ضدکوکسیدیوزها و مقاومت ضدمیکروبی

کوکسیدیوز در طیور

کوکسیدیوز عفونت انگلی گوارشی شایع در طیور است که بروز مقاومت های ضدمیکروبی (AMR)، درمان آن را با چالش مواجه کرده است. کوکسیدیوز توسط انگل های جنس آیمریا (Eimeria) ایجاد می شوند که با آسیب به مخاط روده سبب مختل شدن هضم و جذب مواد، کاهش وزنگیری، افزایش ضریب تبدیل و تلفات می شود که همگی در نهایت منجر به افت تولید و خسارت اقتصادی به پرورش دهنده می شوند. کوکسیدیوز به تنهایی 30٪ از هزینه‌های درمانی بیماری‌های مختلف طیور را تشکیل می‌دهد. این بیماری همچنین مهمترین عامل زمینه ساز بروز آنتریت نکروتیک (عفونت باکتریایی روده) در طیور است.

مکانیسم اثر داروهای ضدکوکسیدیوز

پیشگیری و درمان کوکسیدیوز توسط داروهای ضدکوکسیدیوز (کوکسیدیوسید و کوکسیدیواستات) انجام می شود. با گذشت زمان، تعداد زیادی داروی ضد کوکسیدیوز معرفی شده‌اند، اما مقاومت به تمامی آن‌ها در بخش‌های مختلف جهان گزارش شده است. داروهای ضدکوکسیدیوز از طریق مکانیسم های مختلفی سبب مهار رشد یا از بین بردن انگل های آیمریا می شوند که شامل تأثیر بر عملکرد غشاء (یونوفورها)، متابولیسم انرژی (کینولون‌ها، کلوپیدول، نیکاربازین و روبنیدین)، سنتز کوفاکتور (آمپرولیوم، سولفونامیدها) و سنتز DNA (آپرینوسید) است. مکانیسم اثر داروهای ضدکوکسیدیوز رایج شامل:

یونوفور ها (Ionophores): انتقال کاتیون در غشا سلولی

سولفونامیدها (Sulfonamide): مهار مسیر متابولیسم فولیک اسید

آمپرولیوم (Amprolium): آنتاگونیست تیامین

دکوکینات(Decoquinate): مهار تنفس سلولی با مهار انتقال الکترون در میتوکندری انگل

کلوپیدول (Clopidol): تحت تاثیر قراردادن انتقال الکترون

بنزنامین ها (Benzeneamines): جداسازی فسفوریلاسیون اکسیداتیو

موننسین (Monensin): ورود یون های سدیم به درون سلول

روبنیدین (Robenidine): اتصال به پروتئین ها و مهار فعالیت میتوکندری انگل

هالوفوجینون (Halofuginone): ناشناخته

دیکلازوریل (Diclazuril): آنالوگ نوکلئوتیدها

تولترازوریل (Toltrazuril): فعالیت ضد ژنوم مشابه پلاستید انگل

مقاومت دارویی ضدکوکسیدیوزها

ظهور و گسترش مقاومت دارویی در انگل های آیمریا بسیار سریع است زیرا تکثیر کوکسیدیان‌ها بسیار سریع است؛ یک اووسیست اسپولیده شده از آیمریا می‌تواند بیش از 1/2 میلیون اووسیست تولید کند. بنابراین، مقاومت می‌تواند به سرعت به فنوتیپ غالب تبدیل شده و در جمعیت انگل در یک منطقه خاص گسترش یابد عوامل مختلف در بروز مقاومت های ضدمیکروبی در انگل های آیمریا نقش دارند که به طور کلی شامل عوامل ژنتیکی، عملیاتی و زیستی می شوند. عوامل ژنتیکی شامل غالب بودن آلل های مقاوم، تعداد ژن‌های دخیل در مقاومت، فراوانی اولیه ژن‌های مقاوم، تنوع ژنتیکی جمعیت، تناسب نسبی موجودات مقاوم، احتمال وجود تعادل نامتوازن و فرصت برای نوترکیبی ژنتیکی می‌باشد. متأسفانه این عوامل تحت کنترل انسان نیستند اما سایر اقدامات انسانی می تواند بر آن اثرگذار باشد. عوامل عملیاتی شامل ماهیت شیمیایی دارو، امکان ایجاد مقاومت متقاطع، پایداری دارو در میزبان و دینامیک پاکسازی دارو از بدن است. در میان عوامل عملیاتی، مهم‌ترین عامل ایجاد مقاومت ضدمیکروبی، استفاده مکرر از داروی ضدکوکسیدیوز برای مدت طولانی در گله است. برخلاف عوامل ژنتیکی، عوامل عملیاتی می‌توانند تحت کنترل مدیریت مناسب تولیدکنندگان قرار گیرند، و با آموزش مرغداران در مورد استفاده صحیح از داروهای ضدکوکسیدیوز یا جایگزین های آن ها ترویج پیدا کنند.

