میکسوماتوز دریچه میترال (Myxomatous Mitral Valve Disease) یا MMVD شایع ترین بیماری قلبی میان سگ ها است. این بیماری هنگامی رخ می دهد که قلب از سمت یکی از دریچه ها، دچار نشت خون شده و در نتیجه پمپاژ خون با مشکل مواجه می شود. این وضعیت، باعث ایجاد صداهایی غیرطبیعی قلب (سوفل قلبی) می شود. این بیماری شیوع بالایی درسگ ها داشته و یکی از دلایل اصلی مرگ و میر و همبودی دیگر بیماری ها در آنها است. باید توجه داشت که MMVD یک بیماری مزمن است و پس از پیشرفت، دیگر قابل بازگشت نیست. با این حال، با شناخت بهتر آن و به کمک برخی درمان ها، می توان این بیماری را کنترل کرد.
MMVD معمولا سگ های با اندازۀ کوچک و متوسط را بیشتر درگیر می کند. برخی نژادها از جمله Cavalier King Charles spaniels، Dachshund، Poodle، Chihuahua، و Cocker spaniel نیز بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
سن نیز عامل مهمی در این بیماری است؛ شیوع بیماری های قلبی در سگ های دارای 7 سال سن و بیشتر، تا 60% افزایش پیدا می کند.
علائم و تشخیص
سرفه، تنفس سخت، کاهش تحمل در انجام فعالیت های بدنی، خستگی، کاهش اشتها و کاهش وزن، جزء علائم قابل مشاهده در این بیماری هستند. در سگ ها نیز مانند انسان ها، قلب اولین و مهم ترین بخشی است که باید در ویزیت های مداوم چک شود. دامپزشک پیش از هرچیز، با استتوسکوپ به صدای قلب حیوان گوش می دهد. با این کار در صورت وجود هرگونه مشکل در قلب، می توان در زمان مناسب در جهت کنترل و درمان آن، قدم برداشت. اکوکاردیوگرافی نیز روش دیری برای تشخیص است؛ اما به دلیل در دسترس نبودن و هزینۀ بالا، استفاده از آن زیاد رایج نیست. عکسبرداری x-ray روش مرسوم و کم هزینه تری است که مورد استفاده قرار می گیرد.
مراحل
کالج دامپزشکی آمریکا (ACVIM) چند مرحله برای این بیماری ارائه نموده است. توجه به هریک از این مراحل و تمایز قائل شدن میان آنها، از جهت انجام اقدامات و مداخلات درمانی خاص برای کنترل و جلوگیری از پیشرفت بیماری اهمیت ویژه ای دارد. این مراحل به قرار زیر است:
- مرحله A
- مرحلهB1
- مرحلهB2
- مرحلهC
- مرحله D
مرحله A به سگ هایی اشاره دارد که هنوز مبتلا به بیمار نشده اند، ولی بر اساس مواردی که پیشتر به آنها اشاره شد، در معرض خطر اند. در مرحله B1 سوفل قلبی وجود دارد، اما مشکل خاص دیگری متوجه حیوان نیست. این دوره، طولانی ترین مرحلۀ بیماری است؛ درمان خاصی ارائه نمی شود، ولی ضروری است که حیوان هر 6 ماه توسط دامپزشک ویزیت شود. در مرحله B2 شکل قلب دچار تغییراتی شده و اندازۀ آن بزرگ می شود. در این مرحله باید درمان های لازم انجام شوند تا علائم بالینی کنترل شده و حیوان در شرایط پایداری قرار گیرد. پس از آن، تحت نظر گرفتن وضعیت قلب در دوره های 3-6 ماهه اهمیت بسیاری دارد، تا مشخص شود بیماری در همان مرحله متوقف شده یا در حال پیشرفت به سمت مرحلۀ C است. یک علامت مهم، افزایش در نرخ استراحت تنفس (RRR) است. در نتیجه، آموزش به صاحبان سگ برای تحت نظر گرفتن این شاخص و مقایسۀ آن در طول زمان، می تواند بسیار کمک کننده باشد.
مرحلۀ D زمانی اتفاق می افتد که علائم بالینی ناکارایی قلب اساسی تر شده و علائم جدی تری چون آریتمی بروز پیدا می کنند. در این شرایط، اقدامات درمانی باید برای کنترل وضعیت پیش آمده نیز متناسب شوند.
درمان
علاوه بر کنترل و ویزیت مرتب توسط دامپزشک، راهکارهای درمانی ای وجود دارند که می توانند مورد استفاده قرار گیرند. عمل جراحی، فراهم کردن رژیم غذایی پرکالری و مقوی که کاهش اشتها و کاهش وزن سگ را جبران کند، و همچنین ورزش مناسب و مرتب، برخی از این گزینه ها هستند.
همان طور که مشخص است، در صورت تشخیص و درمان به موقع، سگ با مشکل می تواند زندگی باکیفیت و طولانی تری داشته باشد.
