اسهال گوساله
اسهال در گوساله های تازه متولد شده، بره ها و بزغاله ها مشکلی بسیار شایع است. اسهال گوساله یکی از دلایل زیان اقتصادی و کاهش تولید در صنعت پرورش دام است. برای درمان اسهال گوساله شیرخوار و تازه متولد شده مهم‌ترین و فوری‌ترین اقدام، خوراندن محلول‌های الکترولیتی است تا از کم‌آبی و خطر مرگ گوساله جلوگیری شود. اگر شک به عفونت باکتریایی باشد، آنتی‌بیوتیک طبق تجویز دامپزشک استفاده می‌شود. در موارد ویروسی، درمان حمایتی (آبرسانی و تقویت سیستم ایمنی) مهم است. برای بیماری های انگلی مانند کریپتوسپوریدیوم و کوکسیدیوز، داروهای ضد انگل ممکن است تجویز شود. استفاده از داروهای گیاهی (مثل کوکسی فیت ال) برای درمان اسهال گوساله موثر تر و ایمن تر است چرا که آنتی بیوتیک ها و ضدمیکروب ها خود باعث از بین رفتن فلورمیکروبی دستگاه گوارش و تشدید اسهال می شوند اما این داروها علاوه برخاصیت ضداسهالی می توانند به بهبود جمعیت میکروبی شکمبه و روده نیز کمک کنند.
اسهال می تواند دلایل متعددی داشته باشد. انواع عفونت های ویروسی، باکتریایی و انگلی می توانند باعث این موضوع شوند. برای مثال بیماری انگلی مهلک کوکسیدیوز می تواند یکی از علت های اسهال خونی باشد. ضعف سیستم ایمنی بدن نیز می تواند یکی دیگر از علت های بروز اسهال در گوساله شیری باشد. نوزادانی که بعد از تولد شیر آغوز کافی نمی خورند، بدنشان ضعیف تر است و مستعد ابتلا به بیماری های متعددی که به خاطر ضعیف بودن ایمنی ایجاد می شود، هستند. شرایط محیطی بد نیز می تواند به این مشکل دامن بزند. محیط آلوده، مرطوب یا خیلی سرد باعث می شود خطر عفونت زیاد شود.
درمان اسهال گوساله
به طور کلی می توان گفت برای درمان اسهال گوساله شیرخوار، اول آب از دست رفته بدن گوساله را جبران کنید. اگر لازم شد داروی آنتی‌بیوتیک یا ضدانگل توسط دامپزشک تجویز می شود، برای بهبود سریع تر و درمان موثرتر و ایمن تر از مکمل های سین بیوتیک (پروبیوتیک و پری بیوتیک) و داروهای گیاهی می توان استفاده کرد. محیط زندگی گوساله ها نیز باید کاملا تمیز باشد.
حال به بررسی هر یک از این موارد می پردازیم:
- جبران آب و الکترولیت‌های بدن (هیدراتاسیون):
- استفاده از محلول‌های خوراکی حاوی الکترولیت (ORS) برای تأمین مجدد آب و املاح از دست رفته.
- فراهم کردن دسترسی آزاد به آب آشامیدنی سالم و تمیز.
- در موارد شدید که گوساله قادر به نوشیدن نمی‌باشد یا علائم کم‌آبی شدید دارد، تزریق مایعات به‌صورت داخل وریدی تحت نظارت دامپزشک الزامی است.
- استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها (در صورت نیاز):
- تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها تنها در مواقعی که عفونت باکتریایی تأیید شده باشد یا خطر سپتی‌سمی(یک نوع عفونت در خون) وجود داشته باشد صورت می‌گیرد.
- داروهایی نظیر سفالوسپورین‌ها ، آمپی‌سیلین یا دیگر آنتی بیوتیک ها با تجویز دامپزشک مصرف می‌شوند.
- درمان ضدانگلی:
- در موارد ابتلا به انگل‌هایی نظیر کریپتوسپوریدیوم یا کوکسیدیا، داروهای ضدانگل همچون کوکسی فیت ال، مادورامایسین، دیکلازوریل ، سولفادیمیدین یا سایر ضدکوکسیدیاها تجویز می‌شود.
- استفاده از پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها (سین بیوتیک):
- مصرف مکمل های سین بیوتیک (مثل سین بیوتیک MLC که قابل حل در شیر نیز می باشد) حاوی پروبیوتیک‌ها (مانند لاکتوباسیلوس ها) و پری بیوتیک (دکستران الیگوساکارید) به حفظ تعادل میکروبی روده و کاهش شدت و مدت اسهال کمک می‌کند. پروبیوتیک ها علاوه بر جلوگیری از اسهال، از بروز مشکلات گوارشی دیگر نیز جلوگیری می کند. همچنین مصرف آن باعث تقویت سیستم ایمنی بدن دام هایی از جمله گوساله، بره و بزغاله می شود.
