گربه‌ها موجودات پاکیزه و وسواسی هستند و معمولاً بخش زیادی از وقت بیداری‌شان را صرف لیسیدن و تمیز کردن موهای خود می‌کنند. از آن جا که نظافت و بهداشت این حیوانات خانگی دوست داشتنی برای همه به خصوص صاحبان آن ها اهمیت فراوان دارد؛ در این مقاله به آموزش شستن گربه توسط صاحبان حیوانات خانگی و نحوه شستشوی او در دامپزشکی می پردازیم. قدم به قدم مراحل را برایتان موشکافی کرده و سپس به معرفی بهترین شامپو گربه، زمان شست و شوی او و در نهایت به سوالات متداولی که راجع به حمام کردن گربه پرسیده شده پاسخ می گوییم.
برخلاف سگ ها، گربه ها نیاز به حمام منظم ندارند و شستشو فقط در مواقع ضروری لازم است. برای مثال زمانی که بدن گربه کثیف یا چرب شده، بو گرفته یا خودِ گربه توانایی تمیز کردن خود را ندارد (مثلاً گربه های چاق و پیر)، حمام او ضروری است. معمولاً گربه‌های با موی کوتاه را سالی ۲ تا ۴ مرتبه (یا هرگاه بوی بد گرفتند) حمام می برند. در حالی که نژادهای مو بلند مانند پرشین یا رگ‌دال ممکن است ماهی یکبار یا هر دو ماه یکبار نیاز به شستشو بدن داشته باشند . گربه‌های بی‌مو (مانند اسفینکس) به دلیل تجمع روغن‌ها روی پوست لازم است حتی هفتگی حمام شوند. نکته حائز اهمیت این است که برای شستشو از شامپوهای مخصوص گربه (مثل شامپوهای هلیا) استفاده شود و از شستن گربه با شامپو بچه یا شامپوهای انسانی پرهیز کنید چرا که اینکار موجوب آسیب به پوست و موی او می شود.
آموزش شستن گربه در حمام
قدم ۱ – گربه را با استفاده از اسباب بازی یا تشویقی سرگرم کنید تا کمی آرام تر گردد.
قدم ۲ – ناخن‌هایش را کوتاه کنید تا در حین شستن شما یا خودش آسیب نبیند.
قدم ۳ – او را خوب شانه یا برس بکشید تا گره‌ها باز و موهای زائد گرفته شود.
قدم ۴ – تمام وسایل مورد نیاز (شامپوی مخصوص گربه، حوله، ظرف آب و …) را دم دست داشته باشید.
قدم ۵ (حمام کردن) – در وان یا تشت کوچک، ۷–۱۰ سانتی متر آب ولرم بریزید (نه خیلی داغ و نه خیلی سرد). گربه را به آرامی در آب قرار دهید؛ ابتدا پاها و شکم را خیس کنید و بعد به تدریج روی کل بدن آب بپاشید.
سر گربه را هرگز غوطه ور نکنید و آب را با احتیاط روی شانه ها و پشتش هدایت کنید تا استرس نگیرد.
قدم ۶ – شامپوی مخصوص گربه را به نسبت مناسب (حدود ۱ واحد شامپو در ۵ واحد آب) روی موهای او ماساژ دهید و همه جای بدنش را بشویید. استفاده از شامپوی انسان برای حیوانات خانگی ممنوع است و بهتر است از شامپوهای اختصاصی حیوانات برای آنها استفاده کنید. این شامپوها که pH مناسب برای پوست و موی گربه دارند، طوری طراحی شده اند که رطوبت پوست را حفظ کند. برای مثال می توانید از شامپو روزانه گربه هلیا برای جلوگیری از شوره و خشکی پوست و مو در گربه ی دلبندتان استفاده کنید. این شامپو به خاطر وجود عصاره های گیاهی در آن، پاک کنندگی ملایم و اثرات ضدالتهابی را ایجاد می کند.
برای اطلاعات بیشتر راجع به شامپو روزانه گربه هلیا کلیک کنید
برای خرید شامپو روزانه گیاهی گربه هلیا اینجا را کلیک کنید.
قدم ۷ (آبکشی) – پس از شامپو زدن، با آب ولرم تمام ردّ شامپو را از بدن گربه بشویید تا هیچ‌گونه کف یا ماده‌ای باقی نماند .چون گربه ها معمولاً زبانشان را برای لیسیدن استفاده می کنند، باقی ماندن شامپو می تواند باعث خشکی یا تحریک پوست شود.
