داروهای ضد میکروبی شامل آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد ویروس، ضد قارچ و ضد انگل می باشند و از آنها برای پیشگیری و درمان بیماری های عفونی در انسان ها، حیوانات و گیاهان استفاده می شود. مقاومت ضد میکروبی (AMR) زمانی اتفاق می افتد که باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها و انگل ها دیگر به این داروها پاسخ ندهند. به دنبال مقاومت دارویی، آنتی بیوتیک ها و سایر داروهای ضدمیکروبی بی اثر می شوند و در نتیجه درمان عفونت ها سخت یا غیر ممکن شده و ریسک انتشار بیماری، شدت آن و مرگ و میر افزایش می یابد.
مقاومت آنتی بیوتیکی امری طبیعی است که به مرور زمان به دلیل تغییرات ژنتیکی در پاتوژن ها (عوامل بیماری زا) رخ می دهد اما در سال های اخیر به دلیل استفاده بیش از حد و نادرست از این داروها برای پیشگیری، درمان و کنترل بیماری ها در انسان ها، حیوانات و گیاهان، پیدایش و گسترش آن سرعت بیشتری یافته است.
مقاومت آنتی بیوتیکی هم بر سلامت و هم بر اقتصاد کشورها تاثیری منفی دارد و همه کشورها با هر سطح درآمدی را تحت تاثیر قرار می دهد. از جمله اثرات مالی و اقتصادی مقاومت میکروبی می توان به افزایش هزینه های درمان و استفاده بیشتر از منابع درمانی اشاره کرد.
مقاومت آنتی بیوتیکی چه تاثیری بر خدمات درمانی دارد؟
یکی از اثرات منفی مقاومت آنتی بیوتیکی بر خدمات درمانی، افزایش هزینه های درمان است. مقاومت آنتی بیوتیکی می تواند مبالغ هنگفتی را به هزینه درمان عفونت های باکتریایی بیفزاید. در حقیقت پیش بینی می شود که در صورت عدم مقابله با این موضوع، تا سال 2050 میلادی مقاومت ضد میکروبی در سراسر دنیا سالیانه بین 300 میلیارد تا بیش از 1 تریلیون دلار هزینه ایجاد می کند.
از آنجایی که مقاومت ضدمیکروبی سبب بی اثر شدن داروها می شود، بنابراین طول دوره بستری شدن در بیمارستان، به خصوص در بخش مراقبت های ویژه (ICU)، افزایش می یابد. هم چنین برای جلوگیری از انتشار بیماری باید بیمار جدا از سایرین بستری و قرنطینه شود که خود زحمت و هزینه اضافی به دنبال دارد. از طرفی شیوع عفونت های مقاوم به درمان سبب لغو شدن جراحی های غیر اورژانسی شده و به بیمارستان ها ضرر می رساند.
موضوع مهم دیگر این است که مقاومت آنتی بیوتیکی سبب ناکارآمدی آنتی بیوتیک ها در پیشگیری از عفونت های پس از جراحی می شود و ریسک عفونت پس از جراحی به شدت افزایش می یابد. این موضوع انجام جراحی های مهم و حیاتی مثل پیوند عضو را نیز با مشکل رو به رو می کند. از طرفی ایمنی بیماران سرطانی طی دوره شیمی درمانی تضعیف می شود و حساسیت آنها به بیماری های عفونی افزایش می یابد. در این بیماران برای کنترل عفونت آنتی بیوتیک تجویز می شود که مقاومت آنتی بیوتیکی این مورد را نیز بی فایده می کند.
