بیماری قلبی در سگ
بیماری قلبی در سگ ها به اندازه انسان ها رایج می باشد. اما متأسفانه تشخیص بیماری قلبی اغلب تا زمانی که به مرحله پیشرفته و شدیدتری نرسیده، دشوار است و تا زمان ظاهر شدن علائم به تاخیر می افتد که می تواند منجر به ایجاد شرایط خطرناکی شود. نشانه‌ها و علائمی وجود دارد که صاحبان سگ باید به آنها توجه کنند تا به تشخیص به موقع بیماری که در ادامه به آن می پردازیم. برخی نژاد سگ ها نیز بیشتر مستعد بیماری قلبی هستند پس هنگام خرید یا به سرپرستی گرفتن سگ حتما به این موضوع توجه داشته باشید. تخمین زده شده است که حدودا 15-10% از همه سگ ها تحت تاثیر بیماری های قلبی قرار می گیرند و وقوع بیماری های قلبی در سگ بعد از 7 سالگی 60% افزایش می یابد. جالب است بدانید بیماری های قلبی در سگ ها نسبت به گربه ها شایع تر است به شکلی که از هر 10 سگ 1 یک سگ به بیماری قلبی مبتلا است.
بیماری های قلبی در سگ ها نسبت به گربه ها شایع تر است به شکلی که از هر 10 سگ 1 یک سگ به بیماری قلبی مبتلا است.
قلب سگ
قلب سگ ها نیز مثل انسان ها از چهار حفره شامل دو دهلیز و دو بطن تشکیل شده است. دهلیز ها خون جمع آوری شده از بدن (دهلیز چپ) و شش ها (دهلیز راست) را به بطن ها می فرستند و بطن ها مسئول ارسال خون به کل بدن (بطن چپ) و به شش ها (بطن راست) هستند. دریچه های قلب بین دهلیز و بطن (دریچه میترال و سه لتی) و بین بطن ها و سرخرگ ها (آئورت و پولمونری) قرار گرفته اند. بنابراین قلب سگ را میتوان به چهار قسمت علمکردی 1) ماهیچه ها که مسئول پمپ کردن خون هستند، 2) دریچه ها که مسئول جلوگیری از برگشت خون و هدایت جریان خون هستند، 3) پریکاردیوم که شامل غشای دور قلب است که از آن محافظت می کند و 4) سیستم هدایت کننده الکتریکی که مسئول ایجاد و هدایت پالس های الکتریکی قلب به منظور انقباضات منظم است، تقسیم کرد. بیماری های قلبی در سگ می تواند هر یک از این قسمت ها را تحت تاثیر قرار دهد.
تصویر قلب سگ
بیماری های قلبی رایج در سگ ها
بیماری های قلبی در سگ ها به دو دسته مادرزادی و اکتسابی تقسیم می شوند. بیماری های قلبی مادرزادی (CHD) Congenital Heart Disease حدودا 5% از بیماری های قلبی سگ سانان را تشکیل می دهند و عموما زمانی که حیوان بسیار جوان است تشخیص داده می شوند. قسمت عمده (95%) بیماری های قلبی در سگ اکتسابی هستند. بیماری های قلبی اکتسابی شامل آن هایی می شوند که حیوان به طور طبیعی و بر اثر کهولت سن و فرسودگی، عفونت و یا آسیب به آن مبتلا می گردد.
رایج ترین فرم بیماری های قلبی در سگ ها بیماری های نارسایی دریچه ای می باشد که بیشتر در نژادهای کوچک شایع است.
در ادامه به بررسی شایع ترین بیماری های قلبی در سگ ها می پردازیم:
بیماری دریچه‌ای قلب (Heart Valve Disease): رایج ترین فرم بیماری های قلبی در سگ ها بیماری های نارسایی دریچه ای می باشد که بیشتر نژادهای کوچک بالای 5 سال را تحت تاثیر قرار می دهد و 70 تا 75 % بیماری های قلبی را شامل میشود. در این بیماری دریچه‌های قلب تحت تأثیر قرار می‌گیرند. در این بیماری دریچه‌ها عملکرد طبیعی خود را ندارند و این موضوع موجب مشکلاتی در خونرسانی میشود. سگ‌های نژاد کوچک و مسن، مانند چی‌واواها (Chihuahuas) و اسپانیل‌های کینگ چارلز کاوالیر (King Charles Cavalier Spaniels)، مستعد بیماری دریچه‌ای تخریبی هستند.
بیماری دژنراتیو میکسوماتوس یا Myxomatous mitral valve degeneration (MMVD) رایج ترین نوع بیماری دریچه ای قلب در سگ ها می باشد که دریچه میترال در آن تحت تاثیر قرار می گیرد. این بیماری مرتبط با سن بوده و در سگ های مسن تر با نژاد کوچکتر شایع تر است اما در هر نژاد می تواند رخ دهد.
بیماری میوکارد (عضله قلب)یا Myocardial Disease: هر گونه تغییر در عضله قلب باعث می شود خونرسانی به بدن تحت تاثیر قرار بگیرد. اگر عضله قلب ضعیف و تخریب شود (dilated cardiomyopathy یا DCM) که به آن کاردیومیوپاتی اتساعی می گویند، قدرت پمپ کردن خون به اندام ها را از دست می دهد. DCM یک بیماری شایع است که ممکن است برای مدت طولانی بدون علائم باقی بماند. سگ‌های نژاد بزرگ و مسن، مانند گریت دین‌ها (Great Danes)، وولف‌هاوندهای ایرلندی (Irish Wolfhound) و پینچرهای دوبرمن (Doberman Pinscher)، مستعد DCM هستند.
