پرورش میگو; اهمیت استرس

پرورش میگو

میگو یکی از مهمترین غذاهای دریایی قابل پرورش در سراسر دنیا از جمله ایران بوده که داراي کیفیت و ارزش غذایی بالایی می باشد. علاوه بر این بروز و همه گیری بیماریها در کنـار پیشرفت و توسعه صنعت آبزي پروري، از لحاظ اقتصادي این صنعت را تحت تاثیر قرار داده، به نحوی که امروزه کنترل برخی از بیماریها امري دشوار میباشد. عوامل استرس زا در استخرهای پرورش میگو نقش مهمی در حساسیت ابتلا به بیماری‌ها ایفا می‌کنند و در صورت ترکیب با باکتری‌ها، میزان بقا را کاهش می‌دهند. وجود پاتوژن ها همیشه به معنای بیماری نیست و بدون مهیا بودن شرایط استرس زا ممکن است هیچ تاثیر منفی جدی بر روی میگو نداشته باشد. بنابراین عوامل استرس‌زا در طول دوره‌های پرورشی باید به حداقل رسیده و تا حد امکان کنترل شوند تا از شیوع بیماری‌ها جلوگیری شود. استرس واجد اثرات چشمگیری بر سلامت و رشد میگو هاست. به همین دلیل توصیه می شود که پرورش دهندگان دائما شرایط میگوها را رصد کنند تا مانع بروز استرس در طول دوره پرورش گردند. بطور خلاصه استرس در میگوها عواقب زیر را بدنبال دارد:

• کاهش قدرت ایمنی میگو و ابتلا به بیماری ها از جمله لکه سفید میگو و بقای AHPND
• کاهش میزان رشد به دلیل اختلال در تغذیه
• افزایش میزان تلفات
• تغییرات رفتاری

عوامل استرس‌زا در پرورش میگو

آبزیان درون استخر تحت تاثیر عوامل پیچیده ای مانند سموم مختلف و یا کیفیت فیزیکوشیمیایی آب قرار دارند و گاها این عوامل بصورت پیچیده بر هم اثر گذاشته و یا همپوشانی دارند. وجود این عوامل استرس زا باعث تضعیف سیستم ایمنی میگو و کاهش مقاومت نسبت به پاتوژنها می شود.

کیفیت آب: کیفیت نامناسب آب از جمله میزان پایین اکسیژن محلول، مقادیر بالای آمونیاک و نیتریت و نوسان pH می تواند باعث ایجاد استرس در میگو شود.

آمونیاک: آمونیاک غالبا در اثر مدفوع، انباشت غذای مصرف نشده و تجزیه باکتری ها در استخرها حاصل می شود. در بحث آبزی پروری و پرورش میگو کل آمونیاک موجود به شکل یون آمونیوم(یونیزه) و یون آمونیاک(غیر یونیزه) وجود دارد. آمونیاک بر روی رشد اثر منفی گذاشته و قدرت تطابق پذیری میگو را در مواجهه با تغییرات اسمزی کاهش می دهد. همچنین عملکرد بافت های آبشش و هپاتوپانکراس را مختل می کند.

ترکیبات نیتروژن دار: ترکیبات نیتروژن دار می توانند با تاثیر بر آبشش ها و آسیب به آنها مانع از کارایی مناسب این اندام شده و با تاثیر بر میزان اکسیژن گیری و اختلال در آن باعث مرگ ومیر میگو ها شوند.

• جابجائی و حمل و نقل

میگو نسبت به محرک های بیرونی از جمله شوک، قرار گرفتن در معرض دمای بالا و تراکم زیاد حین حمل و نقل حساس است.

• تغییرات ناگهانی محیط مثل نور، دما و شوری آب

عوامل فیزیکوشیمیایی مانند تغییرات دما، pH ، شوری آب و آمونیاک نیز بر میزان پاسخ و یا مقاومت بدن سخت پوستان تاثیر زیادی دارد. افزایش میزان درجه حرارت نیز باعث کاهش میزان انحلال اکسیژن در آب شده و اثر منفی بر رشد میگو دارد. از طرفی فیزیولوژی میگو در دماهای پایین آب دچار اختلال شده و باعث بروز استرس و بیماری در میگو می شود.

• خوراک و تغذیه نامطلوب

عدم تعادل مواد مغذی، ویتامین ها و مواد معدنی در خوراک میگو باعث بروز استرس های تغذیه ای می شود.

