گرمازدگی سگ: علل، علائم و درمان استرس گرمایی

گرمازدگی یکی از مشکلات شایع و خطرناک برای سگ‌ها در فصل‌های گرم سال است، به‌ویژه در روزهایی که دمای هوا بالا می‌رود. برخلاف انسان‌ها، سگ‌ها توانایی محدودی برای تنظیم دمای بدن خود از طریق تعریق دارند و بیشتر از طریق نفس‌نفس زدن و تبادل گرما از پدهای پنجه‌هایشان خنک می‌شوند. این محدودیت باعث می‌شود که در برابر گرمای شدید آسیب‌پذیرتر باشند و در صورت عدم توجه، استرس گرمایی می‌تواند به عوارض جدی یا حتی مرگ منجر شود. این پست وبلاگ به بررسی علل، علائم، روش‌های کمک اولیه، پیشگیری و درمان گرمازدگی در سگ‌ها می‌پردازد و اطلاعات مفیدی برای صاحبان سگ‌های خانگی و دامپزشکان ارائه می‌دهد.

علت گرمازدگی سگ‌ها – دلایل مبتلا شدن سگ به استرس گرمایی چیست؟ 

گرمازدگی زمانی رخ می‌دهد که دمای بدن سگ به بیش از 40 درجه سانتی‌گراد برسد و بدن نتواند گرمای اضافی را دفع کند. برخلاف انسان‌ها که از طریق تعریق خنک می‌شوند، سگ‌ها عمدتاً از طریق نفس‌نفس زدن و تبادل گرما از پدهای پنجه‌هایشان دمای بدن خود را تنظیم می‌کنند. این روش در شرایط گرمای شدید یا رطوبت بالا کارایی کمتری دارد. 

عوامل اصلی گرمازدگی شامل موارد زیر هستند:

• اثر گرمای محیط بر استرس گرمایی:

قرار گرفتن در محیط‌های گرم و بدون تهویه مانند داخل خودرو، باکس‌های بسته یا حیاط بدون سایه می‌تواند به سرعت دمای بدن سگ را افزایش دهد. به عنوان مثال، دمای داخل یک خودرو پارک‌ شده حتی در یک روز معتدل می‌تواند در کمتر از 15 دقیقه به بیش از 40 درجه سانتی‌گراد برسد.

• فعالیت بدنی بیش از حد و بالا رفتن دمای بدن:

 ورزش یا پیاده‌روی طولانی در هوای گرم، به‌ویژه برای سگ‌های نژاد بزرگ، چاق یا دارای پوزه کوتاه، خطر گرمازدگی را افزایش می‌دهد.

• کم‌آبی یا دهیدراسیون سگ: 

کمبود دسترسی به آب تازه و خنک باعث کاهش توانایی بدن سگ در خنک شدن می‌شود.

• نژاد و شرایط بدنی: 

سگ‌های نژاد براکی‌سفالیک (پوزه کوتاه) مانند پاگ، بولداگ و باکسر، به دلیل ساختار تنفسی خاص خود، بیشتر در معرض خطر هستند. همچنین، سگ‌های چاق، مسن، بسیار جوان یا دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات قلبی یا تنفسی بیشتر مستعد گرمازدگی هستند.

• تغییر ناگهانی دما:

انتقال سگ از محیط خنک به محیط گرم، مانند سفر یا تغییر مکان، می‌تواند باعث استرس گرمایی شود.

نکته: گرما به‌ طور کلی برای سگ‌ها مناسب نیست، به‌ ویژه اگر محیط گرم و مرطوب باشد یا سگ در معرض فعالیت بدنی شدید قرار گیرد. بنابراین، مراقبت و پیشگیری در روزهای گرم امری ضروری است.

علائم گرمازدگی در سگ‌ها 

شناخت علائم گرمازدگی برای اقدام به‌ موقع و جلوگیری از عوارض جدی حیاتی است. این علائم ممکن است به‌ تدریج یا به‌ سرعت ظاهر شوند و شدت آن‌ها با دمای محیط و مدت قرار گرفتن در معرض گرما افزایش می‌یابد. علائم اصلی شامل موارد زیر هستند:

• نفس‌نفس زدن در اثر گرمازدگی:

نفس‌نفس زدن شدید و سریع یکی از اولین نشانه‌های گرمازدگی است. سگ‌ها از طریق نفس‌نفس زدن سعی می‌کنند گرمای بدن خود را دفع کنند، اما در شرایط استرس گرمایی شدید این روش کافی نیست.

