اسهال و عفونت روده گوسفند
گوسفند از جمله دام‌های مهمی است که تأثیر زیادی بر اقتصاد و امنیت غذایی کشورهای در حال توسعه مثل ایران دارد. یکی از مشکلات رایج در پرورش گوسفندها عفونت های روده ای و اسهال است که می تواند سلامت و تولید حیوان و سود دامدار را تحت تاثیر خود قرار دهد. شرایط پرورش متراکم گوسفندان و رعایت نکردن شرایط بهداشتی باعث تجمع و انتقال عوامل عفونی به گوسفندان می شود. عوامل ویروسی، باکتریایی و پروتوزوآ (انگلی) از مهم‌ترین عوامل ایجادکننده عفونت روده‌ای در گوسفندان هستند. اسهال رایج ترین علامت عفونت روده ای در گوسفندان است اما باید توجه داشت که اسهال ممکن است به دلایلی غیر از عفونت نیز ایجاد شود که در ادامه به آن می پردازیم. تشخیص علت عفونت روده‌ای اهمیت زیادی دارد، زیرا این بیماری‌ها می‌توانند قابل انتقال به انسان ها (زئونوز) بوده و همچنین به سلامت و تولید گله آسیب بزنند.
علت عفونت روده گوسفند
عوامل مختلفی می توانند باعث ایجاد عفونت روده در گوسفندان شوند.
- عوامل ویروسی: ویروس هایی مانند روتاویروس ها و کروناویروس باعث ایجاد اسهال و اختلالات گوارشی در گوسفندان هستند.
- عوامل باکتریایی: باکتری‌هایی مانند کلستریدیوم پرفرنژنس Clostridium perfringens و ای کلای Escherichia coli می‌توانند بیماری‌هایی مانند انتروتوکسمی و اسهال شدید در گوسفندان ایجاد کنند. انتروتوکسمی (Enterotoxemia) یکی از فراوانترین بیماری های حاد در گوسفندان در هر سنی از پرورش است که با آسیب به روده و سایر اندام های بدن همراه است. تغییرات ناگهانی در جیره غذایی گوسفند معمولا باعث بروز این بیماری است. عفونت با باکتری سالمونلا (سالمونلوز) نیز می تواند باعث ایجاد اسهال در گوسفندان شود. سالمونلوز در گوسفندانی که در محیط‌های متراکم یا چراگاه‌های فشرده نگهداری می‌شوند یا تحت استرس هستند، به‌ویژه در زمان حمل‌ونقل، شایع‌تر است.
- عوامل انگلی: بیماری های انگلی مثل کوکسیدیوز (Coccidiosis) و کرم های گوارشی (GI helminthiasis) نیز می توانند عامل عفونت روده گوسفند و اسهال باشند. کرم گوارشی helminthiasis شایعترین علت اسهال در گوسفندانی است که در مراتع پرورش و نگهداری می شوند. کوکسیدیوز که توسط انگل های آیمریا (Eimeria) ایجد می شود بیشتر در شرایط پرورش متراکم گوسفندان در محیط های بسته دیده می شود. کوکسیدیوز معمولاً در نشخوارکنندگان جوان و که ایمنی ضعیف تری دارند مشاهده می‌شود و انتقال آن از طریق دهانی_مدفوعی و بلعیدن اووسیست‌های عفونی انجام می شود.
جهت اطلاعات بیشتر کوکسیدیوز در گوسفند و راه های پیشگیری و درمان آن اینجا را کلیک کنید.
علائم عفونت روده در گوسفندان
علامت بالینی اصلی که در گوسفند مبتلا به عفونت روده‌ای مشاهده می‌شود، اسهال است. علائم عمومی ابتلای گوسفند به عفونت گوارش شامل :
- اسهال شدید که ممکن است خونی یا مخاطی باشد.
- بی‌اشتهایی و کاهش وزن یا عدم وزن گیری مناسب
- کم‌آبی بدن و ضعف عمومی
- تب و نشانه‌های التهاب روده
- کاهش رشد در بره‌ها و گوسفندان جوان
اسهال در گوسفندان ممکن است به دلایل غیر عفونی مانند کمبود مس (منجر به تغییر در رنگ پشم می شود)، اسیدوز لاکتیکی (تغذیه زیاد با غلات یا تغذیه ناگهانی با مواد غنی از کربوهیدرات‌ها)، آمیلوئیدوز کلیوی، بیماری های کبدی یا قلبی، مسمومیت با گیاهان یا مسمومیت با آرسنیک نیز ایجاد شود که باید از عوامل عفونی اسهال تفکیک شوند.
اما برای تشخیص علت دقیق عفونت روده ای گوسفند و درمان آن نیاز است اطلاعات دقیق تری مورد توجه قرار گیرد که شامل:
- سن و کاربرد دام
- وجود بی‌اشتهایی یا کم‌اشتهایی
- مدت و پیشرفت اسهال
- تعداد دام‌های مبتلا یا تلف شده در گله یا گله
- تاریخچه واکسیناسیون
- تاریخچه ضد کرم
- تغییرات اخیر در رژیم غذایی یا شیوه‌های نگهداری
- تغییرات اخیر در حمل و نقل دام‌ها
- وضعیت تولیدمثل دام‌ها (مثلاً باردار بودن)
- ویژگی‌های اسهال (مثل رنگ، بوی، حجم مدفوع و حضور تنش عضلانی، خون، مخاط، یا سنگریزه)
- شواهد درد شکمی (مثلاً قوس دادن به پشت، حرکت پاهای عقبی، یا دراز کشیدن)
درمان عفونت روده گوسفند
عفونت روده‌ای منجر به اسهال و از دست دادن مایعات و الکترولیت‌ها می‌شود. بنابراین، درمان عفونت روده‌ای معمولاً به صورت علامتی برای اصلاح تعادل مایعات و الکترولیت‌ها است و در صورت نیاز، درمان‌های اختصاصی برای عوامل بیماری‌زا نیز استفاده می‌شود. بسته به عامل بیماری سایر داروها مانند داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID)، آنتی‌بیوتیک‌ها، ضدکرم، ضدکوکسیدیوزها (کوکسیدیوستات‌ها و کوکسیدیوسیدها) نیز مورد استفاده قرار گیرند.
برای اطلاعات بیشتر محصول کوکسی فیت ال اینجا کلیک کنید.
برای خرید محصول کوکسی فیت ال اینجا کلیک کنید.
داروی ضد کوکسیدیوز گیاهی کوکسی فیت نیز از جمله داروهایی است که میتوان برای پیشگیری و درمان اسهال و عفونت روده گوسفند کاربرد داشته باشد. ضدکوکسیدیوز کوکسی فیت حاوی ترکیب موثره تانن است که علاوه بر اثرات ضدانگلی و ضدمیکروبی به دلیل خاصیت قابض خود از طریق مکانیسم های مختلفی سبب درمان اسهال گوسفند می شود. داروی کوکسی فیت مشکلات و عوارض ضدکوکسیدیوزها و آنتی بیوتیک های شیمیایی را نداشته و بدلیل گیاهی بودن اثرات مثبتی بر هضم و جذب مواد مغذی و سلامت دستگاه گوارش حیوان دارد.
