جرب گوش یا Ear Mites یکی از شایعترین مشکلات پوستی و گوش در سگهاست که معمولاً توسط انگلهای ریز و میکروسکوپی به نام اوتودکتس سینوتیس (Otodectes cynotis) ایجاد میشود. این انگلها در محیط تاریک و گرم داخل کانال گوش زندگی میکنند، از سلولهای سطح پوست و ترشحات گوش تغذیه میکنند و با حرکات و تکثیرشان باعث التهاب، خارش شدید و عفونت ثانویه میشوند.
اگرچه جرب گوش بیماری خطرناک و تهدیدکننده زندگی نیست، اما در صورت عدم درمان میتواند باعث پارگی پرده گوش، کاهش شنوایی، عفونت قارچی و باکتریایی مزمن و حتی آسیبهای دائمی شود.
در این مقاله بهصورت کامل و مفصل درباره این مشکل آزاردهنده صحبت میکنیم تا بتوانید بهموقع آن را تشخیص دهید و از آن پیشگیری کنید.
جرب گوش چگونه ایجاد میشود؟
عامل اصلی جرب گوش، با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. این مایتها:
در کانال گوش سگ لانهگذاری میکنند، از چربیها و سلولهای سطحی تغذیه میکنند، به سرعت تکثیر میشوند ، باعث آزاد شدن مواد التهابی شده و گوش را حساس و دردناک میکنند.
نکته مهم این است که جرب گوش بسیار مسری است. تماس ساده با سگ بیمار، اشتراک جای خواب، اسباببازی یا حتی نوازش میتواند باعث انتقال شود.
سگهایی که در محیطهای شلوغ مثل پانسیونها، جایگاههای نگهداری یا پارکهای شلوغ رفتوآمد دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.
نشانههای جرب گوش در سگ
اگر سگ شما جرب گوش گرفته باشد، معمولاً مجموعهای از نشانههای زیر را مشاهده میکنید:
۱. خارش شدید گوش
سگ مرتباً گوش خود را با پنجه میخراشد یا سرش را به وسایل میکشد. این خارش بهقدری شدید است که گاهی باعث زخمهای باز در اطراف گوش میشود.
۲. تکان دادن مکرر سر
سگ سرش را محکم تکان میدهد، انگار چیزی داخل گوشش گیر کرده است.
۳. ترشحات تیره و شبیه قهوه
ترشحات سیاه، قهوهای یا شبیه پودر قهوه یکی از بارزترین نشانههاست. این ترشحات مخلوطی از خون خشک شده، چربی و فضولات مایتهاست.
۴. بوی بد از گوش
عفونت و التهاب باعث میشود بوی نامطبوعی از گوش سگ به مشام برسد.
۵. قرمزی و التهاب
داخل گوش به شدت قرمز، ملتهب و گاهی زخم شده است.
۶. حساسیت به لمس
سگ هنگام دست زدن به گوشش جیغ میزند یا سرش را عقب میکشد. این نشانه وجود درد است.
۷. کاهش شنوایی (در موارد شدید)
اگر جرب درمان نشود، التهاب و انسداد کانال گوش میتواند موقتاً شنوایی را کاهش دهد.
تشخیص جرب گوش
تشخیص قطعی باید توسط دامپزشک انجام شود. دامپزشک معمولاً:
- از اتوسکوپ برای دیدن داخل گوش استفاده میکند
- ترشحات را زیر میکروسکوپ بررسی میکند
- حضور مایتها یا تخمهایشان را تأیید میکند
نکته مهم این است که برخی بیماریها مثل عفونت قارچی، عفونت باکتریایی، آلرژی غذایی یا حساسیت پوستی علائمی شبیه جرب گوش دارند؛ بنابراین خوددرمانی ممکن است باعث اشتباه و بدتر شدن وضعیت شود.
روشهای درمان جرب گوش در سگ
درمان جرب گوش معمولاً ترکیبی از تمیز کردن گوش + داروهای ضد انگل + درمان عفونتهای احتمالی است.
در ادامه مراحل درمان را توضیح میدهیم:
۱. پاکسازی اولیه کانال گوش
اولین قدم، پاکسازی ترشحات ضخیم و مواد زائد است. این مرحله معمولاً توسط دامپزشک انجام میشود، اما در خانه نیز با مشورت متخصص میتوان ادامه داد.