اگر عضله قلب بیش از حد ضخیم شود (Hypertrophic cardiomyopathy or HCM) که به آن کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک می گویند اجازه ورود خون کافی برای پر کردن بطن ها را به قلب نمیدهد درنتیجه خونرسانی کافی به اندام ها انجام نمی شود.
بیماری دریچه قلب و کاردیومیوپاتی اتساعی (DCM) دو بیماری قلبی رایج در سگ ها می باشند.
مقایسه قلب نرمال و قلب درگیر کاردیومیوپاتی اتساعی (DCM) در سگ
کرم قلب سگ(Heartworm): بیماری کرم قلب 13% بیماری های قلبی در سگ ها را شامل می شود. اگرچه این بیماری کاملا قابل پیگشیری می باشد کرم قلب سگ توسط پشه‌ها منتقل میشود. کرم های بالغ در قلب و ریه سگ زندگی می کنند و باعث التهاب شدید و مانع خونرسانی به ریه شده که در نهایت منجر به نارسایی اندام‌ها میشود. بیماری کرم قلب با استفاده از داروهای پیشگیری کننده که به‌طور گسترده در دسترس هستند قابل اجتناب است.
نقایص مادرزادی قلب سگ (Congenital Heart Disease): نقایص مادرزادی، مشکلاتی در قلب هستند که سگ از بدو تولد با آنها مواجه است. انواع مختلفی از نقایص مادرزادی وجود دارد. بیماری های قلبی عروقی مادرزادی در سگ ها به ترتیب شیوع آن ها شامل: مجرای شریانی باز ( Patent ductus arteriosus (PDA))، استنوز شریان ریوی (pulmonary stenosis)، استنوز آئورتی (aortic stenosis) ، نقص دیواره بین بطنی (ventricular septal defect (VSD)) ، تترالوژی فالوت (Tetralogy of Fallot (ToF)) ، نقص دیواره بین دهلیزی (atrial septal defect (ASD)) ، و نارسایی دریچه میترال (mitral insufficiency) می باشد..
آریتمی قلب (Arrhythmias):
اگر ضربان قلب سگ بسیار تند و یا کند و یا غیر منظم باشد دچار آریتمی شده است. که در هر دو صورت دچار خونرسانی قلب به ریه ها و سایر اندام های بدن با مشکل مواجه خواهد شد.
نارسایی قلبی در سگ‌ها
نارسایی قلبی یا نارسایی احتقانی قلب که به آن Congestive Heart Failure یا CHF می گویند یک بیماری جداگانه نیست، بلکه نتیجه یک بیماری قلبی درمان نشده یا غیرقابل درمان است. در نارسایی قلبی قلب دیگر قادر به پمپ کردن خون کافی به سراسر بدن نمی باشد، و در نتیجه آن ممکن است مایعات از رگ ها خارج شده و در ریه ها، شکم (آُسیت) یا بافت های دیگر بدن جمع شود.
علائم بیماری قلبی در سگ‌ها
بیماری های قلبی مختلف می توانند علائم متفاوتی داشته باشند. برخی از این علائم نیز با سایر بیماری ها، مثل بیماری های ریوی، مشترکند به همین دلیل یکی از مؤثرترین روش‌ها برای تشخیص زودهنگام بیماری قلبی، معاینات منظم او توسط دامپزشک است. برخی از شایع‌ترین علائم بیماری قلبی عبارتند از:
- سرفه
- تنگی نفس یا سختی در نفس کشیدن
- خستگی زودرس
- ضعف
- کاهش وزن
- غش کردن
- شکم متورم یا بادکرده (البته تورم غیر طبیعی در هر ناحیه از بدن مانند پاها ممکن است)
- اسهال
- لثه‌های کم رنگ یا آبی رنگ
- مشکل در خواب
پیشگیری و درمان بیماری قلب سگ
ابتدا علت اصلی بیماری قلبی سگ باید شناسایی شود تا درمان مناسب برای آن انجام شود. به عنوان مثال کرم قلب سگ نیازمند تزریق یا تجویز داروهای خاصی می باشد. برخی از بیماری مانند نقایص مادرزادی با جراحی قابل اصلاح هستند. بسیاری از انواع بیماری قلبی نیز نیازمند نظارت مادام‌العمر با آزمایش‌های داخلی مکرر و داروها هستند. داروهایی مثل پیموبندان pimobendane یا انالاپریل enalapril برای پمپاژ قلب، اسپیرونولاکتون (Spironolactone) یا فروزماید (Furosemide) برای کاهش دفع مایعات جمع شده در بدن و داروهایی مانند پروپرانولول برای تنظیم ظربان قلب ممکن است برای کنترل تجویز شوند. اکثر این داروها ممکن است عوارضی را نیز به همراه داشته باشند و مخصوص مصرف انسان باشند. داروی گیاهی نیگروکس که بر پایه عصاره های گیاهان زالزالک و سیر فرموله شده است نیز می تواند در پیشگیری و کنترل بیماری های قلبی سگ موثر باشد. در کنار این مورد دامپزشک ممکن است داروی گیاهی لاوارن را برای دفع مایعات تجمع یافته در بدن برای سگ شما تجویز کند.
