مقاومت ضد میکروبی در دام و طیور و روش های پیشگیری از آن

مقاومت ضد میکروبی (AMR) به وضعیتی گفته می‌شود که میکروب ها نسبت به دارو ها (آنتی بیوتیک ها) مقاوم می شوند یعنی دارو ها دیگر قادر به از بین بردن و کنترل میکروب ها نیستند.

وقتی میکروب هایی مثل باکتری، قارچ، ویروس و انگل به دارو هایی که برای درمان عفونت استفاده می شود، مقاوم می شود اصطلاحا به آن مقاومت دارویی گفته می شود. وقتی این عارضه به وجود بیاید روند درمان بیماری دشوار می شود و باعث افزایش عوارض بیماری و آمار مرگ و میر حیوانات خانگی، دام ها، طیور و اسب ها می شود.

استفاده بیش از حد یا نادرست یا خودسرانه از دارو های ضد میکروبی مثل آنتی بیوتیک ها باعث ایجاد AMR می شود.

آنتی بیوتیک هایی از قبیل پنی سیلین ها، ماکرولیدها، سفالوسپورین‌ها برای درمان عفونت های میکروبی به دام، طیور و حیوانات خانگی تجویز می شوند. این دارو ها باید با دقت و بر طبق دستور دامپزشک استفاده شوند تا از بروز مقاوت ضد میکروبی جلوگیری شود.

در بسیاری از موارد، از آنتی‌بیوتیک‌ها نه فقط برای درمان بیماری‌ها بلکه برای پیشگیری از بیماری یا برای افزایش رشد و تولید به حیواناتی از قبیل دام و طیور داده می‌شود. این استفاده غلط از داروها باعث ایجاد شرایطی می‌شود که باکتری‌ها می‌توانند به سرعت تغییرات ژنتیکی را ایجاد کرده و نسبت به داروهای معمول مقاوم شوند.

آسیب های مقاومت ضد میکروبی به صنعت پرورش طیور و دامپروری

مقاومت ضد میکروبی می‌تواند تأثیرات بسیار منفی و شدیدی بر صنعت دامداری و پرورش طیور داشته باشد. آسیب هایی مانند پیچیدگی‌های درمانی، افزایش هزینه‌ها و خطرات بهداشتی برای انسان‌ها و حیوانات به خاطر مقاومت ضد میکروبی، به مرغداری ها و دامپروری ها ضرر بسیاری وارد می کنند. در ادامه برخی از اصلی‌ترین ضربات و پیامدهای مقاومت ضد میکروبی بر صنعت دامداری و پرورش طیور را بررسی می‌کنیم:

1. افزایش هزینه‌های درمانی

وقتی باکتری‌ها نسبت به دارو های ضد میکروبی از قبیل آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم می‌شوند، دامپزشکان باید از داروهای قوی‌تر، گران‌تر و خطرناک‌تر استفاده کنند که این خود باعث افزایش هزینه‌های درمان بیماری می‌شود. بستری طولانی‌تر حیوانات یا حتی تغییراتی که در استراتژی‌های درمانی هستند به طور مستقیم هزینه‌ها را بالا می‌برند.

2. کاهش بهره‌وری و افزایش مرگ و میر

مقاومت ضد میکروبی موجب طولانی‌تر شدن بیماری‌ها در دام و طیور شود. این افزایش مدت زمان بیماری باعث کاهش بهره‌وری در تولیدات می‌شود. مثلاً در صنعت طیور، عفونت‌های مقاوم به دارو می‌توانند باعث کاهش تولید تخم‌مرغ یا کند شدن رشد جوجه‌ها شوند.

در دامداری، این وضعیت ممکن است منجر به کاهش تولید شیر یا رشد کندتر در گاوها یا گوسفندان شود. لازم به ذکر است که در برخی موارد، عفونت‌های مقاوم می‌توانند باعث مرگ و میر حیوانات شوند که به خسارات اقتصادی بیشتری می‌انجامد.