انواع مقاومت دارویی در انگل های آیمریا شامل:

مقاومت اکتسابی (Acquired Resistance): مقاومت اکتسابی به معنای مقاومتی است که با گذشت زمان بر اثر کاهش حساسیت به دارو در برخی از سویه‌ها و گونه‌های انگل آیمریا ایجاد می‌شود و قابل انتقال به نسل بعد نیز می باشد. مقاومت اکتسابی به دو نوع جزئی یا کامل تقسیم می شود و تفاوت آن در میزان حساسیت به دارو است به شکلی که در نوع کامل حساسیت به دارو بطور کامل از دست رفته است.

مقاومت متقاطع (Cross-Resistance): به معنی مقاومت مشترک نسبت به داروهای با مکانیسم عمل مشابه است. به عنوان مثال سویه های مقاوم به یک یونوفور، می توانند به دیگر یونوفورها نیز مقاوم باشند. همچنین گزارشات نشان می دهند درجه بالایی از مقاومت متقاطع بین مادورامایسین، مونسین، سالینومایسین، ناراسین و لازالوسید مشاهده شده است.

مقاومت چندگانه (Multiple Resistance): مقاومت چندگانه به معنای مقاومت در برابر بیش از یک دارو است، حتی اگر این داروها مکانیسم اثر متفاوتی داشته باشند. دلایل زیادی می تواند منجر به ایجاد مقاومت چندگانه در انگل های آیمریا شود. یکی از دلایل احتمالی، قرار گرفتن مکرر گله در معرض داروهای ضدکوکسیدیوز مختلف است.

مقابله با مقاومت ضدمیکروبی در کوکسیدیوز

به دلیل افزایش سریع ایجاد و گسترش سویه های انگل مقاوم به دارو، نیاز فوری به کنترل کوکسیدیوز در تولید مرغ تجاری وجود دارد. مدیریت محیط پرورش طیور شامل تهویه مناسب، تمیز کردن کامل سالن بین دو دوره پرورش، حذف منابع رطوبت و خشک نگه‌داشتن بستر، تراکم مناسب مرغ‌ها، کاهش استرس و مدیریت مناسب تغذیه و آب نقش مهمی در کنترل تکثیر و انتقال انگل ها دارد. از طرفی تقویت ایمنی طیور با استفاده از ترکیباتی مانند پروبیوتیک ها، سین بیوتیک ها و ترکیبات طبیعی می تواند از طریق تقویت مکانیسم‌های دفاعی به‌ طور مؤثری نیاز به درمان این عفونت‌های روده‌ای را کاهش دهد یا از بین ببرد.

 استفاده از ضدکوکسیدیوز گیاهی می‌تواند یک رویکرد جدید برای کنترل این بیماری باشد. اثرات ضدانگلی برخی از ترکیبات موثره گیاهی در مقابل آیمریا بخوبی شناخته شده است. داروی ضدکوکسیدیوز گیاهی کوکسی فیت از جمله داروهایی است که بطور موثری در پیشگیری و درمان کوکسیدیوز کارآیی دارد. کوکسی فیت با دارا بودن چندین ترکیب موثره گیاهی مختلف با ساختار پیچیده، از طریق مکانیسم اثرات مختلفی انگل آیمریا را تحت تاثیر قرار داده و احتمال ایجاد مقاومت دارویی را به حداقل می رساند. برای اطلاع از نحوه عملکرد ضدکوکسیدیوز گیاهی کوکسی فیت اینجا را کلیک کنید.

برای اطلاعات بیشتر محصول اینجا کلیک کنید.

برای خرید محصول اینجا کلیک کنید.