معرفی بیماری های رایج زنبور عسل

زنبورها علاوه بر تولید عسل، برای گرده افشانی محصولات کشاورزی، از محصولات زراعی گرفته تا میوه‌های درختی و آجیل‌ها و انواع توت‌ها ضروری هستند. سه چهارم محصولات کشاورزی جهان نیاز به گرده افشانی توسط حشرات دارند و زنبورها حشرات اصلی گرده افشان هستند.

زنبورها، مانند همه حیوانات از جمله انسان، در برابر باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها آسیب‌پذیر هستند. هنگامی که در وضعیت سلامت و تغذیه مطلوب باشند، مقاومت آنها در برابر عوامل نامطلوب بیشتر است.

این بیماری ها می توانند از یک مزاحمت جزئی که ممکن است تولید عسل را کاهش دهد تا شرایطی که به سرعت کلنی‌ها را از بین می‌برد، متغیر باشند. معمولاً می‌توان آنها را به بیماری‌های نوزادان یا بیماری‌های زنبورهای بالغ تقسیم کرد، اما تعداد کمی مانند واروا بر هر دو تأثیر می‌گذارند.

معرفی بیماری های رایج زنبور عسل

1. بیماری های باکتریایی

• لوک آمریکایی زنبورعسل (American foulbrood of honey bees)

یک بیماری جدی زنبورهای عسل است. این بیماری توسط یک باکتری اسپورزا به نام Paenibacillus larvae ایجاد می‌شود. این بیماری در سراسر جهان رخ می‌دهد. در کندوهای آلوده، کلنی به دلیل خالی بودن سلول‌ها، ظاهری لکه‌دار دارد، ممکن است بوی خاصی داشته باشد و لاروهای کلنی نیز لزج هستند. هنگامی که سلول‌های لارو آلوده باز می‌شوند، حاوی مایعی به رنگ قهوه‌ای مایل به کرم تا تیره هستند. با استفاده از خلال دندان یا چوب کبریت برای بررسی سلول لارو در حین بازرسی، می‌توان لارو مرده را به همراه رشته‌های مایع چسبناک و نخی قهوه‌ای تیره از سلول آن بیرون کشید.

• لوک اروپایی زنبورعسل (European foulbrood of honey bees)

این بیماری توسط باکتری Melisococcus plutonius ایجاد می‌شود. مانند لک آمریکایی، در این بیماری نیز باکتری‌های لاروها را می‌کشند و سلول‌های خالی را در شان باقی می‌گذارند. این بیماری می‌تواند توسط زنبورهایی که به عنوان لارو از عفونت جان سالم به در برده‌اند و باکتری‌ها را در مدفوع خود پخش می‌کنند، پخش شود.

2. بیماری های قارچی

• بیماری نوزاد گچی (Chalkbrood)

این بیماری توسط قارچ آسکوسفرآ آپیس (Ascosphaera apis) ایجاد می‌شود. لاروهای مبتلا می‌میرند و خشک می‌شوند و به یک گچ سفید یا خاکستری سفت تبدیل می‌شوند. این بیماری در بسیاری از کلنی‌ها، به ویژه در بهار، رایج است. به طور کلی خیلی مهم تلقی نمی‌شود، اما به طور غیرمعمول ممکن است باعث مرگ بخش قابل توجهی از نوزادان شود. کنترل این بیماری توسط بهبود تهویه، تعویض قاب های آلوده و کاهش رطوبت کلنی صورت می گیرد.

• بیماری نوزما (Nosema disease)

این بیماری توسط قارچ میکروسپوریدیایی نوزما آپیس (Nosema apis) ایجاد می‌شود. این انگل به روده حمله می‌کند و عمر زنبورهای آلوده را کوتاه می‌کند و همچنین موجب کاهش فعالیت جمع آوری عسل توسط زنبورها می گردد. این انگل هاگ‌هایی تولید می‌کند که برای چندین سال عفونی باقی می‌مانند و ممکن است از طریق اسهال خونی شیوع پیدا کنند.

3. بیماری های ویروسی

ویروس‌ها معمولاً از طریق کنه‌ها یا تماس مستقیم بین زنبورها منتقل می‌شوند.

• ویروس بال چروکیده (Deformed Wing Virus – DWV)

علائم این بیماری در اواخر تابستان و پاییز ظاهر می‌شوند و سبب کاهش طول عمر زنبورها می گردد. بال‌ها اغلب تغییر شکل یافته و کنده می‌شوند و زنبورهای مبتلا نمی‌توانند پرواز کنند. شکم زنبورهای مبتلا معمولاً تغییر رنگ داده و کوتاه می‌شود. زنبورهای نگهبان ممکن است زنبورهای تغییر شکل یافته را از کندو خارج کنند.

این ویروس مستقیماً توسط کنه واروآ (Varroa destructor) به زنبورهای عسل منتقل می‌شود. با افزایش تعداد کنه واروآ، شیوع ویروس نیز افزایش می‌یابد.

• ویروس‌های دیگر مانند Acute Bee Paralysis Virus (ABPV) که کمتر شایع هستند نیز می‌توانند باعث فلجی و مرگ زنبورها شوند.