3. انتقال مقاومت به انسان‌ها

یکی از بزرگ‌ترین چالش ها در خصوص مقاومت ضد میکروبی در صنعت دام و طیور، انتقال این مقاومت‌ها به انسان‌ها است. زمانی که دام‌ها یا طیور به باکتری‌های مقاوم آلوده شوند، این باکتری‌ها می‌توانند از طرق مختلفی مثل مصرف گوشت، شیر، تخم‌مرغ یا تماس با محیط‌های آلوده به انسان ها منتقل شوند. این انتقال یک تهدید برای ماست و به ایجاد مشکلات بهداشتی و بیماری‌های مقاوم به درمان در انسان‌ها منجر می شود و سلامت عمومی را به خطر می اندازد.

4. طولانی شدن پروسه بیماری و کاهش کیفیت محصولات

مقاومت ضد میکروبی می‌تواند باعث شود که بیماری‌ها در طولانی‌مدت در مزارع دام و طیور ادامه یابند، زیرا داروهای معمول نمی‌توانند با عفونت‌ها مقابله کنند. این امر به کاهش گوشت، شیر و تخم‌مرغ تولیدی منجر شود.

5. پیچیده شدن مشکلات قانونی و نظارتی

با افزایش نگرانی‌ها در مورد مقاومت میکروبی حیوانات، بسیاری از کشورهای پیشرفته و سازمان‌های بهداشتی بین المللی قوانین سخت‌تری را در مورد استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در دامداری‌ها و مزارع طیور وضع کرده‌اند.

وضع این قوانین محدودیت‌ها و چالش هایی را برای دامداران ایجاد می کند. آنها نیاز به تغییر در شیوه‌های مدیریتی، تغذیه‌ای و بهداشتی مزارع خود خواهند داشت که البته همین تغییرات باعث افزایش هزینه‌ها و کاهش سودآوری می شود.

پیامدهای مقاومت ضد میکروبی در دام و طیور

مقاومت میکروبی یا مقاومت باکتریایی در دام‌ها و طیور می‌تواند اثرات بسیار مخربی بر سلامت کلی و اقتصاد داشته باشد. زمانی که باکتری‌ها به درمان‌های معمولی مقاوم می‌شوند، درمان بیماری‌ها پیچیده‌تر شده و مرغداری ها و دامداری ها به ناچار استفاده از داروهای گران‌تر و خطرناک‌تر را افزایش می‌دهند.

علاوه بر این، این وضعیت می‌تواند باعث طولانی شدن مدت زمان بیماری و خسارات اقتصادی ناشی از کاهش تولیدات دام و طیور شود. از طرفی، انتقال این مقاومت‌ها به انسان‌ها از طریق زنجیره غذایی یا تماس با محیط‌های آلوده نیز می‌تواند منجر به مشکلات متعددی در بهداشت عمومی شود.

یکی دیگر از عواقب مقاومت دارویی حیوانات گسترش بیماری های مقاوم در سطح جهان می باشد. وقتی اثربخشی درمان های فعلی از بین برود و بدن حیوانات مرغداری مقاومت میکروبی و باکتریایی از خود نشان دهد، نیاز به کشف و توسعه آنتی بیوتیک های جدید، افزایش پیدا می کند.

گیاه دارویی مفید برای مقاومت ضد میکروبی دام و طیور

امروزه تحقیقات زیادی راجع به اثر دارو های گیاهی بر روی حیوانات انجام شده است. استفاده از گیاهان دارویی به عنوان یک جایگزین مناسب برای آنتی‌بیوتیک‌ها در صنعت دامداری و پرورش طیور مورد توجه بسیاری از مردم قرار گرفته است.

این گیاهان به طور طبیعی خواص ضد میکروبی دارند و به کاهش یا جلوگیری از مقاومت ضد میکروبی کمک می کنند. استفاده از گیاهان دارویی به عنوان مکمل‌های غذایی برای تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهاب و مقابله با عفونت‌های باکتریایی در حیوانات اخیرا کاربرد خود را نشان داده است. گیاهان دارویی زیادی برای درمان مقاومت ضد میکروبی در دام و طیور به کار می‌روند برای مثال:

آویشن باغی (Thymus vulgaris)

آویشن باغی یا اورگانو، به‌ویژه در صنعت دامداری برای خواص ضد میکروبی و ضد قارچی‌اش استفاده می‌شود. این گیاه می‌تواند رشد باکتری‌های مضر را مهار کرده و در درمان عفونت‌های تنفسی و گوارشی در دام و طیور مؤثر باشد.

