فلور میکروبی روده در بسیاری از عملکرد های متابولیک و ایمنی نقش دارد و در اختلالات گوارشی و حتی غیر گوارشی می توان از آنها کمک گرفت. هم چنین ارتباط بین به هم خوردن تعادل فلور میکروبی و بسیاری از بیماری های طیور مانند آنتریت نکروتیک، کوکسیدیوز، آنفولانزا، مارک و برونشیت عفونی ثابت شده است. به طور کلی، این جمعیت میکروبی، با بهبود هضم و جذب مواد مغذی، متابولیسم، حذف رقابتی پاتوژن ها و تقویت سیستم ایمنی سبب ارتقای سطح سلامت و عملکرد طیور می شود.
تنظیم فلور میکروبی روده با استفاده از پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها و سین بیوتیک ها منجر به افزایش مقاومت طیور به بیماری ها و بهبود عملکرد آنها می شود و این ترکیبات می توانند جایگزینی مناسب برای آنتی بیوتیک ها باشند.
بهترین زمان مصرف پروبیوتیک ها
در مقایسه با سایر حیوانات مزرعه، جوجه ها به دلیل به کار بردن روش های بهداشتی در هچری های مدرن تجاری، کمتر از همه از میکروبیوتای مادری بهره مند می شوند. تخم مرغ ها قبل از اینکه در محیط بهداشتی هچری قرار بگیرند، تمیز و ضد عفونی می شوند و در نتیجه تماس آنها علاوه بر پاتوژن ها، با فلور میکروبی مادر هم از بین می رود. در عوض، جوجه هایی که تازه سر از تخم در آورده اند بیشتر در معرض منابع میکروبی ای از قبیل انکوباتور، وسایل نگهداری جوجه ها و حمل و نقل، بستر، آب و غذا می باشند. به مرور که جوجه ها رشد می کنند، ترکیب فلور میکروبی روده هم تا حدود سن 3، 4 هفتگی تغییر می کند و بعد از آن ترکیب باکتریایی در هر قسمت از روده، در طول زندگی پرنده، نسبتا ثابت باقی می ماند.
در جوجه ها، سیستم ایمنی اکتسابی تا انتهای هفته اول زندگی هنوز بالغ نشده است. بنابراین جوجه هایی که تازه سر از تخم در آورده اند به شدت وابسته به ایمنی ذاتی هستند. فلور میکروبی روده در توسعه ارگان های ایمنی اولیه و ثانویه و به خصوص فعالسازی و تکثیر لنفوسیت های B که منجر به تقویت ترشح ایمونوگلوبولین A مخاطی (IgA) می شوند و فعالسازی لنفوسیت های T نقش حیاتی دارند. به علاوه میکروب های روده منجر به افزایش تراکم سلول های جامی (goblet cell) و بیان ژن موسین 2 شده و در نتیجه ترشح مخاط، که نقش حفاظتی دارد، افزایش می یابد. هم چنین فلور میکروبی با حذف رقابتی، کلونیزاسیون پاتوژن ها را نیز کاهش می دهد و با تحریک ایمنی روده ای پاسخ به واکسیناسیون را تقویت می کند.
ای کلای از جمله باکتری هایی است که در ابتدای زندگی جوجه ها در روده آنها کلونیزه شده و عامل بیماری کلی باسیلوز محسوب می شود. بیشترین حساسیت جوجه ها به عفونت با ای کلای در سن 4 تا 5 هفتگی می باشد. این بیماری به دلیل خسارات اقتصادی و مشکلات سلامت عمومی دارای اهمیت بالایی می باشد اما در کنترل و پیشگیری آن چالش هایی از قبیل مقاومت آنتی بیوتیکی، ممنوعیت استفاده از آنتی بیوتیک ها و …. وجود دارد. با این حال حذف رقابتی یکی از امیدوارکننده ترین استراتژی ها برای کاهش شدت عفونت و انتقال گونه های پاتوژن ای کلای می باشد. مصرف پروبیوتیک، با توسعه سیستم ایمنی مخاطی روده، مقاومت به پاتوژن هایی نظیر ای کلای را افزایش می دهد. هم چنین استفاده از ترکیبی از پروبیوتیک های مختلف معمولا بهتر از استفاده از تنها یک پروبیوتیک عمل می کند.
سالمونلا نیز معمولا از 3 روزگی به بعد به راحتی در روده جوجه های جوانی که با آن مواجه شوند، کلونیزه می شود. هم چنین انتظار می رود که عفونت زود هنگام، منجر به دفع ارگانیسم برای هفته ها (تا سن 8 الی 9 هفتگی) از طریق مدفوع گردد.