قدم ۸(خشک کردن) – گربه را در یک حوله بزرگ بپیچید و کاملاً خشک کنید . در صورت امکان مکانی گرم فراهم کنید و اگر گربه نسبتاً آرام بود، با سشوار در کمترین حرارت موهایش را کامل خشک کنید تا رطوبت زیرین موها باعث بروز قارچ یا سرماخوردگی نشود.
قدم 9 – در نهایت حتماً پس از اتمام کار به او تشویقی بدهید تا تجربه حمام برایش خوشایندتر شود.
شستن گربه در دامپزشکی
اگر گربه شما به شدت مقاومت کند یا مشکلات پوستی خاصی داشته باشد، بهتر است از دامپزشک کمک بگیرید. برخی گربه‌ها اصلاً تحمل حمام را ندارند و ممکن است به خود یا فرد حمام کننده آسیب بزنند. در این صورت توصیه می شود که به آرایشگر حیوانات یا دامپزشک مراجعه کنید. استفاده از داروهای آرامبخش و ضداسترس مانند نوروکالم(Neuro Calm) تحت نظر دامپزشک، قبل از مراجعه برای شستشو می تواند از پرخاش و استرس گربه جلوگیری کند. گاها ممکن است برای درمان حساسیت شدید یا عفونت پوستی، حمام با شامپوی درمانی زیر نظر دامپزشک انجام شود.
حمام گربه هر چند وقت یکبار انجام می شود
اکثر گربه‌های سالم ذاتاً خودشان را تمیز نگه می‌دارند و حمام منظم نیازی ندارند مگر در شرایط خاص چنین چیزی پیش بیاید. به عنوان نمونه، در صورت وجود انگل (مثلاً کک)، بیماری پوستی یا چربی زیاد روی بدن، حمام کمک‌کننده است.معمولاً گربه‌های موکوتاه داخلی (که کمتر بیرون می‌روند) حدود ۲ تا ۴ بار در سال یا در صورت نیاز (مثلاً بوی نامطبوع گرفتند) به حمام نیاز دارند.
گربه‌های مو بلند مثل پرشین یا رگ‌دال یا بچه گربه‌های با مو بلند، هر ۱ تا ۲ ماه یکبار شستشو کافی است. توجه کنید که اگر گربه تان بیشتر در بیرون زندگی می کند، دفعات بیشتری لازم است. به علاوه، گربه‌های چاق، پیر یا با ناتوانی حرکتی معمولاً در تمیز کردن خود ضعیف می‌شوند و نیاز دارند بیشتر حمام شوند.
گربه‌هایی که موهایشان چرب است (مثل برخی پرشین‌ها) می‌توانند هر ماه حمام شوند.
بچه گربه‌هایی که بالای ۴ هفته، به علت فعالیت زیاد و دور نرفتن از کثیفی بیشتر، نیاز بیشتری به حمام دارند (هر چند آمادگی کاملشان کم است).
گربه‌ی بی‌مویی مانند اسفینکس باید تقریباً هفته‌ای یکبار شسته شود، چون روغن‌های پوست روی بدن می‌نشینند.
شامپوی مناسب شستشوی گربه
حال به گزینه های مختلفی که برای شستشو و ضد عفونی گربه های دوست داشتنی وجود دارد اشاره می کنیم.
-
شستن گربه با شامپو بچه
اصولی نیست که از شامپوی بچه برای گربه استفاده کنید، زیرا pH پوست گربه با پوست انسان متفاوت است و شامپوهای انسانی حتی ملایم می‌توانند باعث خشکی یا تحریک پوستی شوند.
با این حال برخی منابع غیرتخصصی عنوان می‌کنند در شرایط اضطراری می‌توان از مقدار اندکی شامپوی بچه بدون عطر (Unscented) یکبار و به صورت موضعی استفاده کرد.
اما این کار بهتر است فقط در شرایط استثنایی که شامپو مخصوص برای شست و شوی گربه وجود ندارد، انجام شود.
-
شستن گربه با صابون معمولی
مانند شامپو بچه، استفاده از صابون معمولی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود، زیرا اکثر صابون‌ها دارای مواد معطر یا روغن‌های مصنوعی هستند که برای گربه سمی‌اند.
اگر مجبور به استفاده از صابون شدید، از انواع خیلی ملایم (مثلاً صابون بچه بدون اسانس) بهره ببرید و مواظب چشم‌ها و گوش‌ها باشید. ملایمت شامپوهای مخصوص گربه معمولاً بهتر از صابون است.
