عوامل متعددی می تواند باعث سرفه در گوسفندان باشد. شایع ترین آن سرماخوردگی است. عفونت های تنفسی و بیماری های انگلی از جمله میازیس (بیماری انگل مگس گوسفند) می توانند از دلایل دیگر این بیماری باشند.
بسیار مهم است که با دامپزشک مشورت کنید تا علت دقیق سرفه را مشخص کنید، به خصوص اگر مداوم باشد یا با علائم دیگری همراه باشد. اگر عفونت باکتریایی یا انگلی تشخیص داده شود، درمان با داروهای مناسب مثل آنتی بیوتیک و دارو های ضد کرم یا کرم زدا ممکن است ضروری باشد.
واکسن ها ممکن است به پیشگیری از بیماری های خاصی مانند ذات الریه یا ویروس های تنفسی کمک کنند. بهبود تهویه هوا و کاهش قرار گرفتن در معرض گرد و غبار یا آلاینده ها می تواند به جلوگیری از سرفه ناشی از عوامل محیطی در گوسفندان و سایر دام ها کمک کند.
در صورت مشاهده سرفه های مکرر در گوسفند، بهتر است حیوان را از نزدیک تحت نظر داشته باشید و در صورت لزوم از مراقبت های دامپزشکی کنید.
علل سرفه در گوسفند
سرفه در گوسفند یک علامت رایج است که می‌تواند نشانه‌ای از انواع مشکلات زمینه‌ای سلامتی باشد. این می تواند ناشی از عفونت ریه، عوامل محیطی یا حتی آلودگی های انگلی باشد. درک علل بالقوه سرفه در گوسفند برای تشخیص و درمان زودهنگام بسیار مهم است.
در ادامه 7 علت شایع سرفه در گوسفندان را بررسی می کنیم.
- عفونت های تنفسی:
عفونت های تنفسی و ریوی یکی از دلایل اصلی سرفه در گوسفند است. این عفونت ها می توانند باکتریایی، ویروسی یا ترکیبی از هر دو باشند.
- عفونت های باکتریایی: باکتری‌های Mannheimia haemolytica (مانهایمیا همولیتیکا) و Pasteurella multocida (پاستورلا مولتوسیدا) از مهم‌ترین و شایع‌ترین عوامل بیماری‌زا محسوب می‌شوند. این باکتری ها می توانند باعث التهاب شدید و تجمع مایع در ریه ها شوند که منجر به سرفه، تب، ترشحات بینی و مشکل در تنفس می شود. این عارضه به ویژه در بره ها یا گوسفندان تحت استرس به وجود می آید. ناآرامی در هنگام حمل و نقل یا زمانی که در جاهای شلوغ نگهداری می شوند، در میان گوسفندان شایع است.
- عفونت های ویروسی: پنومونی پیشرونده گوسفند (OPP) که توسط یک ویروس ایجاد می شود، یک بیماری مزمن تنفسی در گوسفند است که به مرور زمان منجر به سرفه، ترشحات بینی و مشکل در تنفس می شود. ویروس سنسیتیال تنفسی (RSV) یکی دیگر از عوامل ویروسی است که می تواند سیستم تنفسی گوسفند را آلوده کند و باعث سرفه، احتقان و تنفس سخت شود. این عفونت‌های ویروسی میتوانند سیستم تنفسی را تضعیف کنند و گوسفند را مستعد ابتلا به عفونت‌های باکتریایی ثانویه کنند.
- عفونت های انگلی:
عفونت های انگلی، به ویژه کرم های ریه، یکی دیگر از علل شایع سرفه در گوسفند است. کرم ریه (Dictyocaulus filaria) ریه ها و مجاری هوایی گوسفند را آلوده می کند و منجر به تحریک، سرفه و مشکل در تنفس می شود. وجود کرم های ریه باعث التهاب و تولید مخاط در دستگاه تنفسی می شود و علائم را تشدید می کند. سایر انگل‌ها مانند پروتوسترانگیلوس و مولریوس نیز میتوانند ریه‌های گوسفند را تحت تأثیر قرار دهند، اگرچه Dictyocaulus شایع‌ترین عامل مرتبط با سرفه است.
ربات های بینی که لارو مگس های خاص هستند نیز می توانند باعث سرفه در گوسفند شوند. این لاروها از طریق مجرای بینی حرکت می کنند و باعث تحریک و التهاب می شوند و منجر به عطسه و سرفه می شوند.
- عوامل زیست محیطی:
عوامل محیط زیستی می توانند نقش مهمی در ایجاد سرفه در گوسفند داشته باشند. کیفیت پایین هوا، قرار گرفتن در معرض گرد و غبار یا دود و عوامل دودزا می تواند مجاری تنفسی را تحریک کند و منجر به سرفه شود. گوسفندانی که در انبارهایی با تهویه ناکافی نگهداری می شوند به ویژه در معرض خطر هستند، زیرا تجمع گرد و غبار و آمونیاک از کود می تواند باعث مشکلات تنفسی شود.