برای اطلاعات بیشتر درباره ی مکمل پروبیوتیک سین بیوتیک MLC کلیک کنید
برای خرید پودر پروبیوتیک محلول در آب سین بیوتیک MLC کلیک کنید
- درمان‌های گیاهی و فرآورده‌های طبیعی:
- استفاده از داروهای گیاهی در درمان اسهال گوساله‌ها به‌عنوان یک روش ایمن، طبیعی و کم‌خطر تر در حال گسترش است. این داروها، برخلاف آنتی‌بیوتیک‌های شیمیایی، با حفظ تعادل میکروبی روده و تقویت سیستم ایمنی، نه‌تنها به درمان اسهال کمک می‌کنند، بلکه از بروز عوارضی مانند مقاومت آنتی بیوتیکی یا اختلال در فلور طبیعی دستگاه گوارش و تشدید اسهال نیز جلوگیری می کنند.
- مدیریت تغذیه در طول دوره بیماری:
- کاهش میزان مصرف شیر یا رقیق‌سازی آن در موارد اسهال شدید جهت بهبود جذب مواد مغذی و کاهش فشار بر دستگاه گوارش.
- ادامه تغذیه منظم جهت جلوگیری از سوءتغذیه، بدون قطع کامل شیر.
- مراقبت‌های محیطی:
- فراهم نمودن محیطی خشک، تمیز و گرم برای نگهداری گوساله‌ها.
- تدابیر بهداشتی برای جلوگیری از انتقال عفونت به سایر گوساله‌ها.
قوی ترین داروی گیاهی برای اسهال گوساله
از دارو های متعددی برای درمان و کاهش علائم اسهال در گوساله شیری استفاده می شود و مصرف هر دارو باید طبق دوز مناسب و با تأیید دامپزشک انجام گیرد. همانطور که گفته شد برای انتخاب دقیق دارو باید نوع عامل بیماری‌زا (ویروسی، باکتریایی یا انگلی) مشخص شود. داروهای گیاهی یکی از گزینه های مناسب برای درمان اسهال گوساله ها هستند چرا که برخلاف آنتی بیوتیک ها باعث از بین رفتن میکروب های مفید دستگاه گوارش و شدیدتر شدن اسهال نمی شوند و عوارض جانبی بر سلامت بره ها و گوساله ها ندارند. به عنوان مثال داروی گیاهی مثل کوکسی فیت ال به‌دلیل دارا بودن ترکیبات ضداسهال، تقویت‌کننده ایمنی و ضدمیکروب طبیعی، نه تنها در درمان اسهال‌های باکتریایی و انگلی مؤثر است، بلکه در موارد اسهال ویروسی نیز با کاهش تلفات و بهبود سریع‌تر گوساله‌ها نتایج چشمگیری نشان داده است.
برای اطلاعات بیشتر درباره کوکسی فیت ال و کوکسی فیت کلیک کنید.
برای خرید داروهای ضداسهال گوساله کوکسی فیت ال و کوکسی فیت کلیک کنید.
واکسن ضد اسهال گوساله
نکته بسیار مهم این است که برنامه واکسیناسیون معمولاً حدود ۶ تا ۸ هفته قبل از زایمان مادر انجام می‌شود تا سطح آنتی‌بادی‌های آغوز (کلستروم) بالا برود و گوساله پس از تولد با خوردن آغوز ایمن شود. در واقع گوساله‌های نوزاد معمولاً به طور مستقیم واکسینه نمی‌شوند؛ بلکه وابسته به ایمنی غیر فعال از طریق آغوز هستند. تقویت سیستم ایمنی دام‌ها نقش کلیدی در افزایش اثربخشی واکسیناسیون و کاهش وابستگی به آنتی‌بیوتیک‌ها دارد. یک سیستم ایمنی قوی نه‌تنها پاسخ بهینه‌تری به واکسن‌ها نشان می‌دهد، بلکه توانایی دام را برای مقابله با عوامل بیماری‌زا به‌صورت طبیعی افزایش می‌دهد. عوامل متعددی مانند تغذیه مناسب (شامل ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها)، مدیریت استرس، استفاده از سین بیوتیک ها و محرک‌های ایمنی گیاهی می‌توانند به تقویت ایمنی ذاتی و اکتسابی دام کمک کنند.
مهم‌ترین واکسن‌هایی که برای کنترل اسهال گوساله‌ها به کار می‌روند عبارتند از:
- واکسن‌های ضد ویروسی:
روتاویروس(Rotavirus): پیشگیری از اسهال ویروسی
کرونا ویروس گاوی (Bovine Coronavirus): پیشگیری از اسهال ویروسی
- واکسن‌های ضدباکتریایی:
اشرشیا کولی (E. coli) : پیشگیری از اسهال باکتریایی ناشی از تولید سموم توسط باکتری‌ها
- واکسن‌های ترکیبی (چندگانه):
واکسن‌هایی هستند که به طور همزمان علیه روتاویروس، کروناویروس و اشریشیا کلی طراحی شده‌اند.
این واکسن‌ها بیشتر برای ایمن‌سازی گاوهای آبستن استفاده می‌شوند .
- واکسیناسیون علیه کوکسیدیوز:
برای جلوگیری از اسهال انگلی ناشی از کوکسیدیا، واکسن‌هایی وجود دارد اما استفاده از داروهای ضدکوکسیدیوز (مثل کوکسی فیت) رایج‌تر از واکسیناسیون است. چرا که واکسن ها هزینه بر و پر زحمت هستند.