• نقش pH در بروز استرس

تغییرات در pH آب استخرهای پرورش میگو بیشتر در اثر واکنش های بیولوژیکی در محیط این استخرها ایجاد می شود. کاهش pH بیشتر در اثر باران های سنگین، فرسایش خاک و ورود آب از خاکهای اسیدی به استخرها اتفاق می افتد اما افزایش میزان pH در استخرها معمولا مرتبط با شکوفایی جلبک ها و افزایش بار مواد آلی استخر اتفاق می افتد. بطور کلی توانایی تطابق پذیری فیزیولوژی سخت پوستان در آبشش نهفته است و این اندام تعادل شرایط محیطی پیرامون را با اندام های داخلی برقرار می کند.  تغییر در میزان pH نیز باعث اختلال در عملکرد آبشش ها، سرکوب و کاهش کارایی سیستم ایمنی میگو می شود.

علائم استرس در میگو

از آن جایی که استرس در میگوها باعث شیوع بیماری ها و حتی تلفات شده و در نهایت باعث کاهش تولید و خسارت به پرورش دهنده خواهد شد، به همین دلیل شناخت علائم استرس و پیشگیری و کنترل آن ضرورت دارد. اگر استرس در حد تحمل و سازگاری میگو باشد این علائم ممکن است محسوس نباشد اما در صورتی که استرس بیش از این محدوده باشد علائم مختلفی بروز کرده و می تواند منجر به تفات بالا شود. بطور کلی علائم شایع استرس در میگوها شامل: 

• کاهش اشتها و فعالیت تغذیه ای
• کاهش فعالیت و رفتار کند
• افزایش میزان تلفات
• شنای غیر طبیعی به عنوان مثال شنا در مسیر دایره ای و یا ناگهانی
• کاهش میزان رشد
• تغییر رنگ بدن میگو

راهکارهای مقابله با استرس در میگو

• پایش منظم کیفیت آب

پایش منظم پارامترهای کیفی آب می تواند راهکار مناسبی برای پیشگیری از بروز استرس در میگو باشد چرا که حفظ این پارامترها در محدوده مطلوب، بهترین شرایط محیطی را برای رشد میگو فراهم میکند. بنابراین لازم است میزان عوامل کیفی آب همچون دما، pH ،شوری و اکسیژن محلول به طور منظم کنترل و بررسی شده و در صورت مشاهده نوسان در هریک از آنها، اقدامات جبرانی به منظور حفظ محدوده بهینه و مطلوب انجام گردد. تعویض آب مناسب و افزایش قدرت پمپ ها جهت تخلیه مواد آلی و نیتروژن اضافی نیز شرایط پرورش را بهبود می بخشد.

• تامین مواد غذایی با کیفیت  به میزان کافی

تامین مواد غذایی مورد نیاز و برنامه منظم غذا دهی موجب می شود رشد میگوها مناسب بوده و از بروز استرس جلوگیری شود. استفاده از سین بیوتیک ها، ترکیب پروبیوتیک به همراه پربیوتیک، با برنامه ریزی مناسب باعث می شود جمعیت باکتری های مضر در استخرها کاسته شده و بر باکتری های مفید استخر اضافه شود. سین بیوتیک ها همچنین با بهبود جمعیت میکروبی دستگاه باعث بهبود هضم و جذب مواد مغذی و درنتیجه افزایش رشد و وزنگیری میگو می شوند.

برای اطلاعات بیشتر در مورد فواید مصرف سین بیوتیک MLC در آبزیان اینجا کلیک کنید.

برای اطلاعات بیشتر محصول اینجا کلیک کنید.

برای خرید محصول اینجا کلیک کنید.

• رعایت تراکم ذخیره سازی بر اساس ظرفیت استخر و نوع سیستم پرورشی

تراکم بالای ذخیره سازی و مغایر با ظرفیت تحمل استخر می تواند سبب بروز استرس در میگوها شود. این موضوع به دلیل رقابت میگوها برای غذا و سطح مورد نیاز برای حرکت ایجاد می گردد.

• سازگار کردن تدریجی میگو با محیط پرورش 

 آخرین راهکار برای پیشگیری از بروز استرس در میگوها، خودهی تدریجی آن ها با تغییر در پارامترهای کیفی آب است.