در سایه همهگیری کووید-19 (بیماری کرونا)، یک بحران بهداشت جهانی دیگر بی سر و صدا در حال تشدید است، بحرانی که میتواند پزشکی مدرن را آنطور که میدانیم منسوخ کند. مقاومت ضد میکروبی(AMR) اغلب به عنوان «همهگیری خاموش» شناخته میشود، زیرا به تدریج و بدون بروز علائم چشمگیر ایجاد میشود، اما پیامدهای آن ویرانکننده است.
مقاومت ضد میکروبی چیست؟
مقاومت ضد میکروبی (AMR) یا Antimicrobial Resistance زمانی اتفاق میافتد که باکتریها، ویروسها، قارچها و انگلها با ایجاد مقاومت در برابر داروهایی که برای از بین بردن آنها طراحی شدهاند، تکامل مییابند و درمانها را بیاثر میکنند و اجازه میدهند عفونتها ادامه پیدا کنند و گسترش پیدا کنند. این تهدید رو به رشد چندین دهه پیشرفت پزشکی را تضعیف می کند و خطر قابل توجهی برای سلامت جهانی، امنیت غذایی و ثبات اقتصادی ایجاد می کند.
برای مثال در بیماری مهلک کوکسیدیوز که طیور گوشتی و تخم گذار و همچنین دام ها از جمله گاو، گوسفند و بز را به شدت بیمار می کند، انگل های ایمریا نسبت به دارو های شیمیایی و آنتی بیوتیک ها مقاوم می شوند. این یعنی دارو ها دیگر اثر ندارند و لازم است دارو های قوی تر با دوز بیشتر به حیوان هدف داده شوند.
افزایش مقاومت ضد میکروبی(AMR) ناشی از استفاده بیش از حد و سوء استفاده از آنتی بیوتیک ها در پزشکی و دامداری است. در بسیاری از نقاط جهان، آنتی بیوتیک ها به طور غیر ضروری برای عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی تجویز می شوند یا به عنوان محرک رشد در دام استفاده می شوند. این شیوه ها شرایط ایده آلی را برای ظهور و رشد گونه های مقاوم میکروارگانیسم ها ایجاد می کند. تشدید مشکل عدم وجود آنتی بیوتیک های جدید در حال توسعه است. شرکتهای داروسازی به دلیل هزینههای بالا و سود کم، تحقیقات آنتیبیوتیکی را تا حد زیادی کنار گذاشتهاند.
مقاومت ضد میکروبی (AMR)
عواقب مقاومت ضد میکروبی (AMR) در حال حاضر در سراسر جهان احساس می شود. درمان عفونتهای رایج مانند عفونتهای مجاری ادراری، ذاتالریه و سل سختتر میشود. روشهای معمول پزشکی، از جمله جراحیها، شیمیدرمانی و پیوند اعضا، به شدت بر آنتیبیوتیکهای مؤثر برای پیشگیری و درمان عفونتها متکی هستند. بدون این داروها، حتی صدمات یا بیماری های جزئی می تواند تهدید کننده زندگی باشد. سازمان بهداشت جهانی (WHO) تخمین میزند که تا سال 2050، مقاومت ضد میکروبی (AMR) میتواند سالانه باعث مرگ 10 میلیون نفر شود و اگر اقدامی انجام نشود، 100 تریلیون دلار به اقتصاد جهانی ضرر خواهد زد.
پرداختن به مقاومت ضد میکروبی (AMR) نیازمند یک رویکرد چند وجهی است. اول، باید تلاشی جهانی برای کاهش استفاده غیر ضروری از آنتی بیوتیک ها صورت گیرد. این شامل آموزش ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی و مردم در مورد استفاده مناسب از این داروها و همچنین اجرای مقررات سختگیرانه در مورد نسخه های آنتی بیوتیک است. در کشاورزی، جایگزینهای آنتیبیوتیکها، مانند واکسنها و شیوههای بهبود یافته دامپروری، باید ترویج شوند تا اتکا به این داروها در دام کاهش یابد.
دوم، سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه آنتی بیوتیک ها، تشخیص ها و واکسن های جدید بسیار مهم است. دولت ها، شرکت های خصوصی و سازمان های بین المللی باید برای ایجاد انگیزه برای نوآوری در این زمینه همکاری کنند. ابتکاراتی مانند مشارکت جهانی تحقیق و توسعه آنتیبیوتیک (GARDP) برای توسعه درمانهای جدید کار میکنند، اما به بودجه و حمایت بیشتری نیاز است.
