اسهال در اسب ها می تواند به دلایل مختلف و در سنین متفاوت رخ دهد. بسته به شدت اسهال، به دنبال از دست رفتن آب بدن وضعیت حیوان می تواند وخیم شده و حتی باعث مرگ گردد. در صورت مشاهدۀ اسهال در اسب، باید به سرعت با دامپزشک تماس گرفته و حیوان بیمار را از دیگر حیوانات جدا کرد. قرار دادن آب پاک و فراوان در دسترس حیوان نیز اهمیت زیادی دارد.
علائم
- مدفوع شل و آبکی
- درد و نفخ
- بی حالی
- بی اشتهایی
علل
- عوامل عفونی (کلستریدیوم، سالمونلا، کروناویروس، تب اسبی پوتومک)
- انگل
- خوردن شن و خاک
- استرس
- گاستریک/ زخم معده
- تغییرات در رژیم غذایی
- مصرف داروهای غیراستروئیدی و ضدالتهابی
- بیماری التهابی معده
- سموم
- نئوپلازی
تشخیص
دامپزشکان بر اساس تاریخچۀ پزشکی، شرایط جسمانی و آزمایش های انجام شده، تشخیص گذاری را انجام می دهند. برای به دست آوردن یک تاریخچۀ کامل، دامپزشک سوالاتی درمورد سوابق بیماری، تغییرات در رژیم غذایی یا سبک زندگی، سفرهای اخیر و یا تماس با اسب های دیگر خواهد پرسید.
در هنگام معاینه، دامپزشک علائم دهیدراته شدن (سطح خشک لثه و موکوس، زخم و خشکی پوست، گودی چشم) را بررسی کرده و صدای قلب، ریه و شکم را گوش خواهد داد. همچنین ممکن است دمای بدن حیوان نیز اندازه گیری شود (احتمال وجود عفونت).
امکان دارد نمونۀ مدفوع نیز گرفته شود تا احتمال وجود انگل، تراکم باکتری و وجود شن و خاک در مدفوع بررسی گردد.
از تصویربرداری نیز برای بررسی احتمال وجود ناهنجاری در روده (تجمع شن، و یا ضخیم شدن روده) استفاده می شود.
در صورتی که دلیل احتمالی اسهال، گاستریک و زخم معده، و یا استرس باشد، دامپزشک احتمالا آزمایش آندوسکوپی انجام دهد. به این صورت که لوله ای وارد بینی، مری، و شکم اسب شده و زخم و آسیب ها بررسی شوند.
درمان
با توجه به علت اسهال، سن اسب و شدت مشکل و علائم، روش درمانی انتخاب می گردد. در کیس های خفیف، درمان ممکن است شامل بهبود عملکرد معده و روده با استفاده از پروبیوتیک ها و یا داروهای خاص باشد. در این حالت و در صورتی که علائم دیگری وجود نداشته باشد، معمولا اسب پس از یک یا دو روز بهبود یافته و به شرایط عادی باز می گردد. در کیس های شدیدتر ممکن است حیوان به تزریق داخل وریدی مایعات، ضدالتهاب های الکترولیت، و آنتی بیوتیک احتیاج داشته باشد.
اسهال به دلیل بیماری عفونی
بیماری هایی که باعث اسهال می شوند شامل کلستریدیوم، سالمونلا، کروناویروس، و تب پوتومک اسب هستند. این بیماری ها معمولا به دنبال خود دهیدراته شدن، تب، و علائم شدید دیگری دارند که به درمان فوری احتیاج دارد. در چنین وضعیتی، اسب به بستری شدن و تزریقات احتیاج دارد تا آب از دست رفته جبران گردد. اسب بیمار باید از بقیه جدا شود، زیرا این بیماری ها به شدت واگیردار بوده و می توانند دیگر اسب ها را به سرعت درگیر نمایند.
اسهال انگلی
اسهال انگلی در مین اسب ها شایع است و به آزمایش مدفوع برای تشخیص نوع انگل احتیاج دارد. پس از تشخیص، دامپزشک دربارۀ بهترین پروتکل کرم زدایی برای درمان بیماری و همچنین راهکارهای پیشگیری از درگیری مجدد در آینده، مشورت خواهد کرد. کرم هایی که می توانند باعث اسهال شوند شامل کرم قرمز کوچک (Cyathastomes)، کرم قرمز بزرگ (Strongyles)، آسکارید، کرم نخی روده (Strongyloides Westeri)، کرم پهن، گاستروفیل و کرم ریه هستند.
اسهال به دلیل انباشته شدن شن و خاک
درمان اسهال به دلیل انباشت شن، با استفاده از داروهای ضدشن که باعث می شوند به مرور زمان شن های انباشته شده از بدن اسب خارج شوند، انجام می گیرد. در صورتی که اسب در محیطی زندگی کند که در معرض شن زیادی باشد، ممکن است لازم باشد تدابیر خاصی بر روی محل نگهداری انجام گیرد تا از بروز مجدد مشکل جلوگیری شود.
اسهال به دلیل استرس، گاستریک و زخم معده
اسب هایی که دچار استرس هستند، بسیار بیشتر در معرض زخم های گاستریک هستند. درمان استرس و زخم های گاستریک معمولا مستلزم تغییراتی در سبک زندگی می باشد؛ از جمله اختصاص دادن زمان بیشتر برای چرا و گردش. راهکار دیگر شامل کاهش حبوبات و افزایش علوفه در خوراک است.
اسهال به دلیل تغییر رژیم غذایی
اسهال به دلیل تغییر در رژیم غذایی معمولا به درمان احتیاج ندارد. تغییر به صورت تدریجی و طی بازه ای 7-14 روزه بهترین راهکار برای پیشگیری از بروز این عارضه است.
اسهال به دلیل داروها
مصرف برخی از داروها ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند بانبامین (فلونیکسین مگلومین) و یا بوت (فنیل بوتازون)، می تواند باعث بروز اسهال در اسب ها شده و حتی به کولیت روده منجر گردد. لازم است در صورت مشاهدۀ اسهال پس از مصرف این داروها، دامپزشک مطلع گردد.
پیشگیری
همیشه علوفۀ باکیفیت در دسترس اسب قرار دهید و هرگونه تغییر در رژیم غذایی را به تدریج پیش ببرید. برنامۀ کرم زدایی مناسبی نیز تحت نظر دامپزشک برای فارم داشته باشید. استرس و اضطراب اسب ها را به خصوص هنگام سفر یا مسابقه تحت کنترل داشته باشید. استفاده از پروبیوتیک ها نیز برای حفظ سلامت دستگاه گوارش اسب ها و پیشگیری از بیماری راهکاری اثربخش و قابل توجه است.
محصول MLC سین بیوتیک شرکت ماکیان دام پارس حاوی ترکیب قدرتمندی از میلیون ها باکتری مفید لاکتوباسیلوس کازئی و پری بیوتیک اختصاصی آن، دکستران است که باعث بازسازی و تنظیم فلور میکروبی، بهبود هضم و جذب و تقویت سیستم گوارش و سیستم ایمنی می شود. ویژگی منحصربفرد MLC قابلیت انحلال در آب آشامیدنی است. این محصول مناسب جهت استفاده در انواع طیور، دام، اسب، آبزیان و حیوانات خانگی است.