-
شستن گربه با شامپو معمولی
به هیچ وجه از شامپوی معمولی انسان برای شستن گربه استفاده نکنید. شامپوی انسان pH طبیعی پوست گربه را برهم میزند و می‌تواند موجب خشکی و التهاب شود.
اکثر شامپو های مخصوص سگ هم حاوی مواد کنه‌کش یا اسانس هستند که برای گربه سمی است؛ بهترین کار خرید شامپوی مخصوص گربه است.
-
شامپو مخصوص شستن گربه باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
شامپوهای مخصوص گربه باید متناسب با پوست و مو ظریف او فرموله شده باشند؛ چنین شامپوهایی با داشتن pH ملایم که برای پوست گربه مناسب است، بدون الکل و بدون اسانس معطر قوی می توانند بهترین گزینه برای شستن گربه تان باشند.
از شامپوهایی که سولفات، فتالات یا روغن‌های معدنی دارند اجتناب کنید، چون این ترکیبات می‌توانند پوست را خشک کنند.
همچنین شامپوهای فاقد فرمالدئید و برخی نگهدارنده‌ها را انتخاب کنید.
اگر گربه شما مشکلات پوستی خاصی دارد (خارش، حساسیت یا عفونت)، بهتر است با مشورت دامپزشک، از شامپوی پزشکی مناسب برای وضعیت او استفاده کنید.می توان برای کاهش التهاب و خارش پوستی و تسکین حساسیت های پوستی از شامپو آرامبخش هلیا برای شستن گربه استفاده کرد. خاصیت ضدالتهابی این شامپوی گربه باعث تسکین فوری خارش و قرمزی پوست می شود. ساپونین های طبیعی موجود در این شامپوی گیاهی کف ملایمی ایجاد می کنند که بدون تحریک پوست، آلودگیها را از بین می برند.
برای اطلاعات بیشتر راجع به شامپو آرامبخش گربه هلیا کلیک کنید
برای خرید شامپو ضد خارش گربه هلیا اینجا را کلیک کنید
آموزش شستن بچه گربه
شستن بچه گربه که معمولاً پس از جدا شدن از مادر حدود ۴ هفته به بالا است. نیز مشابه گربه بالغ انجام می‌شود.
با این تفاوت که بچه گربه قدرت مقاومت و فشار آوردن کمتری دارد و راحت‌تر در دست شما می‌نشیند.
بنابراین می‌توانید با مراحل حمام گربه (خیس کردن، شامپو زدن، آبکشی) بچه گربه را کاملاً تمیز کنید. فقط حواستان باشد که آب وارد بینی، دهان یا گوش او نشود چرا که ممکن است بچه گربه از آن تبعات جبران ناپذیری بگیرد. می توانید برای شستن گربه خود از شامپوی مخصوص بچه گربه یا شامپو های گیاهی ملایم مثل شامپو آرامبخش گربه هلیا استفاده کنید و بعد از اتمام کار، به سرعت او را خشک کرده و گرم نگه دارید.
آموزش شستن گربه خیابانی
اگر چنانچه یک گربه خیابانی را به خانه می‌آورید، یاد گرفتن طرز شستن او ضروری است، زیرا ممکن است پر از انگل، قارچ یا دیگر آلودگیها باشد که می‌تواند به محیط یا گربه‌های دیگر منتقل شود. گربه‌های خیابانی معمولاً وحشی، ترسو یا خشمگین هستند و نزدیک شدن به آن ها کار آسانی نیست.
نزدیک شدن به گربه خیابانی
- اول سعی کنید اجازه دهید گربه آرام شود. او را در اتاق آرامی بگذارید و مدتی با بازی کردن یا دادن غذای مورد علاقه اش، اعتماد او را جلب کنید. پس از اینکه گربه کمی ریلکس شد می توانید او را به حمام ببرید.
- در مرحله اول ناخن‌هایش را با مراجعه به دامپزشک، کوتاه کنید تا شما یا خود گربه در حین شستشو زخمی نشوید.
- همه وسایل را آماده کنید و اطراف محل حمام را خلوت کنید تا گربه حواسش پرت نشود. اگر ممکن است دوست یا کمک کاری داشته باشید که گربه را ثابت نگه دارد.
- هنگام شستن، صدای آب را کم کنید و آرامش خود را حفظ کنید. در صورت امکان به آرامی با او حرف بزنید و با نوازش ملایم به او اطمینان دهید.
