در صنعت نوین پرورش طیور، هدف اصلی این است که مرغها به جای صرف انرژی برای مقابله با بیماریها و استرس، تمام توان خود را صرف رشد و تولید کنند. هرچند که هیچ “داروی جادویی” برای جلوگیری از شرایط پیچیده ناشی از استرس مزمن وجود ندارد، مطالعات متعدد نشان دادهاند که محصولات جایگزین، مانند پروبیوتیکها، پریبیوتیکها و سین بیوتیک ها میتوانند به بهبود تعادل میکروبی روده، متابولیسم و سلامت روده کمک کنند.
سینبیوتیکها (ترکیبات همزیست متشکل از پروبیوتیکها و پریبیوتیکها) بهعنوان یک راهکار مؤثر در بهبود سلامت روده و عملکرد گله شناخته میشوند. مطالعات نشان میدهند که این ترکیبات با تعدیل میکروبیوتای روده، موجب افزایش جمعیت باکتریهای مفید (مانند لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم) و کاهش پاتوژنهای بیماریزا میگردند. مکانیسم اثر سینبیوتیکها شامل تحریک تولید اسیدهای چرب کوتاهزنجیر (SCFAs)، تقویت سد اپیتلیال روده از طریق افزایش بیان پروتئینهای اتصالات محکم (Tight Junction)، و تنظیم پاسخهای ایمنی ذاتی و اکتسابی است. همچنین، این ترکیبات با کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب سیستمیک، منجر به بهبود ضریب تبدیل خوراک (FCR)، افزایش وزن بدن و کاهش تلفات میگردند. استفاده از سینبیوتیکها (مثل سین بیوتیک MLC یا سین بیوفیت پی) بهویژه در سیستمهای پرورش بدون آنتیبیوتیک (ABF) میتواند بهعنوان یک استراتژی پایدار برای دستیابی به عملکرد مطلوب و تولید محصولات باکیفیت مورد استفاده قرار گیرد.
میکروبیوتا روده طیور
میکروبیوتای (Microbiota) روده طیور یا به عبارتی حمعیت میکروب های طبیعی روده، جامعه پیچیدهای از باکتریها، قارچها و سایر میکروارگانیسمهاست که نقش اساسی در سلامت و عملکرد پرندگان ایفا میکند. این میکروارگانیسمها با کمک به هضم مواد غذایی، تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیر (مانند بوتیرات)، تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از کلونیزه شدن پاتوژن ها، سلامت روده را حفظ میکنند. ترکیب میکروبیوتا تحت تأثیر عواملی مانند جیره غذایی (پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها)، شرایط محیطی و استفاده از آنتی بیوتیک ها قرار دارد. حفظ تعادل این اکوسیستم میکروبی از طریق مدیریت صحیح تغذیه و استفاده از افزودنی های طبیعی، میتواند به بهبود رشد، کاهش بیماری ها و افزایش بهره وری در صنعت پرورش طیور منجر شود.

ساختار میکروبیوتا روده طیور
سین بیوتیک طیور
پروبیوتیکها وقتی در ترکیب با پریبیوتیکها استفاده میشوند، سینبیوتیک نامیده میشوند و توانایی بهبود زندهمانی پروبیوتیکها را دارند. پروبیوتیکها، پریبیوتیکها و سینبیوتیکها اکنون به طور گسترده در سطح جهان مورد استفاده قرار میگیرند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر سین بیوتیک محلول در آّب MLC و سین بیوتیک مخلوط در دان سین بیوفیت پی اینجا را کلیک کنید.
جهت خرید سین بیوتیک محلول در آّب MLC و سین بیوتیک مخلوط در دان سین بیوفیت پی اینجا را کلیک کنید.
سین بیوتیک چیست؟
سین بیوتیک ها (Synbiotic) ترکیبی از فیبر یا کربوهیدرات های غیر قابل هضم و قابل تخمیر توسط باکتری های مفید روده (پری بیوتیک) و میکروفلور یا باکتری های سودمند برای دستگاه گوارش (پروبیوتیک) می باشند.
فواید سین بیوتیک در طیور
بلافاصله پس از بیرون آمدن از تخم، پرندگان باید تامین انرژی مورد نیاز خود را از زرده به یک رژیم غذایی غنی از کربوهیدرات تغییر دهند. در طول این دوره حیاتی، اندازه و مورفولوژی روده به طور چشمگیری تغییر میکند. تغییرات در غشاهای سلولهای اپیتلیال، تقابل بین محیط داخلی روده و محتویات مجرا را از نظر مکانیکی تغییر میدهد. مطالعات روی تغذیه و متابولیسم رشد اولیه در جوجهها ممکن است به بهینهسازی مدیریت تغذیهای برای رشد بهینه کمک کند. محصولات نهایی هضم شده توسط میکروارگانیسمهای همزیست روده میتوانند نه تنها دینامیک روده، بلکه سیستمهای مختلف فیزیولوژیکی را نیز تغییر دهند. از این رو بنظر می رسد استفاده از ترکیباتی مانند سین بیوتیک ها که شامل هردو فاکتور های میکروارگانیسم ها مفید روده (پروبیوتیک ها) و ترکیبات قابل تخمیر توسط فلور نرمال دستگاه گوارش (پری بیوتیک ها) می باشند، می تواند راه را برای رسیدن به رشد بهینه و ضریب تبدیل مناسب تر باز کند.
