علل اسهال در گربه و سگ
اسهال در سگ ها گربه ها بسیار شایع است و علل مختلف زیادی باعث به وجود آمدن آن میشوند. دامپزشکان اسهال را به صورت حاد (به معنای یک دوره مجزا و مقطعی) یا مزمن (یک دوره طولانی بیش از 3 هفته)، طبقه بندی می کنند. اسهال مزمن همچنین می تواند به چندین دوره نزدیک به هم اشاره داشته باشد، حتی اگر مدفوع بین این دوره ها طبیعی باشد. معمولاً اسهال حاد در حیوانات جوان، توله سگ ها و بچه گربه ها یا حیوانات بالغ جوان، شایع تر است. از سوی دیگر، اسهال مزمن در سگها و گربههای مسنتر بیشتر اتفاق میافتد. اسهال حاد یا مزمن را می توان در حیوانات خانگی در تمام سنین مشاهده کرد.
همان طور که گفته شد عوامل مختلفی در اسهال سگ ها و گربه ها تاثیر دارند، اما برخی از علل شایع تر شامل:
- رژیم غذایی
شایع ترین علت اسهال در سگ ها و گربه ها تغییر ناگهانی رژیم غذایی یا مصرف غذای نامناسب است. این نوع اسهال معمولاً پس از چند روز خود به خود برطرف می شود. گاهی اوقات، عدم تحمل رژیم غذایی ممکن است منجر به اسهال شود. در این موارد تا زمانی که آن غذا از رژیم غذایی حذف نشود، اسهال برطرف نمی شود.
- عفونت های باکتریایی
گاهی اوقات، سگ ها و گربه های مبتلا به اسهال ممکن است باکتری هایی مانند سالمونلا یا ای کلای را در مدفوع خود داشته باشند. این عفونت ها با آزمایش مدفوع حیوان خانگی قابل تشخیص هستند.
- عفونت های ویروسی
عفونت های ویروسی یک علت کمتر شایع اما بسیار جدی برای اسهال در سگ ها و گربه ها، به ویژه توله سگ ها و بچه گربه ها هستند. عفونت هایی مانند پاروویروس یا پن لوکوپنی می توانند باعث بیماری شدید و گاهی کشنده شوند. واکسیناسیون صحیح می تواند از این بیماری ها جلوگیری کند.
- عفونت انگلی
توله سگ ها و بچه گربه ها بیشتر احتمال بیشتری دارد که دچار اسهال مرتبط با انگل شوند. انگل های مختلفی از جمله کرم های گرد، کرم های قلابدار، کرم های شلاقی، ژیاردیا و کوکسیدیا می توانند دستگاه گوارش سگ ها و گربه ها را آلوده کنند.
علائم عفونت گوارشی در سگ و گربه
- استفراغ
- اسهال
- خون در مدفوع
- کم آبی
- بی حالی
- کاهش اشتها
- کاهش وزن
- درد شکم
اهمیت سلامت دستگاه گوارش در سگ و گربه و مشکلات درمان
اهمیت سلامت روده گربه و سگ را نمی توان نادیده گرفت زیرا در هضم، جذب مواد مغذی و عملکرد سیستم ایمنی نقش دارد. میکروب های مفید ساکن در روده به تجزیه اجزای غذا، سنتز مواد مغذی ضروری مانند ویتامین های B و K و حفظ یک محیط هماهنگ که باکتری های مضر را کنترل می کند، کمک می کند. یک میکروبیوم متعادل به حفظ پوست و پوشش سالم کمک می کند و سطح انرژی را برای زندگی فعالتر افزایش می دهد.
مصرف نا به جا و بی رویه آنتی بیوتیکها در سگ ها و گربه ها میتواند باعث ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی شود که باکتریها در مقابل آنتی بیوتیکها مقاوم شده و مشکلات زیادی برای درمان عفونت ها در آینده به وجود می آورد. سازمان بهداشت جهانی (WHO) مقاومت آنتیبیوتیکی را به عنوان یکی از بزرگترین تهدیدات بهداشت عمومی طبقهبندی میکند. تحقیقات اخیر نشان میدهد که انتقال مقاومت ضد میکروبی بین انسان ها و حیوانات، از جمله حیوانات خانگی، در حفظ مقاومت بسیار اهیمت دارد و این باور را که انسانها ناقل اصلی باکتریهای مقاوم به دارو در جامعه هستند، به چالش میکشد. طبق مطالعه ای که در پرتغال و بریتانیا نشان داده شد سگ ها و گربه ها باکتریهای مقاوم به آنتیبیوتیک مشابه صاحبانشان را داشتند! از طرفی استفاده از آنتی بیوتیک ها جهت درمان مواردی مانند اسهال ممکن است سبب تشدید آن شود چرا که خود آنتی بیوتیک باعث از بین رفتن فلور میکروبی دستگاه گوارش می شود و این مسئله بویژه در اسهال مزمن اهیمت بیشتری دارد چرا که دوره درمان طولانی مدت است.