- اگر گربه اجازه نمی‌دهد به روش معمول او را شستشو دهید، از پارچه مرطوب برای تمیز کردن بخش‌های کثیف (مانند پشت و شکم) استفاده کنید و سعی کنید حمام را کوتاه کنید. در نهایت می‌توانید بعد از این شستشوی اولیه، او را نزد دامپزشک ببرید تا یک استحمام دارویی حرفه‌ای با شامپوی ضدانگل یا ضدقارچ مخصوص شستشوی گربه، انجام شود.
شستن گربه نوزاد
در منابع بررسی شده، شستن گربه نوزاد که کمتر از حدود ۴ هفته داشته باشد، ممنوع است. عملاً نوزادان توانایی تنظیم دمای بدن را ندارند، بنابراین اگر خیلی کثیف هستند بهتر است به جای حمام کامل، موهایشان را با پارچه نرم و مرطوب تمیز کنید و سپس سریعا آنها را کاملاً خشک و گرم نگه دارید. پس از حدود ۴ هفته که موها ضخیم‌تر شوند، می‌توانید اولین حمام را طبق توضیحات بالا انجام دهید.
سوالات متداول راجع به آموزش شستن گربه
- شستن گربه بعد از دستشویی لازم است؟
معمولاً پس از استفاده از ظرف خاک نیازی به حمام کامل گربه نیست. اگر پس از دستشویی بخشی از بدن (مانند دم یا پاها) به فضولات یا خاک آلوده شد، می‌توانید آن قسمت را با دستمال مرطوب مخصوص حیوانات یا پارچه گرم و مرطوب تمیز کنید. شستشوی کل بدن بعد از هر بار دستشویی لازم نیست و حتی می‌تواند پوست گربه را خشک کند.
-
دمای مناسب برای شستشوی گربه چیست؟
آب حمام گربه باید ولرم و نه داغ و نه خیلی سرد باشد. معمولا ۳–۵ سانتی‌متر آب ولرم کافی است تا گربه احساس امنیت کند و شوک نشود. قبل از ریختن آب روی بدن گربه، با دست خود دما را آزمایش کنید و مطمئن شوید نه احساس گرمای بیش از حد کند و نه احساس سردی کند.
-
در آموزش شستن گربه اسکاتیش به چه نکاتی باید دقت کنیم؟
اگر اسکاتیش مو بلند باشد، دفعات حمام را مثل گربه مو بلند بیشتر کنید؛ اگر مو کوتاه دارد، کمتر نیاز است.
تنها نکته خاص: گوش‌های خاکستری (اسکاتیش) معمولاً فرو رفته و حساس هستند. هنگام شستن بسیار مراقب باشید که آب و شامپو به داخل گوش او نرود، زیرا این نژاد ممکن است مستعد عفونت گوش باشد.
-
در حمام گربه پرشین باید به چه نکاتی دقت کنیم؟
برای پرشین (گربه مو بلند ایرانی) ابتدا موهایش را به خوبی شانه کنید تا گره‌ها باز شود؛ سپس ناخن‌ها را کوتاه کنید و در وان یا لگن کوچکی با آب ولرم قرارش دهید تا کمتر وحشت کند. سپس بدن او را کاملاً خیس کنید و با شامپوی مخصوص گربه‌های مو بلند ماساژ دهید.
خشک بودن کامل بعد از شستن به ویژه در گربه‌های پرشین اهمیت دارد، چون رطوبت طولانی زیرموها ممکن است باعث بروز قارچ یا بیماری پوستی شود.
- چرا گربه بعد از حمام میلرزد؟
گربه‌ها بعد از حمام اغلب به دلیل ترکیبی از عوامل فیزیکی و روانی می‌لرزند. از نظر فیزیکی، خیس شدن خز آنها باعث کاهش ناگهانی دمای بدن می‌شود و لرزش راهی طبیعی برای تولید گرمای بدن و بازگشت به دمای عادی است. از طرف دیگر، بسیاری از گربه‌ها به طور غریزی از آب گریزان هستند و تجربه حمام برای آنها استرس‌زا است، بنابراین لرزش می‌تواند واکنشی به این اضطراب باشد. همچنین، حس خیس بودن خز برای گربه‌ها ناخوشایند است و این ناراحتی موقت نیز می‌تواند باعث لرزش شود. در بیشتر موارد، این لرزش پس از خشک شدن کامل و آرام شدن گربه برطرف می‌شود.