هم چنین در گله های تخم گذار وقتی مرغ ها به بلوغ جنسی می رسند، تضعیف ایمنی سلولی می تواند منجر به شیوع مجدد سالمونلا در شروع تخم گذاری در گله شود. سروتیپ های غیر تیفوئیدی سالمونلا انتریکا تحت گونه انتریکا نگرانی اصلی برای ابتلای انسان ها به سالمونلوز از طریق تخم مرغ می باشند. زیرا معمولا تخم مرغ ها در عفونت های غذایی نقش دارند. کنترل عفونت دستگاه گوارش طیور با سالمونلا عمدتا به کمک ایمنی سلولی صورت می گیرد. ایمنی سلولی مکانیسم اصلی مقابله با انگل های داخل سلولی مثل سالمونلا می باشد، بنابراین واکسن های غیر فعال که فقط ایمنی همورال را تحریک می کنند، نمی توانند به طور کامل کلونیزاسیون سالمونلا در روده را کنترل کنند. به همین دلیل توجه ها به سمت استفاده از ترکیبات میکروبی مثل پروبیوتیک ها برای کمک به کنترل سالمونلا معطوف شده است. مطالعات بسیاری توانایی پروبیوتیک ها در سرکوب سالمونلا در طیور گوشتی را تایید کرده اند.
بنابراین استفاده از پروبیوتیک ها در 3 هفته اول دوره پرورش به شکل گیری سریع تر فلور میکروبی و بهبود و افزایش تنوع آن کمک می کند. به علاوه با تقویت ایمنی جوجه ها و حذف رقابتی پاتوژن ها از بیماری و کلونیزاسیون باکتری های مضری مانندی سالمونلا و ای کلای هم جلوگیری می کند.
به طور کلی می توان از پروبیوتیک ها در طیور به صورت روزانه به منظور حفظ سلامت دستگاه گوارش و تقویت ایمنی استفاده نمود اما بیشترین اثرگذاری آن علاوه بر موارد ذکر شده، در شرایط استرس (استرس گرمایی و …)، افت وزن یا پس از مصرف آنتی بیوتیک است.
فواید مصرف پروبیوتیک در طیور
مزیت استفاده از سین بیوتیک ها به جای پروبیوتیک
به کار بردن همزمان پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها سبب تقویت اثر هر یک از آنها می شود. پری بیوتیک ها سوبسترای مناسب پروبیوتیک ها را تشکیل می دهند و با تقویت کلونیزاسیون آنها باکتری های مضر را مهار می کنند. هم چنین به زنده ماندن پروبیوتیک ها در دستگاه گوارش میزبان کمک می کنند. سین بیوتیک ها به طور اختصاصی باعث تحریک رشد و فعالسازی متابولیسم یک یا تعداد محدودی از باکتری های مفید می شوند و در نهایت منجر به بهبود عملکرد و رشد جوجه ها می گردند. به طور کلی می توان گفت هدف مکمل های سین بیوتیک غلبه بر مشکلات احتمالی برای زنده ماندن پروبیوتیک ها می باشد. بنابراین با استفاده از سین بیوتیک به جای پروبیوتیک در ابتدای زندگی جوجه ها، علاوه بر اینکه از مزیت های پری بیوتیک ها هم استفاده می شود، شانس زنده ماندن پروبیوتیک و در نتیجه اثر گذاری آن هم بیشتر می شود. به علاوه استفاده از مکمل سین بیوتیک در مقایسه با استفاده از پروبیوتیک یا پری بیوتیک به تنهایی، اثرات مثبت و فواید بیشتری دارد.
فواید مصرف سین بیوتیک ها در طیور
انواع پری بیوتیک های رایج مورد استفاده در مکمل های سین بیوتیک
پری بیوتیک ها، ترکیبات غیر قابل هضمی هستند که می توانند به صورت انتخابی منجر به تحریک رشد و یا فعالیت یک یا تعداد محدودی از باکتری های دستگاه گوارش شده و از این طریق به جوجه ها سود برسانند.
الیگوساکارید های پری بیوتیکی به رشد باکتری های تولید کننده اسید لاکتیک و اسید های چرب کوتاه زنجیر کمک می کنند، اما جلوی کلونیزاسیون پاتوژن ها در روده جوجه ها را می گیرند.