درمان اسهال سگ و گربه
پس از اینکه دامپزشک احتمال یک بیماری جدی یا خطرناک را به عنوان علت اسهال رد کرد، می توانید او را در خانه با تکنیک هایی تحت نظارت او درمان کنید. به عنوان مثال:
درمان خانگی اسهال سگ:
سگ هایی که اسهال دارند مقدار زیادی آب و الکترولیت از دست می دهند و ممکن است دچار کم آبی شوند. چندین کاسه آب را در دسترس آنها قرار دهید تا مطمئن شوید که مقدار زیادی آب می نوشند. برای کمک به جذب آب بیشتر، می توانید آب گوشت یا مرغ را نیز اضافه کنید.
روزه داری یک درمان مفید برای اسهال در سگ های جوان و سالم است. به عنوان مثال، به دلیل اینکه آنها به مواد مغذی زیادی نیاز دارند،ت وله سگ ها و سگ های مسن روزه را دوست ندارند. از سوی دیگر، محروم کردن سگ های دیگر از غذا به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت ممکن است به گسترش عامل ایجاد کننده ناراحتی کمک کند.
درمان خانگی اسهال گربه:
حذف یک وعده غذایی و فاصله ۱۲ ساعته بین وعده های غذایی به دستگاه گوارش اجازه استراحت می دهد. مطمئن شوید که گربه به مقدار زیادی آب برای نوشیدن دسترسی دارد. پس از ۱۲ ساعت، هنگام غذا دادن به گربه، یک وعده غذایی کوچک و سبک به او بدهید. بعد از اینکه مدفوع گربه به حالت عادی برگشت، به مدت ۴۸ ساعت دیگر به او غذای سبک بدهید.
معجزه درمان اسهال
همانطور که گفته شد، مصرف آنتی بیوتیک های شیمیایی باعث از بین رفتن فلور میکروبی روده و ایجاد اسهال میشوند. پتانین داروی گیاهی بهبود دهنده اسهال و محافظ سلامت دستگاه گوارش حیوانات خانگی است که حاوی ترکیب موثره تانن (عصاره جفت بلوط) بوده و دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد میکروبی، تقویت کنندگی مخاط روده و بهبود فلور میکروبی دستگاه گوارش می باشد.
- پتانین و خاصیت ضد میکروبی
تانن ها دارای فعالیت ضد میکروبی مستقیم و همچنین غیر مستقیم (ضد بیماری زایی و مهار مقاومت های دارویی) از طریق مکانیسم های مختلف می باشند.
مکانیسم های بازدارنده رشد باکتریایی تانن ها
1. به دام انداختن و مهار جذب آهن
آهن برای رشد بهینه باکتری ها ضروری است. ترکیبات آلی تولید شده توسط باکتری ها می توانند به آهن موجود در محیط بیرونی متصل شده و آن را حل کرده و در دسترس باکتری ها قرار دهند. تاننها میتوانند آهن فریک را از محیط اطراف خود به دام بیندازند، بنابراین آهن برای باکتریها در دسترس نیست،که این منجر به مهار رشد باکتریها به دلیل کمبود آهن میشود. گروه های o-دی هیدروکسی فنیل موجود در مولکول های تانن در به دام انداختن یون های آهن نقش دارند.
2. مهار سنتز دیواره سلولی
تانن ها می توانند سنتز دیواره سلولی باکتری را با غیرفعال کردن آنزیم های دخیل در سنتز دیواره سلولی یا با اتصال مستقیم به دیواره سلولی مهار کنند. علاوه بر این، اسید تانیک می تواند مستقیماً به لایه پپتیدوگلیکان متصل شود و یکپارچگی دیواره سلولی را از بین ببرد و باکتری را نسبت به لیز اسمزی حساس تر کند.
3. اختلال در غشای سلولی
تاننها میتوانند با غشای سلولی باکتریها با تأثیر بر پتانسیل غشاء یا افزایش نفوذپذیری غشا برای اثرات ضد باکتریایی تعامل داشته باشند. برخی از انواع تانن ها عمدتاً غشای خارجی باکتری های گرم منفی را هدف قرار می دهند. لیپوپلی ساکاریدها، اجزای اصلی غشای خارجی، مقاومت آنتی بیوتیکی را در برابر باکتری های گرم منفی ایجاد می کنند.
