو مورد استفاده قرار گرفته متعلق به جنس باسیلوس ها می باشد. پری بیوتیک (prebiotic) مانند دکستران الیگوساکارید، ترکیبات کربوهیدرات غیر قابل هضمی هستند که تنها توسط باکتری های تولید کننده آنزیم دکستراناز مانند باکتری های مفید تولید کننده اسید لاکتیک، از جمله لاکتوباسیلوس کازئی مصرف شده و موجب رشد این باکتری ها می شود. با تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیر (SCFA) توسط لاکتوباسیلوس ها، محیط روده اسیدی شده و مانع رشد باکتری های پاتوژن می شود. دکستران همچنین محرک کمپلمان های ایمنی بوده و به تقویت سیستم ایمنی نیز کمک می کند.
فواید مصرف سین بیوتیک در میگو
سین بیوتیک ها با تعدیل فلور میکروبی بدن و جایگزین شدن در جایگاه اتصال باکتری های مضر و استفاده از مواد غذایی مورد نیازشان مانع تکثیر آن ها می شوند. و به این ترتیب مانع از به قدرت رسیدن باکتری های مضر و ایجاد بیماری های جدی در میگو شده و یا اثر آن ها را محدود می کنند.
- بالا رفتن مقاومت میگو در برابر بیماری ها
- بهبود ضریب تبدیل غذایی
- جلوگیری از رشد باکتری های مضر مثل سالمونلا، کلستریدیا و ای کلی (E.coli)
- بهبود کیفیت آب
- افزایش نرخ رشد ویژه و بازماندگی بهتر
- تحریک آنزیم های گوارشی و افزایش هضم خوراک
- حفظ تعادل میکروب های روده
- افزایش وزن نهایی و طول نهایی میگو
- کاهش استرس در شرایط استرس زا مثل حمل و نقل و واکسیناسیون
اثر سین بیوتیک بر رشد میگو
سین بیوتیک ها کارایی خوراک میگو را با تولید آنزیم های گوارشی (آمیلاز، پروتئاز و لیپاز) و مواد مغذی (ویتامین ها، اسیدهای چرب، اسیدهای آمینه) افزایش میدهند و بطور قابل توجهی افزایش وزن نهایی و ضریب تبدیل غذایی را بهبود می بخشند. همچنین سین بیوتیک ها بر میکروبیوتای روده میگو تاثیر می گذارند و باکتریهای مفید را افزایش میدهند که منجر به بهبود هضم و جذب غذا می شوند که نهایت بقاء و عملکرد رشد میگو را بهبود میدهند.
اثر سین بیوتیک بر ایمنی میگو
افزودن سین بیوتیک به جیره غذایی میگو منجر به بهبود پاسخ ایمنی (سلولی و همورال) می شود. لاروهای ماهی، میگوها و سایر بی مهرگان سیستم ایمنی ضعیف تری نسبت به حیوان بالغ دارند و در درجه اول برای مقاومت در برابر عفونت به پاسخ های ایمنی غیر اختصاصی وابسته هستند.
سین بیوتیک ها با تولید ترکیبات شیمیایی بر پاسخ های ایمنی غیر اختصاصی مانند فعالیت سلول های فاگوسیتی، فعالیت سلول های کشنده طبیعی (NK-cells)، سطوح لیزوزیم، سطوح مکمل و سطح کل ایمونوگلوبولین تاثیر می گذارند و مقاومت بیشتری در برابر عفونت‌های ناشی از حضور ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها ایجاد می‌کند. پروبیوتیک ها می توانند از طریق محدود کردن باکتري هاي مضر با تولید ترکیباتی مانند باکتریوسین ها، سیدروفورها، لیزوزیم ها، پروتئازها، هیدروژن پراکسیداز و القای تولید سیتوکین ها و همینطور جلوگیري از اتصال و تکثیر باکتري هاي مضر در روده، رقابت جهت مصرف مواد مغذي و ارتقاي سیسـتم ایمنی آبزي بـه وسیلۀ تحریـک سیسـتم ایمنی غیراختصاصی و فعالیت ضد ویروسی افزایش بقاي آبزیان را موجب گردند.
جلوگیری از اتصال میکروب های بیماری زا به سطح روده
از دسترس خارج کردن مواد مغذی مورد نیاز رشد و تکثیر میکروب های بیماری زا
تولید ترکیبات مهار کننده رشد باکتری های مضر
تحریک فعالیت سلول های ایمنی
افزایش ترشح ایمونوگلوبولین ها
افزایش سطح آنزیم دفاعی لیزوزیم
سین بیوتیک و بهبود کیفیت آب
در محیط پرورش میگو،استفاده از مواد غذایی سبب افزایش بار مواد آلی و مواد مغذی و بروز استرس در میگو می شود. افزودن سین بیوتیک مناسب به آب یا غذای میگو از طریق تجزیه مواد آلی موجود در محیط سبب کاهش بار مواد آلی در استخر و فعال شدن چرخه نیتروژن و گوگرد باعث کاهش آمونیاک و نیتریت و سولفید هیدروژن و افزایش اکسیژن شده که در نهایت سبب بهبود کیفیت آب و بستر استخر، کاهش استرس میگو و ارتقای سیستم ایمنی و پیشگیری از بروز بیماری ها می شود.
سین بیوتیک و کنترل بیماری
برای پیشگیری و کنترل بیماری در صنعت آبزی پروری انواع ترکیبات شیمیایی و آنتی بیوتیکی استفاده میشود با این حال، استفاده از آنتی بیوتیکها میتوانند باعث برهم زدن اکوسیستم میکروفلور طبیعی روده میگو و همچنین آثار منفی بر محیط زیست داشته باشند. از طرفی با توجه به ضعف سیستم ایمنی در میگو ها و همچنین منع مصرف آنتی بیوتیک در میگوهای صادراتی، استفاده از سین بیوتیک ها( پریبیوتیک + پروبیوتیک) بهترین جایگزین جهت افزایش مقاومت علیه بیماری ها در میگوهای پرورشی و افزایش راندمان تولید وبدنبال آن افزایش سود برای تولید کنندگان میباشند. سین بیوتیک MLC متشکل از کانت بالایی از پروبیوتیک لاکتوباسیلوس کازئی در کنار پری بیوتیک دکستران الیگوساکارید (میتو) است که میتواند به عنوان مکمل تقویت کننده سیستم ایمنی و رشد برای میگو کاربرد داشته باشد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد فواید مصرف سین بیوتیک MLC در آبزیان اینجا کلیک کنید.