علاوه بر این، شرایط آب و هوایی شدید، به ویژه هوای سرد یا خشک، می تواند باعث سرفه شود. تغییرات ناگهانی دما یا قرار گرفتن طولانی مدت در شرایط سخت محیطی می تواند مجاری تنفسی گوسفند را تحریک کرده و منجر به سرفه شود.
- واکنش های آلرژیک:
آلرژی در گوسفند گاهی اوقات می تواند منجر به علائم تنفسی از جمله سرفه شود. این آلرژی ها ممکن است با قرار گرفتن در معرض گیاهان خاص، کپک ها یا سایر آلرژن ها یا عوامل آلرژی زای محیطی ایجاد شوند. واکنش‌های آلرژیک اگرچه کمتر رایج هستند، اما میتوانند باعث التهاب در راه‌های هوایی شده و منجر به سرفه و سایرعلائم تنفسی شوند.
- شرایط مزمن تنفسی:
شرایط مزمن مانند تب حمل و نقل که معمولاً در گوسفندانی که حمل‌ونقل می شوند، دیده می‌شود یا برونشیت باکتریایی مزمن می‌تواند منجر به سرفه‌های مداوم شود. تب حمل و نقل اغلب به دلیل استرس و شرایط شلوغ در حین حمل و نقل ایجاد می شود که گوسفند را مستعد ابتلا به عفونت های تنفسی می کند.
- بیماری قلبی:
اگرچه بیماری قلبی کمتر شایع است، اما می تواند علتی برای سرفه در گوسفند باشد. شرایطی مانند نارسایی احتقانی قلب می تواند منجر به تجمع مایع در ریه ها شود و علائمی مانند سرفه، تنفس سخت و عدم تحمل ورزش را ایجاد کند.
- اجسام خارجی:
گوسفند ممکن است گاهی اوقات اجسام خارجی مانند تکه‌های یونجه یا علف را استنشاق کند که می‌تواند در مجاری تنفسی آنها قرار بگیرد و منجر به تحریک و سرفه شود. معمولاً پس از بیرون ریختن جسم خارجی، سرفه فروکش می کند.
درمان سرفه گوسفند
برای درمان سرفه در گوسفندان لازم است ابتلا علت بیماری روشن شود. اگر سرفه به دلیل یک بیماری عفونی است، گوسفند مبتلا را جدا کنید تا از گسترش آن جلوگیری شود.
در موارد عفونت باکتریایی، دامپزشکان ممکن است آنتی بیوتیک هایی مانند اکسی تتراسایکلین یا پنی سیلین را برای درمان عفونت تجویز کنند.
داروهایی مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) ممکن است برای کاهش التهاب و تب استفاده شوند.
همچنین واکسن های پیشگیرانه را می توان برای برخی بیماری های تنفسی در گله ها مانند پاستورلا یا پنومونی استفاده کرد.
مشاوره با دامپزشک برای تشخیص و درمان مناسب متناسب با شرایط گوسفند ضروری است.
درمان سرفه گوسفند
قرص های سرفه گوسفندی داروهای خوراکی هستند که برای درمان مشکلات تنفسی گوسفند از جمله سرفه های ناشی از عفونت یا محرک ها طراحی شده اند. این قرص ها معمولاً حاوی ترکیبی از مواد فعال هستند که به کاهش علائم یا درمان علت زمینه ای سرفه کمک می کند. مواد فعال قرص ها می تواند شامل آنتی بیوتیک ها، عوامل ضد التهابی، داروهای خلط آور و آنتی هیستامین ها باشد.
داروی گیاهی برای سرفه گوسفندان
داروی گیاهی ایمونواکینامول برای سرفه و بیماری های تنفسی دام که میتوانند به علل میکروبی یا آلرژی باشند مفید است. شرکت ماکیان دام پارس با هدف کاهش استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک و داروهای شیمیایی اقدام به تولید داروی صد در صد گیاهی برای تقویت سیستم ایمنی و تنفسی دام هایی مثل گاو و گوسفند، کرده است. این محلول حاوی عصاره ی گیاهانی مانند اکیناس ه(سرخارگل) و آویشن باغی می باشد. اکیناسه باعث تقویت سیستم ایمنی شده و در بهبود یافتن پنومونی و برونشیت می تواند موثر باشد. ایمونواکینامول برای سرفه ی گوسفندان مفید است و با جلوگیری از ابتلا به عفونت های ثانویه تنفسی، باعث خلط آوری و باز کردن مجاری تنفسی و همچنین بهبود سرفه و خس خس سینه می شود.