• قرمزی لثه‌ها به خاطر کم آبی: 

لثه‌ها ممکن است قرمز روشن یا در موارد شدید بسیار کم‌رنگ شوند. این تغییر رنگ نشان‌دهنده اختلال در گردش خون یا کم‌آبی است. پوست خشک، کاهش خاصیت ارتجاعی پوست (با کشیدن پوست، به حالت عادی برنمی‌گردد) و غشاهای مخاطی خشک از نشانه‌های کم‌آبی هستند.

• استفراغ در اثر گرمای بیش از حد: 

استفراغ، گاهی همراه با خون، می‌تواند به دلیل آسیب به دستگاه گوارش در اثر گرمای بیش از حد رخ دهد.

• مشکلات گوارشی ناشی از استرس گرمایی: 

اسهال (گاهی خونی) و نفخ شکمی از عوارض گوارشی گرمازدگی هستند که به دلیل التهاب یا آسیب به پوشش روده ایجاد می‌شوند.

مکمل سین بیوتیک MLC محصول شرکت ماکیان دام پارس، یک مکمل سین‌بیوتیک (ترکیب پروبیوتیک و پری‌بیوتیک) ویژه انواع حیوانات خانگی از جمله سگ، گربه و پرندگان زینتی است. این محصول شامل میلیون ها باکتری مفید می باشد، که برای بهبود سلامت گوارش، افزایش جذب مواد مغذی، تقویت سیستم ایمنی و کاهش بیماری های عفونی و اسهال در سگ ها توصیه می شود. این مکمل به صورت پودر محلول در آب، قابل مصرف روزانه است و فرمولاسیون آن مناسب تمام سنین و نژادهای سگ می باشد. برای درمان عوارض و آثار منفی ناشی از استرس های گرمایی و محیطی (به خصوص عوارض گوارشی) از این مکمل سین بیوتیک استفاده می شود.

برای اطلاعات بیشتر راجع به مکمل سین بیوتیک MLC کلیک کنید

برای خرید مکمل پروبیوتیک سگ MLC کلیک کنید

1. بیماری قلبی: ضربان قلب سریع (تاکی‌کاردی) و فشار بر سیستم قلبی-عروقی می‌تواند نشانه‌ای از استرس گرمایی باشد.
2. بیماری کبد: گرمای بیش از حد می‌تواند به کبد آسیب برساند و باعث استرس اکسیداتیو و نارسایی کبدی شود.
3. بیماری کلیه: کم‌آبی شدید و کاهش جریان خون می‌تواند به آسیب حاد کلیوی منجر شود.
4. سیستم انعقادی: گرمازدگی شدید ممکن است باعث اختلالات انعقادی مانند انعقاد داخل عروقی منتشره (DIC) شود که خطر خونریزی داخلی را افزایش می‌دهد.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید فوراً اقدام کنید، زیرا گرمازدگی می‌تواند در کمتر از یک ساعت به مرگ منجر شود.

کمک‌های اولیه برای رفع استرس گرمایی سگ‌ها

اگر مشکوک به گرمازدگی در سگ خود هستید، اقدامات اولیه می‌توانند جان او را نجات دهند. این اقدامات باید با دقت و بدون ایجاد استرس اضافی انجام شوند:

• انتقال به محیط خنک: سگ را به سرعت به مکانی سایه‌دار یا دارای تهویه مطبوع منتقل کنید.
• خنک کردن تدریجی: با استفاده از آب ولرم (نه یخ یا آب سرد) بدن سگ را خنک کنید. می‌توانید از آب پاش، حوله مرطوب یا اسفنج برای خیس کردن نواحی زیر شکم، زیر بغل و پاها استفاده کنید. از قرار دادن سگ در آب یخ یا پوشاندن کامل بدن با حوله خیس خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند گرما را در بدن نگه دارد یا باعث شوک شود.
• تأمین آب: به سگ آب خنک (نه سرد) بدهید، اما او را مجبور به نوشیدن نکنید. مقدار کم آب را به‌ تدریج ارائه دهید تا از استفراغ جلوگیری شود.
• استفاده از پنکه یا تهویه: قرار دادن سگ در مقابل پنکه یا در محیطی با جریان هوای خنک به کاهش دمای بدن کمک می‌کند.
• تماس با دامپزشک: حتی اگر علائم بهبود یافتند، فوراً با دامپزشک تماس بگیرید، زیرا عوارض داخلی ممکن است تا ساعت‌ها یا روزها ظاهر نشوند.

