اکثر طیور می توانند در درجه حرارت های محیطی بین 15 تا 25 درجه سانتی گراد، دمای بدن خود را ثابت نگه دارند. در این بازه دمایی طیور گرمای بیشتری تولید می کنند یا گرمای اضافی بدن خود را دفع می کنند تا دمای بدنشان را ثابت نگه دارند.
دمای بدن طیور به طور طبیعی بالا و حدود 40 درجه سانتی گراد می باشد که این دمای بالا در تابستان که پرنده تلاش می کند گرمای اضافی را دفع کند، می تواند مشکل ساز باشد اما در فصل سرما به پرنده کمک می کند که علی رغم سرمای هوا، فعال بماند ولی با این که طیور معمولا سرما را بهتر از گرما تحمل می کنند، در فصل سرما نباید از آنها غافل شد.
استرس سرمایی طولانی مدت می تواند منجر به کاهش عملکرد و افزایش تلفات در طیور شود.
استرس سرمایی در طیور چیست؟
اگر دمای هوا به آرامی کاهش پیدا کند، پرنده با افزایش متابولیسم و انتقال انرژی به پوست، دمای بدنش را ثابت نگه می دارد اما در شرایطی که هوای محیط خیلی سرد باشد، مقدار گرمایی که پرنده از دست می دهد از گرمایی که تولید می کند بیشتر خواهد بود؛ در نتیجه دچار استرس سرمایی می شود.
در حقیقت، استرس سرمایی در طیور وضعیتی است که طی آن دمای داخلی بدن از دمایی که برای تولید گرما از طریق متابولیسم ضروری است پایین تر می آید.
چه عواملی منجر به استرس سرمایی در طیور می شوند؟
- افزایش نیاز به انرژی: با کاهش دما، پرنده به گونه ای رفتار می کند که بهتر بتواند انرژی را ذخیره کند اما وقتی دمای هوا به صفر درجه نزدیک می شود، پرنده برای حفظ عملکرد خود به انرژی بیشتری نیاز دارد و درگیر استرس سرمایی می شود.
- کاهش شدید و ناگهانی دمای هوا: اگر کاهش دمای هوا تدریجی باشد، پرنده فرصت انطباق با سرما را خواهد داشت اما با کاهش ناگهانی دما نمی توانند با شرایط تطبیق پیدا کنند و استرس سرمایی اتفاق می افتد.
- سن: پرنده های خیلی جوان یا پیرتر به دلیل متابولیسم کمتر، بیشتر به استرس سرمایی حساس می باشند.
- رژیم: رژیم غذایی که پروتئین و انرژی کافی نداشته باشد می تواند گله را مستعد استرس سرمایی کند.
- وزن: پرنده هایی که کمبود وزن دارند به استرس سرمایی حساس ترند.
- وضعیت سلامت: پرنده هایی که درگیر بیماری هستند، بیشتر مستعد استرس سرمایی می باشند.
استرس سرمایی چه اثراتی بر طیور دارد؟
- پرهای ژولیده
- کاهش جریان خون در پا و تاج
- لرزیدن که منجر به از دست رفتن انرژی، کاهش وزن و وضعیت بد سلامتی می گردد
- تضعیف ایمنی و افزایش حساسیت به بیماری ها
چه توصیه هایی برای محافظت از طیور در فصل سرما وجود دارد؟
- تامین برق و سوخت مورد نیاز برای ایجاد گرمایش در سالن های پرورش
- تامین دان، دارو، واکسن و سوخت به میزان کافی
- اطمینان از عملکرد صحیح تجهیزات حرارتی
- جلوگیری از نفوذ آب و افزایش رطوبت دان
- تهویه مناسب و حفظ تعادل دمایی
- تنظیم جیره غذایی مناسب فصل زمستان
- مدیریت کود و بستر
هم چنین از آنجاییکه استرس سرمایی منجر به تضعیف سیستم ایمنی و افزایش حساسیت به بیماری ها می شود، می توان از داروی کاملا طبیعی ایمونوپروپوفیت استفاده نمود. این محصول حاوی عصاره های شیرین بیان، پروپولیس و اکیناسه است و منجر به تقویت ایمنی سلولی و همورال می شود. مقاومت طیور را به انواع بیماری ها افزایش داده و منجر به کاهش تلفات می گردد.
