سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرد که استفاده از آنتی بیوتیک در حیوانات سالم باعث گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی (AMR) می شود. بسیاری از مرغداری ها و دامپروری ها برای افزایش رشد و پیشگیری از بیماری حیوانات خود به آنها آنتی بیوتیک می دهند. این سازمان توصیه می کند که دامپروران و صنایع غذایی حیوانی استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها را به شکل بی رویه برای تقویت رشد و پیشگیری از بیماری در حیوانات سالم متوقف کنند. در بسیاری از کشورها، بیش از 70 درصد از کل مصرف آنتی‌بیوتیک‌های مهم پزشکی در بخش حیوانات است که عمدتاً برای ارتقای رشد در حیوانات سالم استفاده می شود.
هدف این دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی کمک به حفظ اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها است زیرا ممکن است اگر مقاومت باکتریایی در حیواناتی که گوشت، شیر و تخم مرغ آن ها را مصرف می کنیم به وجود آید این مقاومت به انسان هم منتقل شود. از طریق کاهش مصرف غیرضروری آنتی بیوتیک ها در حیوانات می توان به این هدف رسید.
معایب استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک در حیوانات
استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک ها در حیوانات پیامدهای منفی قابل توجهی برای سلامت عمومی، محیط زیست و اقتصاد دارد که به 4 مورد از آنها اشاره می شود:
- مقاومت آنتی بیوتیکی (AMR): استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها در حیوانات منجر به شکل گرفتن باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک می شود و درمان عفونت ها در حیوانات و انسان ها را سخت تر می کند. این باکتری های مقاوم می توانند از طریق زنجیره غذایی و محیط پخش شوند.
- وارد شدن باقی مانده آنتی بیوتیک در محصولات حیوانی: باقی مانده آنتی بیوتیک ها در گوشت، شیر و تخم مرغ می تواند خطراتی برای سلامتی مصرف کنندگان داشته باشد، از جمله واکنش های آلرژیک و مسمومیت.
- اختلال در میکروبیوتای روده: آنتی بیوتیک ها در میکروبیوتای طبیعی روده ی حیوانات تغییر ایجاد می کنند که می تواند بر هضم و عملکرد سیستم ایمنی تأثیر منفی بگذارد و منجر به ضعیف شدن دام شود.
- آلودگی محیط زیست: آنتی بیوتیک های دفع شده توسط حیوانات، خاک و آب را آلوده می کنند و بر اکوسیستم تأثیر مخرب می گذارند و باعث انتشار ژن های مقاوم در محیط می شوند.
مقاومت آنتی بیوتیکی در حیوانات چگونه ایجاد می شود؟
استفاده نادرست یا استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها در حیوانات منجر به ایجاد باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک و ژن های مقاوم به آنتی بیوتیک در بدن حیوان شده است که می توانند تبدیل به یک بیماری شود که از حیوانات به انسان ها منتقل می شوند.
استفاده از آنتی بیوتیک ها در دامپروری برای درمان در هنگام بیماری و برای پیشگیری از بیماری حیوانات در زمانی که حداقل ابتلای یکی از آنها به عفونت بالینی تشخیص داده شده است، در بسیاری از کشور ها رایج است. آنتی‌بیوتیک‌ها ابزار بسیار مهمی برای درمان بیماری‌های حیوانات و انسان ها و محافظت از سلامت و رفاه حیوانات هستند.
با این حال، استفاده غیر مسئولانه و غیر منطقی از آنتی بیوتیک ها، ممکن است منجر به مقاومت آنتی بیوتیکی شود که ممکن است بر سلامت انسان ها، حیوانات و محیط زیست تأثیر منفی و مخربی بگذارد.
کشور های مختلف هر کدام قوانین و مقررات خاص خود را در مورد استفاده از آنتی بیوتیک در حیوانات اجرا می کنند. برای مثال در بعضی کشور های شمال اروپا استفاده مصرف آنتی بیوتیک ها بطور چشمگیری کاهش یافته است.
افزایش استفاده از آنتی بیوتیک ها موضوعی نگران کننده برای تمام کشور های جهان است زیرا مقاومت آنتی بیوتیکی به عنوان یک تهدید جدی برای زندگی انسان ها و حیوانات در آینده شناخته شده است. سطوح رو به رشد باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک در محیط می تواند تعداد عفونت های مقاوم به دارو را افزایش دهد.
بیماری‌های مزمن باکتریایی عامل اصلی مرگ و میر در حیوانات هستند و آینده ای بدون آنتی‌بیوتیک‌های مؤثر، اساسا زندگی انسان مدرن و همچنین علم دامپزشکی را تغییر خواهد داد.
چگونه مقاومت آنتی بیوتیکی را در دام، طیور و حیوانات خانگی کاهش دهیم؟
طیف گسترده ای از اقدامات مختلف برای کاهش این مقاومت ضدمیکروبی وجود دارد. به عنوان مثال پیشگیری از ایجاد عفونت ها در مرغداری ها و دامداری ها، استریل سازی محیط زندگی، کنترل عفونت پس از جراحی در حیوانات خانگی نظیر سگ و گربه، تجویز نکردن آنتی بیوتیک به صورت بی رویه و استفاده از گیاهان دارویی برای پیشگیری از بروز عفونت های باکتریایی، می توانند از بروز این مشکلات جلوگیری کنند.
دوره های آنتی بیوتیک نباید بی جهت طولانی باشد. حتما قبل از استفاده از آنتی بیوتیک با دامپزشک مشورت نمایید.
مکانیسم توسعه مقاومت آنتی بیوتیکی
مقاومت آنتی بیوتیکی که اغلب به عنوان مقاومت ضد میکروبی یا AMR نیز نامیده می شود، زمانی رخ می دهد که آنتی بیوتیک ها در غلظت های بسیار کم برای مهار رشد باکتری ها استفاده شوند. این امر باعث ایجاد پاسخ های سلولی در باکتری ها می شود که به آنها اجازه زندگی کردن در حضور آنتی بیوتیک را می دهد.
در مرحله بعد این باکتری‌ها می‌توانند تکثیر شده و ژن‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک خود را به نسل‌های دیگر انتقال دهند. در نتیجه شیوع آنها را افزایش داده می شود و منجر به عفونت‌هایی شود که دیگر با آنتی‌بیوتیک‌های قبلی قابل درمان نیستند.
بیماری‌های عفونی سومین علت مرگ و میر در اروپا هستند. اگر در آینده آنتی‌بیوتیک‌ها اثر خود را از دست بدهند، مشکلات فراوانی در پزشکی و دامپزشکی مدرن به وجود می آید.
آریوبیوتیک اولین آنتی بیوتیک گیاهی
شرکت دانش بنیان ماکیان دام پارس با تولید اولین آنتی بیوتیک گیاهی با نام “آریوبیوتیک” که حاصل 5 سال تحقیق و توسعه می باشد، قدمی مثبت در راستای کاهش استفاده از داروهای شیمیایی و مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها در حیوانات برداشته است. این دارو که در درمان عفونت های باکتریایی کابرد دارد،بر پایه ترکیبات موثره گیاهی در جهت کاهش مصرف ترکیبات شیمیایی در پرورش حیوانات، افزایش تولیدات آن ها و ارتقا سلامت جامعه فرموله شده است.
برای دریافت اطلاعات بیشتر راجع به آنتی بیوتیک گیاهی آریوبیوتیک اینجا را کلیک کنید.