فروکتوالیگوساکارید ها (FOS)، مانان الیگوساکارید (MOS) و دکستران الیگوساکارید (DOS) رایج ترین پری بیوتیک های مورد استفاده محسوب می شوند.
فواید مصرف پری بیوتیک ها در طیور
در گذشته تصور می شد فروکتوالیگوساکارید ها به طور اختصاصی فقط توسط باکتری های تولید کننده اسید لاکتیک مصرف شده و باعث تحریک و تکثیر آنها می شوند اما مطالعات جدید نشان داده اند که این الیگوساکارید به طور غیر اختصاصی توسط سایر باکتری ها از جمله باکتری های پاتوژن نیز تخمیر شده و به رشد و تکثیر آنها هم کمک می کند. مانان الیگوساکارید نیز توسط آنزیم های گوارشی تجزیه شده و از بین می رود. اما دکستران الیگوساکارید در برابر آنزیم های گوارشی، اسید های صفراوی و اسید شیردان مقاوم بوده و بدون آسیب به روده می رسد و در آنجا تنها باکتری های تولید کننده آنزیم دکستراناز مانند باکتری های مفید تولید کننده اسید لاکتیک از آن استفاده کرده و به دنبال رشد این باکتری ها و تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیر توسط آن ها، محیط روده اسیدی شده و مانع رشد باکتری های پاتوژن می شود. دکستران الیگوساکارید همچنین محرک کمپلمان های ایمنی بوده و به تقویت سیستم ایمنی نیز کمک می کند.
مکمل سین بیوفیت پی، علاوه بر پروبیوتیک و پری بیوتیک حاوی عصاره گیاه شیرین بیان می باشد و به صورت پودر مخلوط در خوراک عرضه شده است. پروبیوتیک های به کار رفته در این محصول شامل: لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس (Lactobacillus acidophilus)، لاکتوباسیلوس کازئی (Lactobacillus casei)، بیفیدوباکتریوم بیفیدوم (Bifidobacterium bifidum) و انتروکوکوس فاسیوم (Enterococous faecium) می باشند که مجموع آنها حداقل 1011×1 CFU در هر کیلوگرم می باشد. این پروبیوتیک ها حاوی آنزیم دکستراناز می باشند، بنابراین می توانند از پری بیوتیک موجود در این محصول، یعنی دکستران الیگوساکارید، برای تحریک رشد و فعالیت خود استفاده کنند. ویژگی این محصول کانت بالا و تنوع پروبیوتیک های آن است. هم چنین همراه ساختن این باکتری ها با پری بیوتیک اختصاصی دکستران شانس زنده ماندن و تاثیر آنها را بیشتر می کند. به علاوه عصاره گیاه شیرین بیان موجود در سین بیوفیت پی به دلیل مواد موثره خود از جمله تری ترپنوئیدها و سایر ترکیبات از جمله فلاونوئیدها دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بوده و سبب کاهش استرس های اکسیداتیو حاصل از عوامل فیزیکی و شیمیایی شده و در نتیجه باعث بهبود شاخص های بیوشیمیایی خون و عملکرد ارگان ها می گردد. شیرین بیان همچنین از طریق افزایش ترشح موکوس و فعالیت ضد پپسین خود سبب پیشگیری و بهبود زخم های گوارشی می گردد و به منظور پیشگیری از اسهال و عفونت ها و مشکلات گوارشی، بهبود هضم و جذب مواد مغذی و بهبود عملکرد گوارشی، تقویت فلور میکروبی، بهبود ضریب تبدیل خوراک و افزایش رشد و وزن پایان دوره ، تقویت سیستم ایمنی و بهبود پاسخ به واکسیناسیون و کاهش تلفات می توان از آن استفاده کرد.
این محصول در پاکت های یک کیلوگرمی بسته بندی شده است. جهت مصرف سین بیوفیت پی در جوجه گوشتی تا 21 روزگی: 200 گرم در هر تن خوراک و از 21 روزگی تا پایان دوره پرورش: 100 گرم در هر تن خوراک، در پولت تخم گذار و مادر تا 21 روزگی: 300 گرم در هر تن خوراک و از 21 روزگی تا پایان دوره پرورش: 200 گرم در هر تن خوراک، در مرغ تخم گذار و مادر در دوره تولید 100 گرم در هر تن خوراک، در بوقلمون، بلدرچین و شترمرغ تا 21 روزگی: 200 گرم در هر تن خوراک و از 21 روزگی تا پایان دوره پرورش: 100 گرم در هر تن خوراک، در مرغ اجداد: 200 گرم در تن خوراک توصیه می شود.
برای اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.