در نهایت، نظارت جهانی و به اشتراک گذاری داده ها برای ردیابی گسترش عفونت های مقاوم و شناسایی تهدیدهای نوظهور ضروری است. تقویت سیستم های مراقبت های بهداشتی، به ویژه در کشورهای با درآمد کم و متوسط، به اطمینان از استفاده مسئولانه از آنتی بیوتیک ها و تشخیص و درمان موثر عفونت ها کمک می کند.
مقاومت میکروبی چیست؟
همه گیری خاموش مقاومت میکروبی یادآوری آشکار از به هم پیوستگی سلامت جهانی است. این امر مستلزم اقدام فوری دولت ها، متخصصان مراقبت های بهداشتی، صنایع و افراد به طور یکسان است. با همکاری یکدیگر برای مبارزه با مقاومت میکروبی (AMR) ، می توانیم اثربخشی آنتی بیوتیک ها را حفظ کرده و از سلامت نسل های آینده محافظت کنیم. اکنون زمان اقدام فرا رسیده است، قبل از اینکه همه گیری خاموش به یک بحران غیرقابل توقف تبدیل شود.
مهار مقاومت میکروبی
مهار مقاومت میکروبی شامل استراتژی هایی مانند توسعه آنتی بیوتیک های جدید، استفاده از درمان های ترکیبی، کاهش استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها، بهبود روش های تشخیصی، و ارتقای نظارت مسئولانه در حوزه ی مقاومت ضد باکتریایی و ضد میکروبی است. هدف این تلاشها کاهش رشد سویههای مقاوم و حفظ اثربخشی درمانهای موجود می باشد.
مقاومت دارویی چیست؟
مقاومت دارویی به کاهش اثربخشی دارو در درمان یک بیماری یا شرایط خاص اشاره دارد که معمولاً به دلیل ایجاد جهش در میکروب بیماری زا است. در میکروارگانیسمها، این زمانی اتفاق میافتد که آنها مکانیسمهایی ایجاد میشود که از اتصال دارو یا اعمال اثر درمانی آن جلوگیری میشود.
مقاومت بدن در برابر آنتی بیوتیک ها
مقاومت بدن در برابر آنتی بیوتیک زمانی اتفاق می افتد که باکتری ها مکانیسم هایی را برای مقاومت در برابر اثرات داروهایی که برای کشتن یا مهار رشد آنها طراحی شده اند ایجاد می کنند. این پدیده توسط جهشهای ژنتیکی، انتقال افقی ژن و استفاده بیش از حد یا سوء استفاده از آنتیبیوتیکها ایجاد میشود که منجر به سویههای مقاوم میشود که برنامه های درمانی را پیچیده میکند.
مقاومت آنتی بیوتیکی
مقاومت آنتی بیوتیکی در طیور و دام از استفاده بیش از حد یا سوء استفاده از آنتی بیوتیک ها ناشی می شود که منجر به سویه های باکتریایی مقاوم می شود. این باکتری ها می توانند از طریق غذای آلوده، تماس مستقیم یا قرار گرفتن در معرض محیط پخش شوند. ژن های مقاومت ممکن است از طریق مصرف گوشت آلوده، دست زدن به حیوانات یا از طریق آلودگی محیطی به انسان منتقل شوند.
راه درمان مقاومت آنتی بیوتیکی
درمان مقاومت آنتی بیوتیکی در طیور، دام و حیوانات خانگی مستلزم اجرای نظارت ضد میکروبی، کاهش مصرف غیر ضروری آنتی بیوتیک و استفاده از درمان های جایگزین مانند دارو های گیاهی، پروبیوتیک ها، باکتریوفاژها و واکسن ها است. بهبود امنیت زیستی، بهداشت، و شیوه های چرای چرخشی نیز به کاهش مقاومت کمک می کند. مراقبت دامپزشکی مسئولانه برای مدیریت موثر عفونت های مقاوم ضروری است.
آنتی بیوتیک گیاهی بدون ایجاد مقاومت دارویی
آریوبیوتیک یک داروی کاملا گیاهی بر پایه ماده موثره گرفته شده از گیاهانی نظیر آویشن باغی می باشد. این دارو مانند آنتی بیوتیک برای پیشگیری و درمان عفونت های باکتریایی استفاده می شود. این محلول که فرموله شده بر پابه ترکیبات موثره گیاهی است هیچ گونه مقاومت دارویی ایجاد نمی کند.