4. آفت ها

گاهی اوقات زنبورهای عسل هنگام جستجوی غذا در معرض آفت‌کش‌ها قرار می‌گیرند. اگر آلودگی زنبورها با آفت‌کش‌ها رخ دهد، تعداد کارگران کاهش می‌یابد. علاوه بر این، آفت‌کش‌ها می‌توانند وارد کندو و منابع غذایی درون کندو شوند. اگر زنبورهای عسل بدون هیچ گونه علائم بیماری آشکاری در حال مرگ باشند، ممکن است آلودگی به آفت‌کش‌ها رخ داده باشد. اولین قدمی که باید در صورت امکان برداشته شود، کاهش استفاده از آفت‌کش‌ها در نزدیکی کندوها و گل‌هایی است که زنبورها از آنها تغذیه می‌کنند.

5. بیماری کنه زنبور عسل

• آکاراپیوز زنبورهای عسل (Acarapisosis of honey bees)

توسط یک کنه میکروسکوپی به نام Acarapis woodi یا کنه نای ایجاد می‌شود، این کنه یک انگل داخلی سیستم تنفسی زنبورهای بالغ است که از همولنف تغذیه می‌کند. زنبورهای بالغ تازه از تخم درآمده بیشترین حساسیت را دارند و تشخیص بیماری با مشاهده کنه‌ها در نای است. زنبورهایی که به شدت آلوده هستند، عمر کوتاهی دارند و کلونی‌های آلوده به احتمال زیاد در بهار می‌میرند.

• کنه واروا (Varroa destructor)

این کنه ها از مهم ترین عوامل بیماری زا در زنبورستان ها و جدی ترین آفت زنبورهای عسل در سراسر جهان هستند. این کنه می‌تواند طیف وسیعی از ویروس‌های زنبور عسل را منتقل کند که می‌توانند به سرعت کلنی‌ها را از بین ببرند و جمعیت آن ها کاهش دهند. این ویروس‌ها شامل ویروس فلج حاد زنبور، ویروس بال تغییر شکل یافته، ویروس زنبور کشمیر و ویروس فلج آهسته هستند.

• سوسک کوچک کندو (Small Hive Beetle – Aethina tumida)

سوسک کوچک کندو انگل کلنی‌های زنبور عسل است. سوسک‌های بالغ از لارو، گرده، عسل و لارو زنبور تغذیه می‌کنند. سوسک ماده بالغ تخم‌های خود را در کندو می‌گذارد. لاروها از تخم بیرون می‌آیند و از لارو، گرده و عسل تغذیه می‌کنند، سپس کندو را ترک می‌کنند تا در خاک شفیره شوند، جایی که سوسک‌های بالغ از تخم بیرون می‌آیند و سپس برای جستجوی کندوهای جدید پرواز می‌کنند. بنابراین، گسترش می‌تواند سریع باشد، زیرا سوسک‌های بالغ برد چندین کیلومتری دارند. وقتی آلودگی زیاد باشد، زنبورها ممکن است کندو را ترک کنند. در کندوهای آلوده عسل تخمیر شده و بوی ترشیدگی می دهد.

• آلودگی به تروپیلا لاپس (Tropilaelaps infestation)

این بیماری توسط کنه های جنس Tropilaelaps ایجاد می شود. این کنه‌ها انگل‌های خارجی هستند که از لارو (لارو و شفیره زنبور) تغذیه می‌کنند و باعث ایجاد الگوی نامنظمی از لاروهای بسته و باز و همچنین بدشکلی در زنبورهای بالغ می‌شوند. آنها از طریق تماس مستقیم از زنبوری به زنبور دیگر یا با حرکت لاروها منتقل می‌شوند. آنها به اندازه کافی بزرگ هستند که با چشم غیرمسلح دیده می‌شوند. این کنه همچنین سبب ضعف عمومی و بدشکلی زنبورها می شود و در نهایت منجر به کاهش شدید جمعیت کلنی و افزایش تلفات می گردد.

برای پیشگیری و کمک به درمان بیماری های شایع زنبور عسل استفاده از مکمل سین بیوتیک MLC توصیه می گردد. مکمل سین بیوتیک MLC حاوی ترکیب قدرتمندی از میلیون ها باکتری مفید اختصاصی است که ضمن بازسازی و تنظیم فلور میکروبی روده، موجب بهبود هضم و جذب مواد غذایی، تقویت سیستم ایمنی زنبورها می گردد.

جهت اطلاعات بیشتر مکمل سین بیوتیک MLC اینجا را کلیک کنید.

برای خرید مکمل سین بیوتیک MLC اینجا را کلیک کنید.

این محصول با مکانیسم های چندگانه باعث افزایش تولید عسل در زنبور عسل می شود و همچنین از طریق چند مکانیسم همزمان از زنبور عسل در برابر اثرات زیان بار آفت کش ها محافظت می کند. پروبیوتیک بکار رفته در محصول،ترکیبات سمی را تجزیه و به مواد کم ضررتر تبدیل می کنند و از سوی دیگر، با اتصال به آفت کش ها از جذب مستقیم آنها در بدن زنبور جلوگیری می کند . این عملکرد چندجانبه موجب تقویت ایمنی، کاهش مرگ ومیر و افزایش سالمت کلی کندو در شرایط مواجهه با آفت کش ها می شود.