پیشگیری از گرمازدگی در سگ‌ها

پیشگیری از گرمازدگی بهترین راه برای محافظت از سگ‌های خانگی است. با رعایت نکات زیر می‌توانید خطر گرمازدگی را به حداقل برسانید:

• کنترل وزن سگ: 

سگ‌های چاق بیشتر در معرض گرمازدگی هستند. با مشورت دامپزشک، برنامه‌ای برای حفظ وزن سالم سگ تنظیم کنید.

• کوتاه کردن موها:

 در فصل گرما، موهای بلند و ضخیم سگ را کوتاه کنید تا تبادل گرما راحت‌تر انجام شود. این کار به‌ویژه برای نژادهای پشمالو مهم است.

• سگ را در ماشین رها نکنید (به‌ویژه در روزهای گرم):

حتی با پنجره‌های نیمه‌باز، دمای داخل خودرو می‌تواند به‌سرعت به سطوح خطرناک برسد. هرگز سگ خود را در ماشین پارک‌شده تنها نگذارید.

• استفاده از قلاده کتفی به جای قلاده گردنی: 

قلاده کتفی فشار کمتری به گلو وارد می‌کند و نفس‌نفس زدن را برای سگ آسان‌تر می‌کند، به‌ویژه برای نژادهای براکی‌سفالیک.

• پیاده‌روی و هواخوری منظم با سگ:

پیاده‌روی را به ساعات خنک‌تر روز (صبح زود یا عصر) محدود کنید و همیشه آب تازه همراه داشته باشید.

درمان گرمازدگی سگ 

درمان گرمازدگی توسط دامپزشک باید سریعا” انجام شود تا از عوارض بلندمدت جلوگیری شود. مراحل درمان شامل موارد زیر هستند:

1. خنک کردن تدریجی سگ: دامپزشک با استفاده از مایعات خنک، فن یا سرم‌تراپی دمای بدن سگ را به‌تدریج کاهش می‌دهد. این کار باید با دقت انجام شود تا از افت ناگهانی دما (هیپوترمی) جلوگیری شود.
2. مراجعه به دامپزشک: حتی پس از بهبود علائم اولیه، معاینه توسط دامپزشک ضروری است. گرمازدگی می‌تواند به اندام‌های داخلی مانند کلیه‌ها، کبد و قلب آسیب برساند.
3. تشخیص با انجام آزمایشات: آزمایش خون و ادرار برای بررسی عملکرد اندام‌ها و شناسایی عوارض احتمالی مانند نارسایی کلیوی یا مشکلات انعقادی توصیه می‌شود.
4. مکمل‌های پروبیوتیک سگ: مشکلات گوارشی مانند اسهال و استفراغ که در اثر گرمازدگی ایجاد می‌شوند، می‌توانند تعادل میکروبی روده را مختل کنند. استفاده از مکمل‌های پروبیوتیک مانند سین‌بیوتیک MLC، محصول شرکت ماکیان دام پارس، می‌تواند به بهبود سلامت روده و تقویت سیستم گوارشی سگ کمک کند. این محصول به‌ ویژه برای سگ‌هایی که پس از گرمازدگی دچار اسهال یا استفراغ شده‌اند، توصیه می‌شود.

نتیجه‌گیری

گرمازدگی در سگ‌ها یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به آگاهی و اقدام سریع دارد. با شناخت علائم، انجام کمک‌های اولیه و رعایت نکات پیشگیرانه، می‌توانید از سلامت سگ خود در برابر گرمای شدید محافظت کنید. استفاده از مکمل‌های پروبیوتیک مانند سین‌بیوتیک MLC می‌تواند به بهبود مشکلات گوارشی ناشی از گرمازدگی کمک کند و نقش مهمی در بازیابی سلامت سگ ایفا کند. همیشه در صورت مشاهده علائم گرمازدگی، فوراً با دامپزشک تماس بگیرید و از اقدامات خودسرانه بدون مشورت حرفه‌ای خودداری کنید.