ترکیبات اصلی آویشن که شامل تیمول (Thymol) و کارواکرول (Carvacrol) می باشند خاصیت ضدباکتریایی دارند و از رشد باکتری‌های مضر در بدن حیواناتی مثل سگ و گربه جلوگیری می کنند.

استفاده از آویشن در خوراک حیوانات می‌تواند جایگزین مناسبی برای آنتی‌بیوتیک‌های مختلف باشد و برای سلامت عمومی دام و طیور خوب است.

عصاره آویشن را می توان به آب آشامیدنی حیوانات اضافه کرده تا با این روش آنرا به صورت خوراکی مصرف کنند.

سیر (Allium sativum)

سیر یک داروی گیاهی قدرتمند برای حیواناتی مثل دام ها ، طیور و حیوانات خانگی است که می‌تواند جایگزین مناسبی برای آنتی‌بیوتیک‌ها باشد.

سیر با خاصیت ضد باکتری، ضد ویروسی و ضد قارچی که دارد می تواند برای درمان عفونت‌های مقاوم مانند استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین (MRSA) کاربرد داشته باشد.

استفاده از سیر به‌عنوان یک مکمل طبیعی، سلامت دام و طیور را بهبود می‌بخشد، مقاومت آن‌ها را در برابر بیماری‌ها افزایش داده و باعث کاهش وابستگی به داروهای شیمیایی می‌شود.

این گیاه که به صورت به صورت پودر، عصاره و روغن و له شده قابل مصرف است باعث تقویت سیستم ایمنی، بهبود سلامت گوارش، کاهش التهاب و تسریع بهبود زخم ها، بهبود عملکرد تنفسی و افزایش اشتها و رشد بهتر حیوان می شود.

کوکسی فیت ال یکی از دارو های گیاهی ضد انگل و ضد اسهال می باشد که حاوی عصاره سیر، بلوط و آرتمیزیا آنوا می باشد. این مکمل گیاهی برای تقوست سیستم گوارش و سلامت کلی دام، طیور و حیوانات خانگی موثر است.

قوانین و مقررات برای کاهش مقاومت ضد میکروبی در حیوانات

همانطور که گفته شد برای جلوگیری و پیشگیری از مقاومت دارویی در جهان قوانین و مقررات پیچیده ای وضع شده است زیرا سلامت دام و طیوری که از محصولاتشان استفاده می کنیم با سلامت ما رابطه ی مستقیم دارد. در اینجا به 6 مورد از این قوانین اشاره می کنیم.

1. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های انسانی در دامپزشکی ممنوع یا محدود شود
2. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها برای تحریک رشد بهتر در پرورش دام و طیور به طور تریجی حذف شوند
3. سیاست‌های نظارتی بر فروش و تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها به حیوانات افزایش یافته است
4. ترویج روش‌های جایگزین آنتی بیوتیک برای افزایش رشد و کنترل بیماری‌ها مانند واکسیناسیون، بهبود شرایط بهداشتی مزارع و استفاده از دارو های گیاهی
5. افزایش آگاهی دامپزشکان، دامداران و مصرف‌کنندگان در مورد خطرات استفاده غیرمسئولانه از آنتی‌بیوتیک‌ها
6. ایجاد همکاری برای کاهش مقاومت ضد میکروبی در حیوانات از طریق سازمان‌های بین المللی نظیر سازمان بهداشت جهانی

آریوبیوتیک داروی گیاهی و طبیعی با خاصیت ضد باکتریایی

آنتی بیوتیک گیاهی آریوبیوتیک یک محلول خوراکی می باشد که بر پایه ترکیبات موثره گیاهی نظیر آویشن باغی تهیه شده است. این دارو هیچ گونه مقاومت ضدمیکروبی در بدن طیور ایجاد نمی کند.

 عملکرد این محلول به این صورت است که سبب ایجاد اختلال در غشای سلولی باکتری و مرگ آن می شود. از این داروی مخصوص حیوانات برای پیشگیری و درمان عفونت های باکتریایی استفاده می شود.

برای اطلاعات بیشتر راجع به آریوبیوتیک اینجا را کلیک کنید.