انتقال هاری در انسان
هاری یک بیماری ویروسی منتقل شونده از حیوانات به انسان (زئونوز) است. هاری کشنده اما قابل پیشگیری است. این بیماری از طریق گاز گرفتن یا خراشیدن توسط حیوانات آلوده به انسان ها و حتی حیوانات دیگر منتقل می شود. لیس زدن زخم ها یا پوست خراشیده شده یا آسیب دیده توسط حیوان آلوده به هاری و یا تماس بزاق آلوده به ویروس، با مخاط داخل دهان و بینی می تواند باعث منتقل شدن بیماری هاری شود اما ویروس نمیتواند از پوست سالم عبور کند.
هر پستانداری میتواند ویروس را در خود نگه دارد و انتقال دهد، اما پستانداران کوچکتر، مانند جوندگان، به ندرت به هاری مبتلا میشوند یا آن را منتقل میکنند. خرگوشها نیز به احتمال زیاد هاری را منتقل نمیکنند. راکونها، کایوتها، خفاشها، بزمجهها و روباهها حیواناتی هستند که احتمال بیشتری برای انتقال ویروس دارند. سگ ها عامل انتقال ۹۵ درصد از بیماری هاری به انسان می باشند.
شایع ترین حیواناتی که هاری را منتقل می کنند:
سگ
شغال
روباه
خفاش
گربه
راکون
علائم هاری در انسان
از آن جایی که ویروس هاری وارد سیستم عصبی مرکزی می شود، باعث التهاب حاد مغز. کما و مرگ می شود. دو نوع هاری وجود دارد. نوع اول که در اغلب موارد رخ میدهد ، هاری خشمگین است که فرد مبتلا دچار بیشفعالی و ترس از آب (آب هراسی) میشود. نوع دوم، هاری فلجی یا “خاموش” نامیده میشود که 20% موارد هاری در انسان را شامل می شود نسبت به نوع خشمگین، روند کندتری دارد و در آن فلج شدن ماهیچه ها از سمت محل زخم شروع شده به تدریج فرد دچار کما و در نهایت مرگ میشود. دریافت فوری مراقبتهای پزشکی پس از قرار گرفتن در معرض هاری بسیار حیاتی است.
علائم هاری در انسان شامل یک یا چند مورد از موارد زیر است:
احساس اضطراب یا انرژی بسیار زیاد
مشکل در بلعیدن یا تنفس
بیخوابی
سردرگمی
بیقراری
هذیان
توهم (دیدن چیزهایی که وجود ندارد)
آبهراسی (ترس از آب)
ترشح بیش از حد بزاق
تشنج
مراقبت از زخم، تزریق گلوبولین ایمنی انسانی هاری و دریافت دوزهای واکسن هاری باید در اسرع وقت پس از مواجهه شدن با ویروس هاری انجام شود. این مراقبت برای جلوگیری از توسعه بیماری ضروری است و اگر به موقع انجام شود، تقریباً ۱۰۰٪ مؤثر است.
عکس بیماری هاری در انسان
علائم هاری در سگ
در نوع خشمگین هاری، این حالت حیوان عصبی میشود و با کوچکترین تحریک از دندانها و پنجههای خود به شدت و به طور خشونتآمیز استفاده کند. در این حالت سگ هوشیار و نگران است و مردمک چشم ها گشاد میشوند. سگ های آلوده شده ترس خود از دیگر حیوانات و انسان ها از دست میدهند. تولهها به دنبال انسانها میروند و بیش از حد بازیگوش میشوند، اما زمانی که نوازش میشوند، گاز میگیرند و در عرض چند ساعت به حیوانات وحشی تبدیل میشوند. با پیشرفت بیماری، تشنج و عدم هماهنگی عضلانی شایع میشود و در نهایت مرگ به علت فلج پیشرفته رخ میدهد.
نوع فلجی هاری معمولاً شامل فلج شدن عضلات گلو و فک حیوان است که اغلب با پایین افتادن فک حیوان، ترشح بیش از حد بزاق و ناتوانی در بلعیدن همراه است. این حیوانات به ندرت سعی در گاز گرفتن دارند.
تشخیص بیماری دشوار است، به ویژه در مناطقی که هاری نادر است. مراحل اولیه هاری میتواند به راحتی با سایر بیماریها یا تمایلات طبیعی پرخاشگرانه اشتباه گرفته شود. تشخیص هاری باید با آزمایشهای آزمایشگاهی تایید شود. حیوان باید کشته شود و باقیماندهها برای تحلیل آزمایشگاهی ارسال شود.
مدت زمان بروز علائم هاری
علائم هاری معمولاً بین ۳ تا ۱۲ هفته پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر میشوند، اما این علائم ممکن است پس از چند روز یا حتی چند ماه یا سالها بعد نیز بروز کنند. دو هفته پس از بروز اولین علائم شکل شدید بیماری ظاهر می شود، زمانی که علائم بالینی هاری ظاهر شدند، این بیماری تقریباً همیشه کشنده است و درمان های انجام شده پس از آن صرفا حمایتی هستند. تا کنون کمتر از ۲۰ مورد نجات انسان از هاری با علائم بالینی در دنیا ثبت شده است.
واکسن هاری گربه
با توجه به اینکه اغلب همه سگ ها را به عنوان عامل اصلی انتقال هاری می شناسند ممکن است صاحبین گربههای خانگی فکر کنند واکسیناسیون علیه هاری برای گربههای خانگی ضروری نیست. هرچند ممکن است گربه شما از خانه خارج نشود اما احتمال ورود حیوانات دیگر، گربه های آلوده دیگر، خفاش یا جوندگان به خانه وجود دارد. تمام سگها و گربهها بین ۱۲ تا ۱۶ هفته باید علیه هاری واکسینه شوند. برنامه واکسیناسیون هاری در گربهها بسته به نوع واکسن استفادهشده متفاوت است. عواقب هاری بسیار جدی و خطرناک است و نباید در این مورد ریسک کرد. بهترین و تنها راه برای اطمینان از اینکه گربهتان به طور کامل در برابر هاری محافظت شده است، واکسیناسیون است.