بطور کلی نقش های تعریف شده برای سین بیوتیک ها بر اساس مطالعات انجام شده به شرح زیر می باشند:
- حذف رقابتی عوامل بیماری زا
- اثرات ضدباکتریایی
- کاهش میزان آمونیاک
- تعدیل پاسخ های سیستم ایمنی
- تولید ویتامین و نگهداری میزان طبیعی PH روده
- برقراری یکپارچگی دیواره دستگاه گوارش
- ترشح آنزیم های مفید برای هضم مواد غذایی و آنزیم های ضدباکتری
- برقراری توازن و تنوع جمعیت میکروبی دستگاه گوارش
- بهبود عملکرد گله های طیور و کاهش هزینه های تولید
نقشهای متعدد سینبیوتیکها بر فیزیولوژی گوارش در شکل بالا خلاصه شده است.
یک محصول سین بیوتیک مناسب باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ اینجا راکلیک کنید.
پروبیوتیک چیست؟
واژه پروبیوتیک (Probiotic) از واژه یونانی به معنی برای «زندگی» می باشد طبق تعریف سازمان غذا و دارو و سازمان بهداشت جهانی (WHO)، پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های زنده ای هستند که اگر به تعداد کافی و به صورت زنده مورد استفاده قرار بگیرند اثرات سلامت بخش در میزبان از خود بروز می دهند.
باکتریهای اسید لاکتیک از زمانهای قبل از میلاد به عنوان مکملهای غذایی مورد استفاده قرار گرفتهاند، زمانی که انسانها شیرهای تخمیر شده را مصرف میکردند. این موضوع تا قرن گذشته بهصورت علمی تحلیل نشده بود، تا زمانی که الی متچنیکف (۱۸۴۵–۱۹۱۶)، که در مؤسسه پاستور در پاریس کار میکرد، ارتباطی بین طول عمر انسان و اهمیت حفظ ترکیب سالمی از میکروبهای مفید و پاتوژن در روده کشف کرد.
پروبیوتیکها در دوز مناسب باعث بهبود تعادل میکروبی روده، رقابت برسر جایگاه های اتصال در سلول های روده با عوامل عفونت زا و تعدیل واکنشهای ایمنی میشوند. پروبیوتیکها نه تنها از سلامت دستگاه گوارش حمایت میکنند، بلکه به بهبود عملکرد کلی سیستم ایمنی نیز کمک میکنند و محیط گوارش را مقاومتر میسازند. این تعادل برای جلوگیری از عفونتها و حفظ سلامت بهینه ضروری است.
مکانیسم عمل احتمالی پروبیوتیک ها شامل:
- حفظ تعادل سالم باکتریها در روده از طریق حذف رقابتی بیماری زاها (رقابت برسر جایگاه های اتصال به روده و مواد غذایی)
- ممانعت از رشد بیش از حد باکتری های دستگاه گوارش
- تعدیل پاسخ های سیستم ایمنی (تقویت سیستم ایمنی هومورال و ایمنی ذاتی)
- تولید آنزیم های گوارشی و کمک به هضم و جذب بهتر خوراک
- تولید آنزیم های ضد باکتری
- تعدیل PH دستگاه گوارش و فراهم کردن شرایط زیستی نامناسب برای پاتوژن ها
- حفظ یکپارچگی دیواره سلولی دستگاه گوارش
تحقیقات گسترده آزمایشگاهی و میدانی نشان داده است که مرغها و بوقلمونها با استفاده از پروبیوتیک ها، مقاومت بیشتری در برابر عفونتهای ناشی از سالمونلا (Salmonella) دارند. بنابراین سویه های پروبیوتیکی، عملکرد حیوانات را بهبود بخشیده و میتوانند به عنوان جایگزینهای بالقوهای برای آنتیبیوتیکها استفاده شوند. همچنین آزمایشات نشان داده اند که پروبیوتیکها بروز اسهال را در فارم های مادر بوقلمون کاهش میدهند. علاوه بر این، نشان داده شده که ترکیبات پروبیوتیکی عملکرد تولید را بهبود بخشیده و هزینههای تولید را در مقیاس بزرگ کاهش میدهد.
تعامل سد دیواره سلولی روده و میکروبیوتای روده
پری بیوتیک چیست؟
پری بیوتیکها (Prebiotic) ترکیبات نسبتاً جدیدی هستند که شامل عناصر غذایی غیرقابل هضم (مانند اولیگوساکاریدهای غیرقابل هضم) بوده و بهطور انتخابی توسط باکتریهایی تخمیر میشوند که به عملکرد روده کمک میکنند. اینولین، فروکتو الیگو ساکاریدها (FOS)، مانان الیگوساکاریدها (MOS)، دکستران الیگوساکاریدها (DOS) و … از انواع پری بیوتیک های مصرفی بصورت مکمل در خوراک طیور و دام هستند.