4. مهار بیوسنتز اسیدهای چرب
مطالعات نشان داده است که تانن ها می توانند از بیوسنتز اسیدهای چرب جلوگیری کنند.
پتانین و خاصیت ضد عفونت زایی
1. مهار تشکیل بیوفیلم
پتانین با تجزیه لایه پپتیدوگلیکانی و کاهش ضخامت بیوفیلم، کاهش تولید پلی ساکاریدهای دخیل در چسبندگی بین سلول ها، و کاهش اتصال سلول باکتری به سطوح باعث مهار تشکیل بیوفیلم میشود.
2. مهار سیستم کروم سنسینگ (QS)
مهار سیستم کروم سنسینگ باکتریایی به عنوان یکی از اصلی ترین خواص ضد بیماری زایی محصولات طبیعی گزارش شده است. اسید تانیک می تواند به عنوان یک آنتاگونیست سیستم کروم سنسینگ عمل کرده و سیستم تنظیمی آن را مختل کند.
3. مهار آنزیم
آنزیمهای باکتریایی متعددی که میتوانند به بافت میزبان آسیب برسانند، به عنوان فاکتورهای حدت میکروبی (عفونت زایی) گزارش شدهاند. آنزیم هایی مانند پروتئاز، فسفولیپاز، اوره آز، نورآمینیداز و کلاژناز نقش مهمی در بیماری زایی میکروبی دارند. اسید تانیک بیان و فعالیت ژن اوره آز (UreD) را مهار کرده و در نتیجه تشکیل بیوفیلم را کاهش میدهند.
4. مهار اتصال باکتری
چسبندگی باکتری های بیماری زا به سلول های پستانداران امری مهم است. در مرحله قبل از ایجاد عفونت در میزبان، اتصال باکتری ها به گیرنده های مونو/الیگوساکارید بر روی سلول های اپیتلیال روده اتفاق می افتد. تانن ها به طور قابل توجهی چسبندگی به سلول ها را کاهش داده که با مهار بیان ژن های حدت همراه است. اسید تانیک باعث افزایش آب گریزی سطح سلولی و تجمع سلولی می شود.
5. مهار تولید توکسین
تانن ها می توانند با تولید توکسین توسط باکتری ها (که در بیماری زایی و شدت عفونت زایی نقش دارد) تداخل داشته باشند.
6. مهار تحرک باکتری
ماهیت متحرک باکتری ها نقش مهمی درکلونیزاسیون باکتری ها بر روی سطوح غیر زنده و متعاقب آن ایجاد بیوفیلم دارد. بیان عوامل حدت با تحرک مرتبط است. تاننها با کاهش بیان ژن های مرتبط با پیلی و فلاژل بیماریزایی باکتریها را کاهش میدهند.
پتانین و مهار مقاومت دارویی
بلوکه کردن پمپ جریان مواد (efflux)
اسید تانیک می تواند پمپ efflux که مسئول بیرون راندن مواد و داروها از درون سلول باکتری است، را هدف قرار داده و آن را مهار کند. به طور کلی، تانن ها می توانند با مهار عواملی که مقاومت دارویی را تسهیل می کنند مانند مهار فعالیت آنزیم بتالاکتاماز و مهار فعالیت پروتئین PBP، مقاومت چند دارویی در باکتری ها را از بین ببرند.
قرص ضد اسهال سگ و گربه پتانین
تانن ها ارتفاع پرزهای روده را افزایش داده و عمق کریپت ها را کاهش می دهند،و از این طریق باعث بهبود مورفولوژی، جذب و حفظ یکپارچگی روده در برابر عوامل بیماری زا می شوند. تانن موجود در پتانین با اتصال به پروتئینها و سایر ماکرومولکولها، موجب رسوب آنها و تراکم ساختار کلوئیدی مخاط روده میشود. این فرآیند منجر به تشکیل یک لایه محافظ بر روی سطح مخاط روده شده و آن را در برابر آسیب ناشی از پاتوژنها، سموم، و عوامل استرسزا و محرک محافظت میکند. همچنین این لایه از ترشح بیش از حد آب به لومن روده جلوگیری کرده و در نتیجه، به کنترل و درمان اسهال کمک میکند. تاننها همچنین از طریق مهار کانالهای CFTR (cystic fibrosis transmembrane conductance regulator) در سلولهای اپیتلیال روده، ترشح یونهای کلر به محیط روده را کاهش داده و اسهال را بهبود میبخشند. علاوه بر این، تاننها با کاهش حرکات دودی روده و کاهش فعالیت عضلات صاف از طریق اثر بر سیستم عصبی مرکزی، زمان بازجذب آب و الکترولیتها را افزایش داده و در نتیجه، باعث بهبود اسهال و افزایش قوام مدفوع میشوند.