تمیز کردن صحیح گوش باعث میشود دارو بهتر جذب شود، خارش و درد سگ کاهش یابد، محیط رشد مایتها از بین برود. برای پاکسازی، دامپزشک از محلولهای مخصوص شستوشو استفاده میکند.
2. اسپریها و داروهای ضد انگل
پس از پاکسازی، نوبت به استفاده از داروهای ضد انگل خارجی میرسد. یکی از محصولات جدید و مؤثر که در درمان جراحت و التهاب ناشی از انگلها کاربرد دارد، اسپریهای ترمیمکننده پوستی مانند ساناورا (Sanavera) است که معمولاً به کاهش التهاب، ترمیم زخمها و بهبود پوست کمک میکنند.
اسپری طبیعی ترمیم کننده ساناورا (Sanavera)
اسپری ساناورا با دارا بودن خواص ضد باکتریای و ضد التهابی موجب ترمیم زخم های پوستی به وجود آمده ناشی از جرب می شود.ساناورا از طریق مهار واسطه های التهابی موجب کاهش سیتوکاین های التهابی، رادیکال های ازاد و نیتریک اکساید شده و در نهایت به کاهش درد و التهاب منتج می شود. همچنین ترکیبات موثره ی موجود در این دارو مانند فلاوونوئید ها و فنولیک ها با دارا بودن خواص ضدباکتریایی از عفونت پوست جلوگیری می کند.
برای اطلاعات بیشتر راجع به داروی موضعی ساناورا اینجا را کلیک کنید.
برای خرید اسپری موضعی ساناورا اینجا را کلیک کنید.
۳. درمان عفونتهای ثانویه
در بسیاری از موارد، جرب گوش زمینه را برای عفونتهای قارچی و باکتریایی فراهم میکند.
دامپزشک در صورت نیاز:
آنتیبیوتیکهای موضعی یا خوراکی، قطرههای ضد قارچ و داروهای ضد التهاب تجویز خواهد کرد.
۴. درمان تمام حیوانات خانه
جرب گوش بسیار مسری است، بنابراین اگر چند حیوان خانگی دارید، باید همه آنها درمان شوند حتی اگر علائم ندارند.
مدت زمان درمان جرب گوش سگ چقدر است؟
معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته طول میکشد.
در موارد شدید ممکن است دوره درمان طولانیتر شود.
پیگیری و مراجعه مجدد به دامپزشک ضروری است تا وضعیت گوش ارزیابی شود.
آیا جرب گوش سگ به انسان منتقل میشود؟
بهطور کلی مایتهای گوش سگها در انسان پایدار نمیمانند.
ممکن است خارش خفیفی ایجاد کنند، اما قادر به زندگی و تکثیر در بدن انسان نیستند.
با این حال رعایت بهداشت، شستن دستها و تمیز کردن محیط توصیه میشود.
راههای پیشگیری از جرب گوش
پیشگیری معمولاً بسیار آسانتر و کمهزینهتر از درمان است. چند توصیه مهم:
۱. بررسی هفتگی گوشها
نگاه کردن به داخل گوش سگ برای مشاهده ترشحات یا قرمزی بهترین روش پیشگیری است.
۲. تمیز کردن منظم گوش
با سلیوشنهای مخصوص و ایمن، طبق توصیه دامپزشک.
۳. استفاده منظم از داروهای ضد انگل ماهانه
این داروها علاوهبر جرب گوش، از کک، کنه و بسیاری از انگلها جلوگیری میکنند.
۴. جلوگیری از تماس با حیوانات آلوده
در پارکها و پانسیونها مراقب باشید.
۵. حفظ بهداشت محیط
شستوشوی جای خواب، اسباببازیها و برسها.
نتیجه گیری
جرب گوش یک مشکل بسیار رایج در سگهاست که اگر زود تشخیص داده شود، درمان آن ساده و سریع است. اما در صورت بیتوجهی میتواند به عفونتهای پیچیده و دردناک تبدیل شود.
شما بهعنوان صاحب حیوان خانگی باید با نشانههای این بیماری آشنا باشید، بهموقع به دامپزشک مراجعه کنید و از محصولات درمانی استاندارد برای ترمیم و بهبود استفاده کنید.