برخلاف باور قدیمی که FOS را تنها محرک رشد باکتری های اسیدلاکتیک میدانستند، پژوهش های جدید نشان داده اند این ترکیب میتواند به صورت غیراختصاصی توسط پاتوژن ها نیز مورد استفاده قرار گیرد. از سوی دیگر، MOS تحت تأثیر آنزیم های گوارشی تجزیه میشود. اما DOS به عنوان یک پریبیوتیک برتر، مقاومت چشمگیری در برابر اسید معده و آنزیمهای گوارشی نشان میدهد و به سلامت به روده بزرگ میرسد. ویژگی منحصر به فرد DOS این است که تنها توسط باکتری های مفید دارای آنزیم دکستراناز (مانند لاکتوباسیلوس کازئی) تخمیر میشود. این فرآیند نه تنها منجر به تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیر و اسیدی شدن محیط روده (که رشد پاتوژنها را مهار میکند) میشود، بلکه با تحریک سیستم کمپلمان، به تقویت پاسخ ایمنی میزبان نیز کمک شایانی میکند. این ویژگیهای استثنایی، DOS را به گزینه های ایده آل در فرمولاسیون سی بیوتیک های نوین تبدیل کرده است.
تحقیقات نشان داده است افزایش جمعیت باکتریهای اسید لاکتیک و بیفیدوباکتریها در روده، به سلامتی میزبان کمک میکند. پری بیوتیکها ممکن است به بیفیدوباکتریها و لاکتوباسیلها کمک کنند تا در روده گسترش یابند و توازن میکروبی دستگاه گوارش میزبان را افزایش دهند.
همچنین، مشخص شده است که پری بیوتیکها سیستم ایمنی را تقویت نموده و مرگ و میر ناشی از عوامل بیماری زا را در پرندگان کاهش میدهند. تحقیقات نشان داده است که پری بیوتیک ها با تقویت پاسخ ایمنی بصورت مستقیم یا غیر مستقیم ( ازطریق افزایش جمعیت میکروفلور سودمند و جایگیری آنها در دیواره دستگاه گوارش) در جوجه ها موجب دفع سریعتر عوامل بیماری زا از بدن می شوند.
اثر پری بیوتیک ها بر افزایش جمعیت باکتری های اسید لاکتیک می تواند به حذف رقابتی عوامل بیماری زا از دستگاه گوارش پرنده کمک کند. علاوه بر این، اسیدهای چرب فرار تولید شده ناشی از تخمیر پری بیوتیک ها توسط باکتری های سودمند روده، محیط روده را اسیدی کرده و شرایط را برای رشد و زنده مانی پاتوژن ها در روده کوچک، نامساعد می سازد.
پری بیوتیکها باعث افزایش ارتفاع پرزهای روده در طیور گوشتی می شوند که این موضوع طبق بررسی مورفولوژی روده تأیید شده است. علاوه براین، کیفیت پوسته تخممرغ و استخوان را بهبود میبخشند، استفاده از مواد معدنی را افزایش میدهند و عملکرد در مرغهای تخمگذار را بهبود می بخشند.
تفاوت پروبیوتیک و سین بیوتیک
همانطور که در بالا اشاره شد پروبیوتیک به باکتری های زنده مفید موجود در مکمل های خاص گفته می شود. محصولات پروبیوتیک حاوی انواع منتخب و مفیدی از میکروب های سودمند برای دستگاه گوارش و سیستم ایمنی می باشند. بسیاری از پروبیوتیک ها مکمل های خوراکی هستند که برای ورود به دستگاه گوارش طراحی شده اند. تاثیرات مثبت پروبیوتیک ها بر سلامتی تنها زمانی مشاهده می شود که خوراک، حاوی حداقل میزان مورد نیاز از میکروارگانیسم های زنده در هنگام مصرف شدن باشد.
بر خلاف پروبیوتیکها، سین بیوتیک ها بدلیل دارا بودن پلی ساکاریدهای غیر قابل هضم توسط دستگاه گوارش یا همان پری بیوتیک ها، رشد یا فعالیت متابولیکی باکتریهای روده که در واقع فلور نرمال دستگاه گوارش هستند را، تقویت میکنند و شرایط را برای افزایش جمعیت بیفیدوباکتریها و لاکتوباسیلها فراهم می سازند و ازین طریق سودمندی دوچندان در دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن میزبان ایجاد می کنند. بنابراین با مصرف سین بیوتیک ها با توجه به اثر هم افزایی که پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها در بهبود رشد، ضریب تبدیل و سلامت گله دارند، می توان از پتانسیل های قابلیت جایگزینی با آنتی بیوتیک ها ، کاهش باقیمانده دارویی در گوشت حیوانات مصرفی انسان، کاهش جمعیت باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک ها ، بهره بیشتری برد.