ویرمی بهاره کپور ماهیان (Spring viraemia of carp) يک بيماری ويروسی مسری در كپور ماهيان می باشد و عامل آن رابدو ويروس كارپيو (Rhabdovirus carpio) است. این بیماری این بیماری علاوه بر این که درمان ندارد، تلفات بسيار بالایی هم در ماهيان گرمابی (كپور ماهيان) ایجاد میکند.
ویرمی بهاره کپور ماهیان اغلب در فصل بهار و زمانی که حرارت آب بین ۲۰ ـ ۱۳ درجه است رخ میدهد. وقتی حرارت از ۲۰ درجه تجاوز کند، بیماری فروکش میکند. پیش از آنکه بیماری به طور کامل شناسایی گردد، آن را با اسامی گوناگونی همچون آب‌آوردگی (آسیت) عفونی و عفونت خونی کپور ماهیان عنوان می‌کردند.
منشاء بیماری ویرمی بهاره کپور ماهیان چیست؟
این بیماری ویروسی به طور معمول از طریق آب، غذا و یا ماهی بیماری که جدیدا وارد استخر شده، ایجاد میشود.
تلفات بیماری ویرمی بهاره چقدر است؟
تلفات بیماری ویرمی بهاره متغیر و بین 10 تا 40 درصد است. البته در شرایط نامناسب نگهداری و سطح ایمنی پایین این درصد تا 70 درصد هم افزایش می یابد.
بیماری ویرمی بهاره کپور ماهیان چگونه منتقل میشود؟
انتقال به 5 روش صورت میگیرد:
-
انتقال افقی، از یک ماهی به ماهی دیگر
ماهی بیمار می‌تواند ویروس را از طریق مدفوع، ادرار و موکوس آبشش انتقال دهد. انتقال افقی معمولاً از طریق آبشش اتفاق می افتد.
-
انتقال عمودی از مادر به جنین
انتقال عمودی زمانی رخ میدهد که ویروس در مایع تخمدانی وجود داشته باشد.
-
انتقال از طریق ماهی های ناقل
ماهیان ناقل (ماهیانی که پس از ابتلا به بیماری زنده مانده‌اند) یکی دیگر از منابع آلودگی کپور ماهیان سالم هستند. علاوه بر کپور ماهیان سایر ماهیان پرورشی و وحشی نیز می‌توانند ناقل این بیماری باشند.
-
انتقال مکانیکی
عوامل مکانیکی نیز می‌توانند عامل ایجاد بیماری باشند. چرا که ویروس ویرمی بهاره به مدت طولانی در آب یا لجن و حتی بعد از خشک شدن استخر در محیط باقی میماند.مرغ ماهی خوار نیز می‌تواند به عنوان ناقل مکانیکی عمل کند
-
انتقال با واسطه
انگل‌هایی مانند شپشک ماهی کپور و زالو واسطه های غیرفعال این بیماری به کپورهای سالم هستند. دقت کنید که تکثیر ویروس در این انگل‌ها صورت نمی‌گیرد و تنها به صورت مکانیکی آن را پخش میکنند.
علایم بیماری ویرمی بهاره کپور ماهیان
اولین نشانه های ابتلا به ماهی در بخش‌هایی از آب با جریان‌های آرام یعنی نزدیک به کناره‌های استخر تجمع پیدا میکند. سپس تنفس ماهی، واکنش آن نسبت به محرک‌ها و سرعت شنا کاهش می‌یابد. با پیشرفت بیماری ماهی سنگین شده و ممکن است به پهلو شنا کند.
علایم ظاهری بیماری
- تیره شدن پوست
- برآمده شدن شکم
- اگزوفتالمی (بیرون زدگی چشم)
- زخم عمیق و خونریزی روی پوست آبشش‌ها و بخش قدامی چشم
- کم خونی و رنگ پریدگی در آبشش
- مدفوع آويزان از مخرج و حالت تورم و بيرون زدگي مخرج
یافته های کالبد گشایی
- تجمع مایعات در تمام قسمت‌های حفره شکمی
- خونریزی در کیسه شنا
- پرخونی در نقاط مختلف بدن
- نکروز توبولهای کلیوی
- التهاب و تجمع ماده هیالن در مناطق مختلف بافت کلیه
- التهاب روده
عوامل تشدید کننده درگیری با بیماری ویرمی بهاره چیست؟
- استرس‌های محیطی
- ایرادات مدیریتی مانند تراکم بالای ماهیان
- دستکاری بیش از حد
- کیفیت پایین آب
- تغذیه نامناسب
- تغییرات ناگهانی دما
و
- ضعف ایمنی
پتانسیل ایجاد بیماری شدید را افزایش میدهد.
چه ماهی هایی به بیماری ویرمی بهاره مبتلا میشوند؟
درست است که این بیماری مختص کپورماهیان است اما سایر ماهی ها از جمله گلدفیش، لای ماهی، بیگ هد، کپور نقره ای، کپور علفخوار، گورخر ماهی و اردک ماهی هم به آن مبتلا میشوند.
چگونه از بروز بیماری ویرمی بهاره کپور ماهیان پیشگیری کنیم؟
چندین روش مختلف برای پیشگیری از بروز بیماری ویرمی بهاره وجود دارد:
- استفاده از منابع آبی عاری از بیماری همچون چشمه یا چاه؛ بخصوص در نواحی اپیدمیک
- ضدعفونی تخم‌ها با یدوفور
- ضدعفونی منظم استخرها،
- ضدعفونی تجهیزات
- خارج کردن به موقع ماهیان مرده می‌باشد
- استفاده از داروی لاوارن جهت بهبود التهابات و نکروز کلیه
- تهیه بچه ماهی از مراکز معتبر
برای اطلاعات بیشتر لاوارن اینجا کلیک کنید.
برای خرید لاوارن اینجا کلیک کنید.
درمان بیماری ویرمی بهاره کپور ماهی
متاسفانه این بیماری درمان ندارد و تنها راه جلوگیری از بروز این بیماری موارد پیشگیری فوق الذکر است. بهتر است در صورت بروز تلفات و مشاهده علائم بالینی گفته شده با اداره دامپزشکی استان خود تماس بگیرید.
